Zorgen jeugdhulpaanbieders over vraaguitval

Veel jeugdhulpaanbieders maken zich grote zorgen over de afname van doorverwijzingen en nieuwe instroom. De afhandeling van de steunmaatregelen van gemeenten leidt tot forse administratieve lastenverzwaring bij jeugdhulpaanbieders. Bijna op de tien jeugdhulpaanbieders voorziet later dit jaar een liquiditeitsprobleem en een op de vijf verwacht ‘enigszins’ in de financiële problemen te komen.

Uitval

Dat blijkt uit de tweede corona-quickscan jeugdhulpaanbieders van de Jeugdautoriteit. Het onderzoek onder 89 instellingen met cruciale jeugdhulp vond plaats tussen 15 en 26 mei. In maart werd de eerste quickscan gehouden. Meer dan een op de tien aanbieders heeft een uitval van meer dan dertig procent. Bijna vier op de tien aanbieders heeft een zorguitval tussen de tien en dertig procent, zo blijkt uit de tweede quickscan. In de jeugdhulpregio Amersfoort is sprake van een zorguitval van ‘tientallen’ procenten, liet de Amersfoortse wethouder Cees van Eijk (jeugdzorg, GroenLinks) recent in Binnenlands Bestuur weten. In datzelfde artikel stelde de regio Haaglanden dat na een aanvankelijke terugloop het aantal ondersteuningsvragen weer is gestegen. Wel geven aanbieders daar aan dat de ernst of complexiteit van de problematiek is toegenomen.

Onder controle

In vergelijking met maart hebben de aanbieders de gevolgen van de coronacrisis beter onder controle, concludeert de Jeugdautoriteit. Zorg op afstand is breed geregeld en er is meer duidelijkheid over de financiering, al houdt die zekerheid, tot ongenoegen van de gezamenlijke jeugdbranches, per 1 juli op. Er zijn echter ook veel zorgen en knelpunten. ‘Het feit dat het beter gaat, wil niet zeggen dat het goed (genoeg) gaat. Bovendien is het beeld niet eenduidig. Sommige instellingen hebben minder financiële buffers of meer uitval van zorg, dan andere’, aldus de Jeugdautoriteit.

Beperkingen

Het meest genoemde knelpunt is de complexiteit in de uitvoering door de coronamaatregelen. De capaciteit neemt door de ‘anderhalve meter’-maatregelen af. Behandelen op afstand kent daarnaast beperkingen. Niet alle behandelingen kunnen op afstand worden gegeven, of niet zonder kwaliteitsverlies. Ook het teruggaan naar ‘normaal’ blijkt lastig.

Financiële knelpunten

Er zijn daarnaast financiële knelpunten. Er worden onder meer extra kosten gemaakt voor de herinrichting van gebouwen, schoonmaak, kosten voor thuiswerken en persoonlijke beschermingsmiddelen. ‘De liquiditeitspositie van de instellingen lijkt beter te zijn dan in maart, al is nog niet iedereen uit de gevarenzone’, stelt de Jeugdautoriteit. Bijna op de tien jeugdhulpaanbieders voorziet later dit jaar een liquiditeitsprobleem en een op de vijf verwacht ‘enigszins’ in de financiële problemen te komen. Zeven op de tien aanbieders voorzien geen liquiditeitsprobleem.

Toename administratieve lasten

De ervaringen met gemeenten over de afhandeling van de steunmaatregelen is wisselend. Als er sprake is van korte lijnen zijn zorgaanbieders positief. Er heerst echter ook ontevredenheid over het gebrek aan uniformiteit in de afhandeling tussen gemeenten. Een derde van de jeugdhulpaanbieders stelt dat er een flinke toename is van administratieve lasten. In een ingezonden brief op Binnenlands Bestuur stelde de CFO van ’s Heeren Loo, Ernst Klunder, vorige maand dat de administratieve afhandeling een ‘nachtmerrie’ is.

Niet tevreden

Veel aanbieders (59 procent) zijn tevreden over de compensatiemaatregel die door rijk en VNG zijn getroffen met jeugdhulpaanbieders. Medio april is afgesproken dat gemeenten de omzet van zorgaanbieders in maart, april en mei financieren, op het niveau van voor de coronacrisis. Een op de vijf aanbieders is daar ‘enigszins’ tevreden over en bijna een op de tien is er niet tevreden over. ‘Hoewel wij erkentelijk zijn dat er een maatregel is, is die wat ons betreft onvoldoende. Het is te vrijblijvend voor gemeenten, we hebben onvoldoende garantie, de uitwerking op verantwoording moet landelijk’, zo liet een jeugdhulpaanbieder aan de Jeugdautoriteit weten. ‘Onze tijd gaat op aan het regelen van afspraken, soms per gemeente, in een administratieve onzekerheid over de afwikkeling.’ Ook de duur van de afspraak – drie maanden – vindt deze aanbieder onvoldoende. De gevolgen van corona zullen het hele jaar voelbaar zijn. ‘Wij achten een afspraak voor het hele jaar reëel, effectief en efficiënt en noodzakelijk.’

Onaangenaam verrast

De maatregel is inmiddels met een maand verlengd, tot 1 juli. Dit tot ‘onaangename verrassing’ van de Branches Gespecialiseerde Zorg voor Jeugd (BGZJ). Na 1 juli is er nog geen sprake van ‘business as usual’, schrijven de branches in een brief aan het ministerie van VWS en de VNG. Zo moeten hulpverlening, werkprocessen en gebouwen op de ‘anderhalve-meter-samenleving’ worden ingericht. Ook is sprake van een geleidelijke opstart en verminderde capaciteit van de dagbehandeling en dagbesteding. Het gebruik van beschermingsmiddelen levert een extra kostenpost op, evenals vervoer. De branches pleiten voor verlenging van de afspraken tot en met 31 december.  

Oranje is maart; blauw is mei. 

Bron: Tweede corona-quickscan jeugdhulpaanbieders, Jeugdautoriteit