De decentralisaties zorg, jeugd en werk en inkomen en ondersteuning pakken in kleine gemeenten (tot 20.000 inwoners) beter uit voor burgers dan in grotere gemeenten, vinden ambtenaren. Hoe kleiner de gemeente, hoe soepeler de (her)inrichting van het sociaal domein verloopt. Burgers stellen dat de zorg en jeugdhulp het afgelopen jaar is verslechterd.
Zorg in kleine gemeenten beste geregeld
De decentralisaties zorg, jeugd en werk en inkomen en ondersteuning pakken in kleine gemeenten (tot 20.000 inwoners) beter uit voor burgers…
Knelpunten
Dat blijkt uit onderzoek onder ambtenaren die werkzaam zijn in het sociaal domein (zorg, jeugd, werk en inkomen) en burgers, dat in opdracht van Binnenlands Bestuur is uitgevoerd door I&O Research. De jeugdzorg levert gemeenten de meeste hoofdbrekens op. Er is, in vergelijking met de Wmo en de Participatiewet, te weinig sturingsinformatie, te weinig personeel en te weinig budget. Dit ondanks het feit dat gemeenten over 2015 samen 1,2 miljard overhielden op de Wmo en jeugdzorg. De grootste knelpunten worden komend jaar bij de jeugdzorg verwacht, en bij de Wmo de minste.
Meer zelfvertrouwen
Voor de derde keer op rij heeft Binnenlands Bestuur aan ambtenaren gevraagd hoe de decentralisatievlag er bij hangt. Hoe verlopen de transities, wordt de burger er beter van en waar zitten de knelpunten. Daaruit blijkt onder meer dat het draagvlak voor de decentralisaties zorg, jeugd en werk en inkomen onder ambtenaren het afgelopen jaar is gegroeid, evenals het zelfvertrouwen over de uitvoering van de taken door gemeenten. Burgers oordelen daarentegen veel negatiever over (de gevolgen van) de decentralisaties.
Negatieve gevolgen
Kijkend naar de Wmo 2015, Jeugdwet en Participatiewet samen, ziet 45 procent van de ambtenaren positieve gevolgen voor de burgers en 40 procent positieve noch negatieve gevolgen. Een op de tien ambtenaren zegt dat de stelselwijziging (grote) negatieve gevolgen voor burgers met zich heeft meegebracht; vorig jaar vond nog bijna een kwart van de ambtenaren dat. Eind 2014, voor de decentralisaties, vreesde zelfs 42 procent van de ambtenaren dat de stelselwijziging slecht voor hun inwoners zou uitpakken.
Landelijke verschillen
De verschillen tussen gemeenten zijn echter groot. Ambtenaren uit gemeenten tot 20.000 inwoners vinden, veel meer dan hun collega’s uit grotere gemeenten, dat de decentralisaties (grote) positieve gevolgen hebben voor hun inwoners. Dat geldt voor zowel de jeugdzorg (50 procent), de Wmo (48 procent) als de Participatiewet (43 procent). Datzelfde verschil komt naar voren bij de vraag rondom het verloop van de transities. Hoe kleiner de gemeente, hoe soepeler de (her)inrichting van het sociaal domein verloopt.
Zorg verslechterd
Burgers zien het overigens veel somberder in. Van de Wmo-cliënten vindt bijna de helft (46 procent) dat de zorg dit jaar, ten opzichte van 2015, is verslechterd en slechts tien procent dat deze is verbeterd. Van de burgers die jeugdzorg krijgen, geeft ook 46 procent aan dat de zorg is verslechterd en acht procent dat deze is verbeterd.
Knelpunten
Bijna acht op de tien ambtenaren voorzien voor komend jaar knelpunten in het sociaal domein; weliswaar iets minder dan vorig jaar, maar nog altijd fors. Veruit de grootste knelpunten worden verwacht rondom de jeugdzorg (46 procent), op afstand gevolgd door de Participatiewet (21 procent) en de Wmo (10 procent). Het budget wordt bij de jeugdzorg als grootste knelpunt genoemd, het creëren van beschutte werkplekken bij de Participatiewet en de huishoudelijke hulp bij de Wmo.
Verantwoording onderzoek
I&O Research voerde in opdracht van Binnenlands Bestuur van 6 t/m 16 oktober een online onderzoek uit naar de ervaringen en standpunten van ambtenaren en burgers over de jeugdzorg, Wmo 2015 en de Participatiewet. 3.490 Nederlanders (18+) en 478 gemeenteambtenaren (waaronder 329 werkzaam in het sociaal domein) werkten aan het onderzoek mee.
Lees het hele artikel in het magazine van deze week.
Reacties: 1
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Volgens mij dekt de kop van dit artikel de lading niet. Burgers vinden de zorg fors verslechterd, los van het feit of het een grote of kleine gemeente is. Wat ambtenaren er van vinden is minder relevant.