Duale trajecten voorbeeld voor ‘het nieuwe inburgeren’

Als statushouder tegelijkertijd bezig zijn met het leren van de taal en het doen van betaald werk, dat wordt vanaf 2020 de nieuwe inburgeringspraktijk. Sommige gemeenten werken al met zogeheten ‘duale trajecten’. Volgens onderzoek in opdracht van SBCM, Cedris en Vluchtelingenwerk Nederland kunnen die goed als inspiratie dienen voor het nieuwe inburgeringsstelsel.

Snellere arbeidsparticipatie

Onder meer Den Bosch, Eindhoven, Groningen, Boxmeer, Sint Anthonis, Lansingerland, en gemeenten in de regio’s Utrecht en Holland Rijnland bieden taalonderwijs en scholing richting werk al gelijktijdig aan. De trajecten die in die gemeenten lopen, vaak in samenwerking met roc’s, leiden volgens de onderzoekers tot snellere arbeidsparticipatie.  

Zes succesfactoren

Het onderzoek wijst op zes succesfactoren bij die duale trajecten. Ten eerste moet er bij de selectie en de intake goed rekening worden gehouden met de kennis, wensen en situatie van de statushouder. Om onrealistische verwachtingen en teleurstellingen te voorkomen, is het vervolgens van belang dat de statushouder en de werkgever goed kennis met elkaar maken. De matching tussen de statushouder en de werk- of stageplek kan het beste in de handen van één persoon liggen. Verder wordt aanbevolen om een statushouder te koppelen aan een Nederlandse werknemer en om de taalondersteuning in de context van de werkplek in te bedden. Omdat betrokken partijen verschillende belangen kunnen hebben, moeten zij overeenstemming bereiken over de doelstellingen van het duale traject en de randvoorwaarden.

Samenwerking zoeken met beste taalaanbieders

Gemeenten doen er volgens het onderzoek goed aan om contacten te zoeken in het bedrijfsleven om samen duale trajecten vorm te geven in kansrijke sectoren. Ook moet vooruitlopend op de stelselwijziging in 2020 de samenwerking worden gezocht met de beste taalaanbieders. Volgens Huib van Olden, voorzitter van SBCM en wethouder sociale zaken in ’s-Hertogenbosch is het belangrijk dat er waar mogelijk al van de duale trajecten wordt geleerd en toegepast. Op die manier hebben niet alleen de statushouders die vanaf 2020 onder het nieuwe inburgeringsstelsel vallen er profijt van, maar ook zij die in 2015 of 2016 een verblijfsvergunning kregen. De arbeidstoeleiding van die groep is voorlopig nog maar mondjesmaat succesvol.   

‘Structurele en culturele verandering’

Cedris-directeur Jan-Jaap de Haan: ‘Het onderzoek dat we hebben laten uitvoeren, laat een bloemlezing zien van praktijkvoorbeelden waarbij inburgering en betaald werk hand in hand gaan. Dat is waar we in 2020 naartoe willen, en bij voorkeur daarvoor al. Die twee domeinen zijn nog te vaak gescheiden. In de huidige wirwar van het taalcursusaanbod wordt te weinig rekening gehouden met re-integratie naar werk. Die connectie moet beter worden, en het aanbod overzichtelijker. Daarnaast moeten wij met alle partijen die bij de statushouders betrokken zijn naar een cultuur toe waarin wij het als de norm beschouwen dat integratie en re-integratie gelijktijdig plaatsvinden en niet na elkaar. De voorbeelden laten zien dat zowel aan die structurele als aan die culturele verandering nu al veel kan worden gedaan.’