Advertentie
ruimte en milieu / Nieuws

Uitdaagrecht kan impasse stikstof doorbreken

Provincies overwegen het uitdaagrecht in te zetten bij de stikstofcrisis om zo duurzaamheid te combineren met economische ontwikkeling.

19 augustus 2022
puzzelstukjes passend maken
Shutterstock

'Overijssel en Friesland kennen het uitdaagrecht al’, zegt Thijs Harmsen van het Kennisnetwerk voor Uitdaagrecht. ‘Noord-Brabant, Gelderland, Utrecht en Zeeland overwegen het en ook in de eerste gemeenten kijken bewoners naar het uitdaagrecht.’

Manager samenleving

BMC
Manager samenleving

Beleidsmedewerker mobiliteitstransitie

Provincie Utrecht
Beleidsmedewerker mobiliteitstransitie

Lokale gemeenschappen

Decentrale besturen zoeken oplossingen om de impasse als gevolg van de stikstofcrisis te doorbreken. Via het uitdaagrecht nemen lokale gemeenschappen het heft in handen binnen randvoorwaarden die door lokale of provinciale overheden worden gesteld. ‘Het is een kans', zegt Harmsen, ‘om met de samenleving agrarische en milieuproblemen aan te pakken.’

Mienskip

Het grootste en tot nu toe meest bekende voorbeeld van uitdaagrecht is het Friese programma Natuer mei de Mienskip (natuur met de samenleving), waarbij door boeren samen met natuurorganisaties zo’n 500 hectare nieuwe natuur wordt gerealiseerd en waarbij ze de komende jaren het beheer van zo’n 1.000 hectare natuurgrond zullen overnemen. De organisaties kunnen daarbij de provinciale gelden gebruiken.

Fondsen

Het voordeel, aldus Harmsen, is dat voor boeren als natuurbeheerder ook aanvullende fondsen beschikbaar komen die voor de provincie als natuurbeheerder gesloten blijven. In Friesland gaat het programma Natuer mei de Mienskip door met de lopende projecten, maar worden tijdelijk geen nieuwe opgestart vanwege de landelijke onrust rondom de stikstof.

Verankeren

Mede vanwege de Friese ervaringen, en die in een aantal gemeenten, besloot de ministerraad vorige maand om het uitdaagrecht te verankeren in de Gemeentewet, de Provinciewet en de ­Waterschapswet. Ook is het uitdaagrecht opgenomen in de aanpak voor de ontwikkeling van het landelijk gebied (NPLG), op verzoek van de Tweede Kamer. Met dit recht kunnen bewoners en maatschappelijke organisaties taken van overheden overnemen, als zij denken die slimmer, beter, goedkoper of met meer maatschappelijk draagvlak te kunnen uitvoeren. Het gaat hierbij om taken die al zijn ­opgenomen in de begroting.

Lees het hele verhaal over het Natuer mei de Mienskip deze week in BB15 (inlog). 

Reacties: 2

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Hans Bakker
We hebben geen boerenprobleem, maar de hele agrisector heeft een systeemprobleem. En dat probleem begint met de aanvoer van landbouwgrondstoffen uit derde wereldlanden en andere landen, komt uit bij de inzet, al decennia lang, van werknemers uit andere landen, waar de samenleving uiteindelijk voor opdraait. Vroeger Turken en Marokkanen, nu Polen etc. Het systeem eindigt bij veel vrachtverkeer. De kwantitatieve groei en druk die het agrisysteem met zich meebrengt, zorgt onder andere voor druk op de woningmarkt, waarvoor we vergunningen nodig hebben die we nu niet krijgen. Het agrisysteem is zijn eigen probleem is kwantitatieve groei. Zonder grondstoffen van elders kan er nooit een mestoverschot ontstaan, als we geen slecht betaalde “slaven” hebben voor onze slachthuizen, dan komt het stil te liggen. Al sinds de jaren ‘70 van de vorige eeuw is meer dan 80% van het personeel van slachthuizen afkomstig uit het buitenland. Al sinds de jaren ‘70 verdienen hier mensen goudgeld aan en draait de belastingbetaler voor de kosten op. Het agrisysteem is een systeem van private lusten en publieke lasten. Dit is wat we voor ogen moeten hebben en moeten aanpakken.
Nico Bos
Er bestaat formeel helemaal geen uitdaagrecht. Er ligt een kreupel wetsvoorstel (Wet versterking participatie op decentraal niveau) dat door de Raad van State is neergesabeld o.a. n.a.v. onderzoek van de Universiteit van Leiden. Zie deze link m.n. punt 9 en 10 : https://www.raadvanstate.nl/@121476/w04-20-0175/ Het wetsvoorstel voorziet in een wijziging van artikel 150 en 170 Gemeentewet en de ‘corresponderende’ artikelen 145 en 147 Provinciewet, artikel 79 Waterschapswet en artikel 154 en WolBES. Men is bang voor ondemocratische besluiten en juridische conflicten, citaat: "Kern van veel kritische beschouwingen is het risico dat de werking van de representatieve democratie door (bepaalde vormen van) burgerparticipatie kan worden aangetast."
Advertentie