Soms snap ik werkelijk niets van dit kabinet. Het wil het een en doet het ander. Het wil dat ouderen en mensen met een beperking zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen, maar laat de eerste de beste kans op een scherpe regelgeving voor een toegankelijke leefomgeving aan zich voorbij gaan.
Kabinet laat kans op toegankelijkheid lopen
De Omgevingswet is hét moment om Nederland toegankelijker te maken, maar het kabinet laat deze lopen. Treurig, betoogt Illya Soffer.
Zelfstandig thuis wonen, lukt ouderen en mensen met een beperking alleen wanneer de samenleving beter op die ambitie wordt ingericht. Gelukkig heeft het kabinet zich met de recente ratificatie van het VN-verdrag eenzelfde doel gesteld. Nederland moet zich dus vol inzetten op het realiseren van meer en betere toegankelijke woningen, openbare gebouwen en openbare ruimte.
Een uitgelezen kans biedt de nieuwe Omgevingswet. Die wet regelt de toekomstige inrichting van Nederland en gaat bestaande bouwregelgeving vervangen. Hét moment om Nederland toegankelijker te maken, zou je denken. Maar het kabinet wil deze kans laten lopen. Treurig. In plaats van toegankelijkheid - design for all - te verheffen tot nieuw inrichtingsprincipe voor Nederland, trekt het kabinet het stokpaard van deregulering van stal.
In het kabinetsvoorstel worden juist die bruikbaarheidseisen geschrapt, die voor mensen met een beperking van groot belang zijn. Weg voorschriften voor de hoogte van drempels en de afmetingen van deuren. Weg verplichte berging en buitenruimte. Zo dreigt onze - toch al zo schamele - woningvoorraad niet meer, maar juist minder bruikbaar te worden voor mensen met een beperking.
Het kabinet ziet dit anders. Dat wil alles aan markt en gemeenten overlaten, en denkt dat het dan goed komt. Over hoe marktwerking uitpakt voor mensen met een beperking, maak ik me weinig illusies. De lage inkomens en grote afhankelijkheid van goedkopere huurwoningen, maakt hen bepaald geen (koop)krachtige partij die in de vrije markt iets te eisen of af te dwingen heeft.
Van gemeenten valt in de nieuwe wet al helemaal niets te verwachten. Omdat zij aan het overheidsbeleid geen eigen bouwregelgeving mogen toevoegen, moeten ze bij ieder project weer in gesprek met bouwers en projectontwikkelaars over toegankelijkheid voor mensen met een beperking. Hoeveel gemeenten hebben daarvoor de moed, middelen of expertise?
Ook voor het thema brandveiligheid is de nieuwe wet een tandeloze tijger. Nu steeds meer mensen met functie-beperkingen thuis moeten blijven wonen, moeten er veel stringentere brandveiligheidseisen aan woningen worden gesteld. Maar ook die ontbreken in de nieuwe bouwregelgeving. Daarom ook hier de retorische vraag: zijn onze 390 gemeenten werkelijk in staat om zelf de brandveiligheid te verbeteren en te handhaven?
De gemiste toegankelijkheidskans geldt helaas evenzeer voor de openbare ruimte. De toelichting op de nieuwe regels vermeldt slechts dat gemeenten ‘rekening moeten houden’ met de toegankelijkheid van de openbare ruimte voor personen met een functiebeperking. Vrijblijvendheid troef. Er bestaat ambitie noch sanctie voor het ontsluiten van de openbare ruimte voor iedereen in Nederland.
Nog geen half jaar nadat meedoen ook voor mensen met een beperking een mensenrecht werd, deinst het kabinet al terug voor de consequenties. In december krijgen de Tweede Kamerleden het woord. Ik hoop dat zij er net zo weinig van snappen als ik. Hopelijk laten zij de kans - om met de nieuwe Omgevingswet eindelijk betere voorwaarden te scheppen voor een toegankelijk Nederland – niet zomaar lopen.
Illya Soffer, directeur Ieder(in)
Reacties: 6
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Triest dat dit nu al fout gaat.
Otwin van Dijk heeft zich in zijn rolstoel vanuit toen nog 2e Kamerlid en nu Burgemeester van de Oude-IJsselstreek hier sterk voor gemaakt, zou jammer zijn als nu al eraan getoornd gaat worden, NL op zijn smalst dan
De geschiedenis herhaalt zich. Ook vorige regeringen beleden met de mond dat ze alle belemmeringen voor mensen met beperkingen zouden wegnemen. Het landelijk bouwbesluit werd desondanks nooit op dit punt aangepast en dat zal het ook nooit worden. Jammer dan, Iederin. Vergeefse moeite alle plannen voor inclusie. Ga maar wat zinvollers doen.
Is het vreemd, dat ik ook deze keer niet eens opkijk van dit bericht? Lees de geschiedenis en je had het kunnen verwachten. Zolang de mensen, die financieel er goed voor staan, moeten beslissen over mensen met een minimaal inkomen, zal het nooit goed gaan. Dit soort dingen kan alleen opgelost worden als de financiele voorzieningen voor iedereen gelijk wordt getrokken. Dan wordt er pas iets gedaan aan al dit soort voorzieningen. Otwin was een uitzondering, maar helaas heeft ook hij gekozen voor een makkelijkere functie, die ook goede vooruitzichten biedt voor zijn situatie. Begrijpelijk, maar heel jammer. Helaas doen de meesten dat, eenmaal gesetteld, Marijnissen (SP) riep ook heel hard, maar is uiteindelijk ook gezwicht voor het grote geld en zo gaat het nog veel te vaak.
Een winstpunt van de omgevingswet is 'het bevorderen van toegankelijkheid van de openbare ruimte voor personen', als taak en bevoegdheid van bestuursorganen.
Alleen weten die bestuursorganen niet hoe dat moet, wat het betekent en hoe ze toegankelijkheid kunnen stimuleren. Gemeenten gaan ervan uit dat iedereen zo mogelijk zelfstandig zijn leven leidt en ‘meedoet aan de samenleving’. Maar die samenleving moet daarop dan wel zijn ingericht, met name wat betreft de fysieke toegankelijkheid van de infrastructuur en de voorzieningen. Tot en met de toegangen van het gemeentehuis, zorgvestigingen, winkels en horeca, huisartsen- en fysiopraktijken. De ervaring leert dat drempels de bezoeker op onverwachte locaties nog steeds danig in de weg zitten. Juist omdat toegankelijkheid een doelgroepenterm is en geen concrete integrale inrichtingseis. Waar het bouwbesluit al faalt, een op de zes ouderen hun eigen balkon niet op kan komen, er geen enkele notie is van urgentie (vgl. de discussie rond het VN-verdrag waarin de gehandicapte eerst 'zelf maar moest aangeven als hij ergens niet in kan') en integraal beleid hoofdzakelijk ontbreekt zijn er nog bergen te verzetten. Op naar de volgende wet...
Ik heb al contact gehad met Otwin van Dijk en ik kan je wel vertellen dat hij net zo boos is als wij van Terug naar de bossen.
We vinden het gewoon ronduit schandalig dat er geen rekening wordt gehouden met het VN-verdrag.
Het amendement dat Toegankelijkheid de norm is en ontoegankelijkheid de uitzondering is in de wet opgenomen en die wet is met algemene stemmen zowel in de Tweede Kamer als in de Eerste Kamer aangenomen.
We waren er bij en we hebben er zelfs aan meegewerkt.
Ik vind dit diep en diep triest, dat hier geen landelijke verplichte regels voor komen. Maar ik vind het ook triest dat Otwin van Dijk, na alle strijd die hij geleverd heeft, blijkbaar van sommige schrijvers zijn nieuwe baan niet aan had mogen nemen.
Hij is nu burgemeester en doet daar ook goed werk, ongetwijfeld.
Zeker als je bedenkt dat de landelijke overheid veel problemen bij de gemeente over de schutting gooit, moeten er ook in gemeentes goede mensen zitten.