Minister: ‘Inkomenstoets Wmo in strijd met wet’

Het onderwerpen van inwoners aan een inkomenstoets voor het recht op huishoudelijke hulp kan volgens minister De Jonge niet door de beugel. Hij sommeert de gemeenten Krimpen aan de IJssel en Leusden dat genomen raadsbesluit terug te draaien.

De minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft beide gemeenten laten weten dat voor 15 oktober te moeten doen, zo schrijft hij de Tweede Kamer in antwoord op vragen van VVD-Kamerlid Ockje Tellegen naar aanleiding van berichtgeving in Binnenlands Bestuur. De Jonge zegt zich niet te kunnen vinden in de besluitvorming van Krimpen aan de IJssel en Leusden: hun aanpassingen passen ‘evident’ niet binnen de kaders en de uitgangspunten van de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Wmo 2015. Die wet verplicht gemeenten tot het doen van zorgvuldig onderzoek als iemand zich meldt voor ondersteuning in het huishouden meldt. Als daaruit blijkt dat een cliënt voor die ondersteuning op de gemeente is aangewezen, moet de gemeente deze volgens de minister ook bieden: ‘De wet laat, bij de beoordeling of een inwoner van een gemeente in aanmerking komt voor hulp en ondersteuning op grond van deze wet, geen ruimte om de eigen financiële middelen van inwoners onder het begrip ‘eigen kracht’ te scharen.’ Het voeren van inkomensbeleid is en blijft een verantwoordelijkheid van het rijk, zo betoogt De Jonge.

Ingreep
De CDA-bewindsman meldt de Tweede Kamer dat hij vanuit zijn rol als systeemverantwoordelijke genoodzaakt beide gemeenten erop heeft aangesproken dat wanneer zij hun beleid doorzetten en zich niet aan de kaders van de Wmo 2015 houden, ze een ministeriële ingreep riskeren met uiteindelijk een vernietiging van het besluit door de Kroon.

Onwenselijk VNG-advies
Ook spreekt De Jonge zijn verbazing niet onder stoelen of banken dat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) de gemeenten adviseerde de grenzen van de Wmo op te zoeken om op die manier de uitvoeringskosten behapbaar te houden. Een aantal van die in het advies gedane voorstellen zijn volgens hem niet in lijn met de wettelijke kaders van de Wmo 2015. ‘Ik vind het onwenselijk dat gemeenten de beleidsruimte dusdanig interpreteren, dat het beleid vervolgens strijdig is met de Wmo 2015, om zodoende het abonnementstarief ter discussie te stellen. Individuele inwoners worden hierdoor mogelijk benadeeld. Zij dienen erop te kunnen vertrouwen dat (decentrale) overheden de wet naleven’, stelt hij.

Zorgkosten
Een belangrijke reden voor de invoering van het Wmo-abonnementstarief was het beperken van de stapeling van zorgkosten, zo memoreert De Jonge. ‘Feitelijk betekent de maatregel voor een groot aantal huishoudens een vaak aanzienlijke verlaging van de eigen bijdrage. De invoering van een inkomenstoets zal deze beperking grotendeels teniet doen en er toe leiden dat midden- en hoge inkomens te maken krijgen met hogere kosten.’