De miljard euro die het kabinet extra uittrekt voor de jeugdzorg is ‘volstrekt onvoldoende’. Bovendien deugt het verdeelmodel niet. Dat moet op de schop. Het lokaal belastinggebied moet worden verruimd. Dit zijn enkele maatregelen die de jeugdzorg voor gemeenten financieel behapbaar kunnen maken.
Ander verdeelmodel jeugdzorg nodig
De miljard euro die het kabinet extra uittrekt voor de jeugdzorg is ‘volstrekt onvoldoende’. Bovendien moet het verdeelmodel op de…
Meters maken
‘Er zijn veel taken naar gemeenten gedecentraliseerd; daar hoort een groter gemeentelijk belastinggebied bij’, stelt Raymond Gradus, hoogleraar Bestuur en Economie van de Publieke en Non-profit sector aan de Vrije Universiteit. ‘Die decentralisatie gaat alleen maar werken als je ook gemeenten de ruimte biedt om daar keuzes in te maken; dat moet leiden tot een groter belastinggebied. Ik ondersteun de oproep van de VNG om die discussie opnieuw te voeren.’ Nieuwe onderzoeken naar verruiming van het lokaal belastinggebied, zoals minister Ollongren van Binnenlandse Zaken wil, is in de optiek van Gradus niet nodig. ‘Er liggen al talloze rapporten over. Er moeten nu meters worden gemaakt.’ Ollongren wil een besluit daarover aan een volgend kabinet overlaten.
Habbekrats
Er moet meer én structureel geld worden vrijgemaakt, vinden onder meer de burgemeester van Waalre en de wethouder jeugd van Bodegraven-Reeuwijk. De miljard euro die het kabinet voor de komende drie jaren extra beschikbaar stelt, is volstrekt onvoldoende. ‘De hele discussie wordt gemaskeerd door de macht van de grote getallen’, stelt burgemeester Jan Brenninkmeijer van Waalre. ‘Die ene miljard lijkt misschien heel wat, maar Waalre krijgt daarvan een ‘habbekrats’. Het tekort van 1,5 miljoen euro op een rijksbudget van 4,2 miljoen euro wordt er niet mee gedekt. En als het geld wordt verdeeld volgens de regels van het huidige verdeelmodel, komt Waalre er – opnieuw – bekaaid van af.
Onderbedeeld
Het verdeelmodel deugt niet, stelt Brenninkmeijer. Het houdt onder meer geen rekening met de ontwikkeling van de vraag. ‘Grote gemeenten halen altijd meer binnen en kleine gemeenten vissen achter het net.’ Daar sluit wethouder Robèrt Smits (jeugd) van Bodegraven-Reeuwijk zich volmondig bij aan. Gemeenten met veel gezinnen met een gemiddeld inkomen, zoals Bodegraven-Reeuwijk, worden onderbedeeld in het huidige verdeelmodel, stelt Smits, ‘terwijl deze gezinnen net zo goed een beroep op de jeugdhulp doen’. Volgens hem krijgen gemeenten gemiddeld 800-900 euro per kind, Bodegraven-Reeuwijk 560 euro.
Steun
Met Brenninkmeijer vindt Smits dat er een ander verdeelmodel moet komen. Brenninkmeijer pleit ervoor het verdeelmodel in lijn te brengen met de gemaakte kosten. ‘Een echt objectief verdeelmodel dus.’ Hij gaat hier de komende maanden steun voor zoeken bij andere kleine gemeenten.
Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nummer 12 van deze week (inlog)
Reacties: 6
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
‘In lijn brengen met gemaakte kosten’. Daar gaan we weer. Slechte gemeenten belonen.
Deze aspecten zijn van essentieel belang:
meer preventief beleid initiëren.
prioriteiten stellen en onderzoeken waar echt geld naar toe moet; dus ook eerlijk verdelen.
exceptionele verdienmodellen ontmantelen/slopen.
4..al het geneuzel en bureaucratie overboord.
Zonder drastische ingrepen krijgen jeugdigen, die het echt nodig hebben, niet meer de zorg die het echt nodig heeft.
Verruiming van het belastinggebied voor gemeenten is uit den boze. Ze hebben immers nooit genoeg en burgers worden al aan alle kanten meer belast.
Gemeenten moeten gewoon waterdichte kosten- en verdelingsafspraken maken met het Rijk en zich niet in het pak laten naaien. Bovendien moeten gemeenten zorghulp efficiënter inzetten en kredieten goed/beter bewaken.
Door te innoveren naar maatwerk in de jeugdzorg is een verdeel model conform gemaakte kosten te realiseren. Met het FunctioneringsProfiel blijkt niet alleen innovatie naar betere resultaten voor de jeugd maar ook gelijktijdig de vergoeding conform gemaakte kosten in de praktijk te realiseren!
Fijn dat zoveel deskundigen na het blind weggeven van een miljard euro gemeenschapsgeld opeens met inhoudelijke argumenten komen dat het anders en beter kan. Is er dan niemand meer die eerst nadenkt, z'n vingers telt, weet waar hij over praat en dan pas calculeert hoeveel geld zijn plannen gaat kosten? Ik kan alleen maar vaststellen dat 'preventieve' jeugdzorg begint bij 'preventief denkende bestuurders'. Paarden achter wagens spannen hebben ze nu wel genoeg gedaan.
Samengevat: zonder goede data blijft het hoofdargument voor meer geld, namelijk dat het beroep op de jeugdzorg zo is toegenomen, een leeg cliché.
De oproep voor meer en structureel geld is goed, maar daar gaan we weer met de discussie over het verdeelmodel:
Er wordt al gewerkt aan een nieuw verdeelmodel
Alle gemeenten (ook de grotere) in Nederland komen geld tekort op de jeugdzorg. Dan kan je de taart herverdelen hoe je wil, maar verdwijnen de tekorten niet.
Deze discussie verwatert de gezamenlijke oproep van gemeenten om meer en structureel geld als gevolg van de volumegroei in de jeugdzorg. Laten we de rijen gesloten houden!