Atlas brengt regionale variatie in kanker in kaart

De vandaag verschenen Kankeratlas laat zien hoe vaak verschillende vormen van kanker voorkomen in verschillende regio's in Nederland. Die informatie helpt beleidsmakers om lokale preventieplannen op te stellen, stelt het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL), dat de atlas maakte.

'De atlas toont aan waar in Nederland we nog specifieker moeten inzetten op preventiemaatregelen', zegt hoogleraar Valery Lemmens, bestuurslid bij het IKNL.

Roken

Zo toont de Kankeratlas dat er flinke geografische variatie is in het aantal diagnoses voor longkanker. In Amsterdam Noord komt longkanker bijvoorbeeld 50 procent vaker voor dan gemiddeld. Dat heeft waarschijnlijk te maken met het aantal mensen dat rookt of gerookt heeft in die regio: 80 procent van de gevallen van longkanker worden veroorzaakt door roken.

Zon

Ook blijkt dat huidkanker vaker voorkomt in gebieden aan de kust. Zo hebben mensen in het noorden van Noord-Holland vaker een melanoom, een agressieve vorm van huidkanker. Het kan zijn dat mensen in die regio vaker blootgesteld worden aan de zon. Maar waarschijnlijk heeft het ook te maken met het meest voorkomende huidtype in die regio, aldus hoogleraar Lemmens.

Bevolkingsonderzoek

Baarmoederhalskanker blijkt in het oosten van Nederland minder voor te komen dan gemiddeld. 'Eén van de mogelijke verklaringen', zegt Lemmens, 'is dat daar meer vrouwen meedoen aan het bevolkingsonderzoek voor baarmoederhalskanker.' Door dat onderzoek kan de ziekte namelijk in een vroeg stadium worden opgespoord en verwijderd.

Preventieplannen

Voor stichting KWF Kankerbestrijding is de publicatie van de Kankeratlas aanleiding om 6 miljoen euro beschikbaar te stellen voor nieuwe GGD-plannen om met gemeenten gericht aan kankerpreventie te werken in de gebieden waar een bepaalde vorm van kanker meer voorkomt dan verwacht. GGD'en kunnen vanaf februari lokale en regionale preventieplannen indienen.

Domme pech

Als je woont in één van de gebieden die rood kleurt op de kaart, is dat overigens geen reden om te verhuizen, legt Lemmens uit. 'Het krijgen van kanker is vaak gewoon domme pech.' Bovendien laat de atlas alleen zien hoe vaak een bepaalde soort kanker de afgelopen tien jaar voorkwam, wat niet per se iets zegt over het individuele risico om kanker te krijgen.

Leefstijl

Wel kunnen mensen hun leefstijl aanpassen om het risico op kanker te verkleinen. Stoppen met roken is de belangrijkste aanbeveling, en ook minderen met alcohol kan helpen. Daarnaast is het belangrijk om genoeg te bewegen, voldoende groente te eten en je huid te beschermen tegen de zon. Ook kan het meedoen aan bevolkingsonderzoeken helpen om kanker te voorkomen.