Het lukt nog niet om tot één sociaal domein te komen. Dat concludeert de Transitiecommissie Sociaal Domein (TSD) in haar vierde rapportage die aan minister Plasterk van Binnenlandse Zaken is overhandigd. Het proces van ontkokering en integraliteit verloopt te traag waardoor de beloften van de decentralisaties niet waargemaakt kunnen worden.
Het lukt nog niet om tot één sociaal domein te komen
Zolang het rijk nog op deelterreinen evalueert, zal het lastig worden op gemeentelijk niveau de decentralisaties in samenhang op te pakken.
Tegenwerken door Kamer
De drie decentralisaties (Werk, Zorg, Jeugd) moeten resulteren in een integrale aanpak. Maar dit proces is nog niet goed op gang gekomen, aldus de TSD. Want het integraal aanpakken van de opgaven in het sociaal domein gebeurt nog in onvoldoende mate. Gemeenten zijn hier wel mee bezig. Ze zitten midden in het proces om verbindingen te leggen, ruimte daarvoor af te tasten en om logische verbanden aan te brengen. Dit proces mag niet tegengewerkt worden door evaluaties op deelterreinen door de agenda’s in de Tweede Kamer, aldus de commissie.
Handel daarnaar!
Want zaken die bij de centrale overheid spelen, bemoeilijken en vertragen het proces binnen gemeenten. De drie nieuwe wetten (Wmo2015, Jeugdwet en Participatiewet) worden los van elkaar geëvalueerd en de aanpak van schulden blijft hangen tussen verschillende ministeries en andere instanties als de belastingdienst. De TSD roept daarom op om ook op rijksniveau meer aandacht te organiseren voor de gevolgen van de decentralisaties. ‘Er is één sociaal domein! Handel daarnaar’, staat er in de vierde rapportage.
Vroegsignalering
De commissie maakt zich vooral zorgen over mensen die in de schulden zitten. Bijna één op de vijf Nederlandse huishoudens heeft of krijgt hiermee te maken. Van alle zorgvragen die wijkteams krijgen, speelt in 80 procent schuldenproblematiek een rol. De TSD roept daarom het rijk op om te komen tot een landelijk systeem van vroegsignalering. De staatssecretaris van SZW zou samen met Financiën (verantwoordelijk voor de Belastingdienst), Veiligheid (Incassobureaus) VWS (Zorgverzekeraars) UWV en SVB zo’n systeem moeten ontwikkelen om te komen tot meer samenhangende afspraken en een gezamenlijke aanpak.
Gemeenteraad
Voor wat betreft het toezicht op het sociaal domein benadrukt de TSD de rol van de gemeenteraad die tot nu toe onvoldoende is ingevuld. De raad, en niet de rijksinspecties, moet er met inbreng van burgers en professionals op toezien dat de gemeente goede zorg en ondersteuning levert. Dat vraagt om een heldere opdrachtformulering voor gemeentelijke rekenkamers en om aandacht voor de opzet en inrichting van informatie- en controleprocessen, die meer dan nu gericht moeten zijn op maatschappelijke opbrengsten voor burgers en de kwaliteit ervan. De commissie roept gemeenten daarom op de lokale rekenkamer goed in te richten, heldere opdrachten te geven en te ondersteunen.
Reacties: 5
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
"Zaken die bij de centrale overheid spelen, bemoeilijken en vertragen het proces binnen gemeenten. De drie nieuwe wetten worden los van elkaar geëvalueerd. De aanpak van schulden blijft hangen tussen verschillende ministeries en andere instanties als de belastingdienst. Het proces mag niet tegengewerkt worden door evaluaties op deelterreinen door de agenda’s in de Tweede Kamer".
Heel goede conclusies van de TSD. Het Rijk loopt echt heel vet achter op de gevolgen van eigen wetgeving, moet zaken echt serieus reorganiseren.
Zou er een tijdlijn zijn opgesteld om in kaart te brengen hoe lang het duurt om organisatieverandering bij de overheid uit te voeren?
Denk het niet, de politiek is meer gecharmeerd van enquêtes om achteraf alles wat fout is gegaan op een rij te zetten. Dat trekt aandacht en levert stemmen op.
Het lukt nog niet om tot één sociaal domein te komen... Aparte conclusie. Het doel van de decentralisaties was toch juist om maatwerk te leveren en geen eenheidsworst te creëren?
Het doel van de decentralisaties was toch bedoeld ervoor te zorgen dat elke gemeente eigen 'lokale' invulling aan het beleid kan geven en niet dat alles overal hetzelfde wordt aangepakt?
Het doel van de decentralisaties was toch om taken op lokaal niveau te beleggen, zodat het Rijk zich ermee ging bemoeien en niet dat er meer aandacht wordt georganiseerd bij het Rijk?
Ik raak de kluts een beetje kwijt. Het is ook onmogelijk om na één jaar te zeggen dat de decentralisatie 'gelukt' is of niet: ik zou zeggen, geef gemeenten de tijd en evalueer als we nog drie jaar verder zijn...
@Toine en Bart: houdt moed en stug doorzetten. Ook op landelijk niveau zijn hierin bondgenoten te vinden.
"Gemeenten zijn goed op weg om tot één sociaal domein te komen" Dat had de titel mogen zijn wat mij betreft!! Kijk naar wat er al wél tot stand is gebracht en wat voor slimme dingen er al gebeuren op lokaal niveau. Er is een positieve beweging gaande in het sociaal domein met grote bereidheid het nieuwe denken ruimte te geven.