Kijk naar de mens achter de migrant en omarm het potentieel

De VVD liet er een kabinet op klappen en in de verkiezingsstrijd bleef migratie een belangrijk thema. De uitspraken van VVD-frontvrouw Dilan Yeşilgöz blijven hardnekkig rondzingen. Uit cijfers blijkt dat slechts 1 op de 10 asielzoekers de afgelopen tien jaar een familielid liet overkomen. Maar het onjuiste frame van Yeşilgöz dat ‘heel veel familieleden overkomen’ past de negatieve beeldvorming over vluchtelingen als een jas.

Die beeldvorming is onnodig en schadelijk. Vluchtelingen zijn mensen. Mensen met dromen, ambities en competenties. Tijdens deze verkiezingen werden zij gereduceerd tot een zorg en last voor de samenleving. Dit is onterecht en pijnlijk. Want juist bij deze mensen zie ik iedere dag een brandende ambitie om er iets van te maken in dit, voor hun nieuwe, land. Een land dat bovendien kampt met vergrijzing en arbeidstekorten en dat divers talent keihard nodig heeft. Het potentieel van nieuwkomers is een grote blinde vlek voor veel politieke partijen. En de negatieve beeldvorming vormt een serieus obstakel bij het direct meedoen in de Nederlandse samenleving. Dat moet anders.

Immigratie wordt door veel Nederlanders gezien als een van de belangrijkste thema’s van deze verkiezingen. Het draait dan met name om de mensen die aankomen in het bekende Ter Apel. Als tijdens de asielprocedure de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) besluit dat zij niet veilig terug kunnen keren, zijn zij niet langer asielzoekers maar statushouders. Met dat dominante predicaat, gestript van een belangrijk deel van hun identiteit, opleiding en werkervaring, begint het traject van inburgeren en participeren. Dit is vastgelegd in de Wet inburgering 2021, een relatief nieuwe wet dus. De uitvoering van deze wet gebeurt decentraal en ligt bij gemeenten. Zij weten dus hoe en of de wet in de praktijk werkt. Hoe gaat dat?

Nog niet zo goed. Een derde van de gemeenten worstelt met de uitvoering van de wet, zo blijkt uit onderzoek. Er is te weinig ruimte in de klassen voor taalles en er zijn te weinig plekken bij bedrijven en organisaties om te participeren of, anders gezegd, mee te doen in de samenleving. Negatieve beeldvorming is hierbij een groot obstakel. Werkgevers en andere organisaties staan niet te springen om participatieplekken aan te bieden.

Gelukkig zijn er ook gemeenten, werkgevers en maatschappelijke organisaties die omgaan met de wet zoals deze bedoeld is. Zij krijgen het voor elkaar om het diverse talent van nieuwkomers te zien en in te zetten. Dat hebben we hard nodig. Op dit moment haalt de wet niet het doel dat het beoogt. Momenteel heeft 1 op de 10 statushouders pas na drie jaar een baan. We concluderen dat dit niet snel is. En dat is zonde.

Mijn oproep daarom aan politieke partijen en aan Nederland als samenleving: zie de mens achter de migrant. Omarm het potentieel en het talent van deze groep mensen, spreek je erover uit en maak ruimte zodat mensen inderdaad snel mee kunnen doen.

Annemiek Dresen is oprichter van NewBees