Achterblijvende planologische capaciteit is niet de reden waarom de woningbouw maar traag op gang komt. Integendeel: voor in totaal meer dan honderdduizend woningen is het bestemmingsplan al vastgesteld of een bouwvergunning verleend. De vertraging zit in andere zaken.
Ruim honderdduizend bouwkavels wachten op gebruik
Achterblijvende planologische capaciteit is niet de reden waarom de woningbouw maar traag op gang komt. Integendeel: voor in totaal meer…
Stalled sites
Dat blijkt uit het onderzoek Bouwen niet verboden van Edwin Buitelaar en Maarten van Schie voor het kennisnetwerk Ruimte+Wonen in opdracht van het Planbureau voor de Leefomgeving. De twee wilden in kaart brengen of de ruimtelijke ordening de oorzaak is van achterblijvende woningbouw. Dat is geenszins het geval. De ruim 100.000 beschikbare kavels – ook wel stalled sites genoemd – zijn royaal meer dan de bouwproductie van vorig jaar (62.500 woningen). Het totale Nederlandse woningtekort wordt voor dit jaar geschat op ongeveer 200.000 woningen.
Dassenfamilie
Buitelaar en Van Schie onderscheiden vier categorieën van factoren die wél voor bouwvertraging zorgen. In de eerste plaats beleid en regelgeving. Omwonenden kunnen bijvoorbeeld beroep aantekenen tegen een bestemmingsplan. Soms kunnen ook omgevingsrechtelijke beperkingen een rol spelen. Zo kwam het bestemmingsplangebied Oude Tempel in Soest nog niet van de grond door de aanwezigheid van een (beschermde) dassenfamilie.
Duurdere grondverwervingen
Ook financiële haalbaarheid van bouwplannen is een mogelijk remmende factor. Voorgestelde woningbouw kan slecht aansluiten op de lokale vraag. Ook kunnen hoge ontwikkelkosten een rol spelen, bijvoorbeeld als grondverwervingen duurder uitpakken dan gepland of de bouwsector door schaarste aan personeel het tarief moet aanpassen.
Onwillige grondeigenaren
Als derde cluster van oorzaken noemen Buitelaar en Van Schie locatieproblemen door (bijvoorbeeld) vervuilde grond, archeologische vondsten of de grondwaterstand. En als laatste onwillige grondeigenaren of ontwikkelende partijen. Soms nemen die de grond niet in bezit om die daadwerkelijk te ontwikkelen maar met het oog op toekomstige prijsstijgingen (speculatie).
Geen nationale kraan
Volgens de onderzoekers is de slotsom van hun onderzoek dat het rijk nog amper mogelijkheden heeft de woningbouw te versnellen. Alle wet- en regelgeving is volgens hen daar inmiddels al op ingericht. ‘Er is geen eenvoudige nationale kraan die al la minute verder opengezet kan worden.’ Met name gemeenten zouden als eigenaar van veel ‘stalled sites’ het voortouw moeten nemen om de woningbouw te stimuleren.
Reacties: 6
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Het is al decennia bekend dat Nederland het meest overvolle landje van Europa is met alle problemen zoals verkeerscongestie, milieuvervuiling, onbetaalbare woningen van dien en als Nederland verstandig zou zijn gaat men het verdrag van schengen van 1985 drastisch herzien en de eigen grenzen weer bewaken. Dus met allerlei wedstrijdjes 'wie bouwt de meeste woningen' moet men zo snel kappen voor het helemaal te laat is.
De belangrijkste oorzaken zijn m.i. het opdrijven van de grondprijzen en bouwkosten door ontwikkelaars, bouwbedrijven en gemeenten en prijsspeculatie. Echter ook dom Rijksbeleid (o.a. het afremmen van nieuwbouw voor het midden - en hogere segment door Woningbouwverenigingen medio 2016) heeft voor minder doorstroming en vertragingen gezorgd.
Geachte heer Wiersma,
Kunt u mij uitleggen hoe die speculatie werkt? Ik wil er namelijk graag gebruik van maken. En: heeft het volgens u domme rijksbeleid nu voor minder doorstroming of minder vertragingen gezorgd?
Het ligt niet aan "ruimtelijke ordening" maar wel aan "bezwaren tegen bestemmingsplan".
Dat vraagt om uitleg.
Samen met meer mogelijkheden om volkstuincomplexen en recreatieparken geschikt te maken voor permanente bewoning komen we een heel eind.
@Rens Smid (nadenkertje).
Een woningbouwvereniging heeft al bouwgrond in eigendom.
Medio 2016 komt het Rijk met maatregel dat woningbouwverenigingen niet voor de vrije sector mogen bouwen.
Onder dit voorwendsel verkoopt de woningbouwvereniging (vermoedelijk met medewerking van de gemeente?) de grond met forse winst door aan een bouwbedrijf.
Het bouwbedrijf realiseert vervolgens alleen zeer dure woningen in de vrije sector.
Door dit gevolgde proces is geen enkele huurwoning goedkope koopwoning of seniorenwoning gebouwd (de oorspronkelijke opzet) en gaan de bij dit project betrokken partijen woningbouwvereniging, bouwbedrijf en last but not least de gemeente met forse (speculatie)winst aan de haal. De doorstroming is er niet mee gediend, want juist de beoogde doorstromers komen in de huidige markt slechts heel duur of helemaal niet aan de bak.