Natuurlijk zit er een kern van waarheid in, maar de problemen in het onderwijs of de zorg zijn niet zo simpel dat uitvoerende professionals ze wel even oplossen. Het is ook niet wat zij wensen. Zij vragen om meer ruimte om zelfstandig beslissingen te nemen. Maar zij willen vooral uit het keurslijf van prestatiemetingen en verlost worden van gedetailleerde urenverantwoording.
Lippendienst aan professional
De verering van de professional begint bedenkelijke trekjes te krijgen. Over de uitvoerend ambtenaar, docent en verpleegkundige geen kwaad…
Tegelijkertijd wordt met de keuze voor de professional de publieke manager gedesavoueerd. Ook hier ligt kortzichtigheid op de loer. De leidinggevende manager in het openbaar bestuur, de zorg, het onderwijs en de politie wordt weggezet als de hoofdschuldige van bureaucratie, anonimisering en schaalvergroting in zorg, onderwijs en volkshuisvesting.
De Utrechtse hoogleraar Mirko Noordegraaf neemt het voor de bedreigde publieke manager op. Hij pleit voor eerherstel maar doet dat vanzelfsprekend wel onder condities. De moderne publieke manager moet betrokkenheid tonen en staan voor de organisatie en de vakkennis van zijn professionals. Dat is dus een ander type leidinggevende dan de publieke manager die de afgelopen decennia bewezen heeft te kunnen sturen op spreadsheets en planning- en controlsystemen. De nieuwe publieke manager heeft aandacht voor mensen op de werkvloer, focust op maatschappelijk relevante zaken én stelt realistische doelen.
Herstel van vertrouwen van de professional en eerherstel van de publieke manager is pas mogelijk als de politiek durft toe te geven dat er fouten gemaakt kunnen worden. Zolang dat niet gebeurt en de politiek alles in regels blijft vastleggen, voorschrijven en controleren, blijven alle mooie woorden aan het adres van de professionals slechts lippendienst om eigen onvermogen en onwil te maskeren.
Henk Bouwmans
