Rotterdamse interesse voor Amsterdams huurconvenant

De gemeente Amsterdam gaat mensen met een bijstandsuitkering en een huurachterstand aanbieden de huur op de uitkering in te houden. Daarover is met woningcorporaties en maatschappelijke dienstverleners een convenant gesloten. Ook Rotterdamse corporaties zeggen hier volmondig "ja" tegen.

Drie vliegen in een klap
Met dit convenant slaan we drie vliegen in een klap, jubelt wethouder Arjan Vliegenthart (SP) na de ondertekening ervan. Corporaties krijgen de huur overgemaakt, de huurder kan in zijn huis blijven en de gemeente is geen geld kwijt aan ontruimingen, overlast, zorg en schuldhulpverlening. ‘Met het convenant “Geregelde betaling” hebben Amsterdammers de mogelijkheid volwaardig mee te doen. Ook als ze schulden hebben, behouden ze hun woonplek. Ik ben blij dat we de handen ineen hebben kunnen slaan.'

Meldsysteem

Vorig jaar hield de gemeente Amsterdam met woningcorporatie Rochdale al een pilot met het inhouden van de huur op de bijstandsuitkering in stadsdeel Zuidoost. Het werkt als volgt: bij twee maanden huurachterstand stuurt de woningcorporatie een bericht naar de gemeente. Die neemt contact op met de huurder en stuurt bijvoorbeeld een hulpverlener vanuit de maatschappelijke dienstverlening langs om de schuldenproblematiek te bespreken. Daarbij biedt de gemeente ook andere steun aan, zoals een verwijzing naar de Voedselbank.

Vroeg Eropaf
Alleen mensen in de bijstand kunnen op deze manier worden ontlast, aangezien de gemeente die zelf uitkeert. ‘Van andere mensen met lage inkomens en schulden kunnen we niet inhouden op hun salaris.’ Wel bestaat al het project Vroeg Eropaf, waarin de gemeente een melding krijgt als mensen enkele huurtermijnen missen. ‘Dan kunnen we er iemand op af sturen die een regeling kan treffen.’ Tegen de landelijke trend in is het aantal huisuitzettingen  in Amsterdam gedaald met een derde: van 156 in 2014 naar onder de 100 nu.

Geen klachten
In Amsterdam zijn 198.000 sociale huurwoningen. Zo'n 5 tot 10 procent van de huurders kampt weleens met een huurachterstand. Van huurders die meededen aan de pilot zijn geen klachten binnengekomen, verzekert Vliegenthart. ‘De Woonbond had eerst zijn twijfels, maar zagen later ook het maatschappelijk nut. De huurder is ook geholpen.' Het is de bedoeling dat de nieuwe methode eind volgend jaar over de hele stad is uitgerold. ‘Daarbij hebben woningcorporaties de laatste jaren geen huurverhogingen doorgevoerd', vervolgt Vliegenthart. 'En we helpen mensen met lage inkomens met een verdubbeling van de Woonkostenbijdrage in zowel hoogte als aantal mensen. Vorig jaar kregen 8000 mensen de bijdrage, dit jaar 18 duizend. We gaven er vorig jaar 1,6 miljoen aan uit, nu 3,4 miljoen.’

Huurverlaging
De Rotterdamse woningcorporatie Woonstad besloot vanwege nieuwe toewijzingsregels de huur voor nieuwe huurders met een laag inkomen in 16500 woningen (een derde van het totale woningbezit) te verlagen met gemiddeld 70 euro. ‘Dat geldt dus niet voor zittende huurders’, leg woordvoerder Eric Smulders uit. ‘Wel zijn er meer betaalbare woningen beschikbaar voor deze groep, dus kunnen ze sneller verhuizen.’

Passend toewijzen
Per 1 januari 2016 gelden nieuwe criteria voor het toewijzen van woningen. Huurders met een laag inkomen komen niet meer in aanmerking voor dure huizen, zodat ze geen betalingsproblemen meer kunnen krijgen. Dat heet "passend toewijzen". ‘Voorheen konden we die huurders niet weigeren. Nu wel. De keuzemogelijkheden voor deze mensen nemen dus af, want het aanbod van goedkope woningen is beperkter. Mensen moeten dan langer wachten. Daarom komen we ze hiermee tegemoet. Daarbij zien we natuurlijk ook dat bepaalde groepen het financieel moeilijk hebben.’

Goed idee
Het Amsterdamse plan om huur op de bijstandsuitkering in te houden kwam de Rotterdamse corporaties vorig jaar al ter ore. Smulders: ‘Daar zeggen we als corporaties volmondig “ja” tegen. Voor Rotterdam is dat ook een goed idee.’ Eind 2014 legden de corporaties deze wens al neer tijdens een gesprek met de gemeente over betaalbaarheid van woningen en mensen met betalingsproblemen.

Budgetbeheer basis

De gemeente Rotterdam laat weten dat in plaats van de huur in te houden op de uitkering door middel van een derdenbetaling Rotterdam "budgetbeheer basis" aanbiedt. Dit instrument bestaat sinds deze maand in IJsselmonde. Over een half jaar is het voor de hele stad beschikbaar. Uitkering en overige inkomsten gaan naar de Kredietbank Rotterdam (KBR) die daar alle vaste lasten (huur, energie, water en premie zorgverzekering) van betaalt. Hierdoor voorkomt de gemeente dat Rotterdammers op straat komen te staan of niet naar het ziekenhuis kunnen.

Niet alleen huur

Rotterdam ervoor heeft gekozen niet alleen de huur te betalen, omdat als de huur niet wordt betaald er ook een grote kans is dat er betalingsproblemen zijn met de energierekening of de zorgverzekering. Deze dienstverlening is ook voor Rotterdammers die geen uitkering van de gemeente hebben en is gratis. Er moet wel een noodzaak zijn. Woningcorporaties kunnen huurders met betalingsproblemen aanmelden bij de gemeente. Hierover zijn volgens de gemeente afspraken gemaakt. 

Niet financieel zelfredzaam
Rotterdam onderzoekt nog of het instrument inderdaad passend is of dat ook andere dienstverlening nodig is, zoals schuldbemiddeling. Budgetbeheer basis is bedoeld voor iedere Rotterdammer die niet financieel zelfredzaam is en geen problematische schulden heeft en is in eerste instantie tijdelijk. Als blijkt dat iemand niet zelf redzaam kan worden is het voor een langere periode.