Zien sommige zorgverleners in één menselijk lichaam nog wel samenhang, dat wordt al moeilijker als het gaat om de menselijke geest. De geest, die in haar omgeving wordt gevormd - en misvormd! Daar halen we samenhang weg, delen we stukjes ‘lijden’ op, plakken er etiketten op, behandelen per etiket en sturen door als er daarna een stukje met een ander etiket mis gaat. Zo ontstond in de jeugdzorg - in de woorden van de Amsterdamse wethouder Asscher - ‘het Monster van Frankenstein’: een wirwar van instanties, geldstromen, sectoren en schotten.
Stoornissen in de zorg
Met een felle pijn in de nek, begon de fysiotherapeut mij op een geheel andere plek te behandelen. Huhh?? Hij: als ik niet eerst die…
In de Volkskrant stond een mooi artikeltje van Malou van Hintum over de geestelijke gezondheidszorg. Ging ook over dat monster. Oorzaak: etikettering. Zo is er een dik handboek met etiketten - in jargon symptomen en diagnoses - hoe je ‘gestoord’ gedrag benoemt. Eindeloze diagnose-discussies! Is onzinnig want aparte ‘zuivere’ stoornissen bestaan niet. Het opknippen van gedrag in etiketten is een manier om grip te krijgen op de realiteit. De realiteit is dat iemand én adhd-gedrag vertoont én autisme én angstig én depressief gedrag. Of dat iemand én onzeker én wantrouwend is én zo erg rouwt om een overleden geliefde dat het daardoor erger wordt. Er is ook geen scheiding tussen mensen met en zonder stoornis. Iedereen hoort wel eens stemmen. Alleen als die stemmen kwaadaardig worden, heet het ‘schizofreen’ en overstijgt dat het GGZ-schot. Normale mensen, zeker kinderen, gaan zich gestoord gedragen bij abnormale omstandigheden. Advies: laat al die etiketten los, kijk naar het disfunctioneren, het lijden, de zorgbehoefte én de kracht. Draai het dus radicaal om en kijk naar en vanuit de patiënt in zijn context, ha!
In de jeugdzorg hebben we onze eigen stoornis: de schottenstoornis of de etikettenstoornis. Kinderen hebben er al decennia lang last van, maar er is hoop. Nu zijn gemeenten aan zet. Transitie jeugdzorg heet het. Etiketten worden gebundeld, schotten weggehaald. Gemeente, doe het beter! Maar voor je het weet lijden gemeenten ook aan deze ernstige stoornis, want het is besmettelijk.
Ik zie een nieuw Monster verschijnen.
Mechtild Rietveld
Meer columns van Mechtild Rietveld lezen? Klik dan hier.
