Vrouwenpolder regelt het zelf
Gemeente faciliteert ondernemers in een gebiedscoalitie die zelf hun plannen ontwikkelen. Nieuwe rol voor raad en gemeente.
Uitnodigingsplanologie, burgerinitiatieven; mooie begrippen in het moderne denken over de leefomgeving. Maar waar staan college en gemeenteraad als inwoners en ondernemers hun eigen plan trekken? Gemeente Veere ontdekte het gaandeweg en is enthousiast over de nieuwe rol.
Het dorp Vrouwenpolder was dringend aan een opfrisbeurt toe, vonden inwoners en ondernemers al jaren. Wethouder René Molenaar (CDA, recreatie en toerisme) zag het zelf ook toen hij in 2010 bij de gemeente Veere aantrad als kernwethouder voor Vrouwenpolder: de openbare ruimte in de dorpskern moest nodig worden opgeknapt, voorzieningen verdwijnen door de vergrijzende bevolking en eigenlijk had het toeristische gebied – de economische reddingsboei van Vrouwenpolder - een tamelijk rommelige aanblik gekregen. Op het bureau van de kersverse wethouder lag bovendien het rapport van een denktank uit het dorp: plannen van ondernemers om de toeristische voorzieningen een impuls te geven, wensen van inwoners voor verkeersmaatregelen en een aangepast woningaanbod.
‘Er werd naar de gemeente gekeken: hoe gaat u dat doen? Maar onze grondposities zijn in dit gebied minimaal, het is allemaal in handen van particulieren, ondernemers en natuurbeheerders. Bovendien was het crisis: als je iets wilt, moet je het samen doen.’
Gebiedscoalitie van ondernemers
Waar in het klassieke model op dit moment de raad wordt ingeschakeld om mee te denken over de koers van de vernieuwing, liet gemeente Veere het over aan een ingehuurd bureau dat een gebiedsvisie opstelde met vier serieuze initiatiefnemers – ondernemers uit het dorp zelf-, die samen een gebiedscoalitie vormden. De plannen werden alsmaar mooier: uitbreiding van een vakantiepark met een bowling en sportcentrum, nieuwbouw van een oud hotel, compleet met welnesscomplex, aanleg van een golfbaan en een outdoorpark voor sportieve activiteiten en overnachtingen. Om al die toeristische voorzieningen goed bereikbaar te maken, zou een nieuwe ontsluitingsweg nodig zijn.
‘Sommige plannen waren best vergaand. Niet alleen de nieuwe onderdelen, ook het verplaatsen van een tennisvereniging bijvoorbeeld. En het was ook niet eenvoudig qua grondposities, hoewel de initiatiefnemers er in een proces van wheeling and dealing samen heel goed uit waren gekomen. Toen we de plannen op dat moment aan de gemeenteraad voorlegden, moesten de raadsleden behoorlijk wennen aan deze andere rol: er gebeurt van alles in Vrouwenpolder, maar wat hebben wij er nog over te zeggen?’
Omgevingswet
Zonder dat hij er bewust op aanstuurde, zat Molenaar ineens middenin het nieuwe denken dat de kern vormt van de Omgevingswet: initiatief van onderop, faciliterende overheid, uitgaan van gelijkwaardigheid en vertrouwen, verantwoordelijkheid bij de samenleving leggen.
Lees deze week in het magazine van Binnenlands Bestuur hoe de gemeente Veere deze uitdaging oppakte.
De bedoelingen van de omgevingswet zijn m.i. in principe wel goed, echter de praktijk zal uitwijzen dat de burger en zelfs de raad part noch deel hebben en krijgen aan het inrichten van de leefomgeving. De politiek verliest steeds meer terrein aan andere machtshebbers en de burger heeft slechts de mogelijkheid om toe te zien hoe de democratie steeds meer in verval raakt. Het recht op inspraak is een schijnvertoning. De grootste crimineel heeft de beste advocaat en de burger die aanspraak wil maken op de beste advocaat krijgt te horen dat de advocaat niet kan adviseren vanwege een potentieel tegenstrijdig belang. Nederland wordt wakker. Ik vrees voor de toekomst van mijn kinderen en kleinkinderen.