Advertentie
ruimte en milieu / Nieuws

Mannen zijn op, vrouwen worden buitengesloten

Succesvolle én sociale aanpak van energietransitie loopt vast op te rigide denkende gemeenten.

29 juni 2024
zonnepanelen-installeren.jpg

Drie ogenschijnlijk sterk verschillende opgaven, zeg maar gerust gemeentelijke hoofdpijndossiers, met elkaar verbinden. Dat is wat ze in Rotterdam deden binnen via het wijkbedrijf Wijk Energie Werkt. Ze wilden er niet alleen het schrijnende arbeidstekort mee oplossen in de uitvoering van de energietransitie, maar ook lokale werkgelegenheid creëren voor niet voor de hand liggende groepen. En daarbovenop ook eens de uitstoot terugdringen in de gebouwde omgeving. 

Manager samenleving

BMC
Manager samenleving

Technisch Administratief Medewerker Dagelijks Onderhoud

BMC
Technisch Administratief Medewerker Dagelijks Onderhoud

Koppeling

Anouk Creusen is directeur van 75inQ, een non-profit organisatie die zich inzet voor meerdere duurzame ontwikkelingsdoelen, zoals de energietransitie en gendergelijkheid. En vooral voor de koppeling van die doelen. ‘We hebben ongelooflijk veel initiatieven besproken die bezig zijn met de verduurzaming’, zegt ze. ‘Met het vinden van nieuwe mensen. Met het aanpakken van het arbeidstekort. En eigenlijk ook met de vraag: wat is de groep die nu eigenlijk nu het meest lijdt onder energiearmoede? Wat blijkt? Daar zijn vrouwen in oververtegenwoordigd.’

Vrouwen werken volgens Creusen nu eenmaal gemiddeld vaker in lagerbetaalde beroepen dan mannen. Ook komt bij vrouwen de combinatie met een zorgtaak veelvuldiger voor. ‘Als je kinderen in huis hebt, dan gebruik je gewoon meer energie. Dus dan telt het allemaal op, en dan zie je dat juist die groep harder wordt geraakt.’

Welkom

Ze sprak met talloze samenwerkingsverbanden, initiatieven en organisatiebedrijven die zich op deze problematiek richten. Maar bijna geen van hen legde de koppeling tussen de verschillende opgaven. Uitzondering vormde een Rotterdams wijkbedrijf. ‘Daar is het uitgangspunt dat iedereen welkom is die in de wijk woont en wil bijdragen aan  oplossingen. En die gebaat is bij goed betaald werk om zelf uit de armoede te bewegen. Achtergrond, kleur, gender – dat maakt daar niet uit.’
 
Werk genoeg in Rotterdam, en in heel Nederland, zegt Creusen. ‘Elk huis dat ooit van het gas gaat, moet tochtvrij gemaakt worden en geïsoleerd en hebben onderhoud nodig. Die klussen zijn de komende tien, twintig jaar nog niet gedaan. Het werk is er. De mensen zijn er ook. Dus het aan elkaar koppelen van die opgaven en mensen is niet een heel gek idee.’

BB Kan iedereen dat technische en fysiek soms zware werk wel aan? Is dat niet meer iets voor eh… mannen?

Anouk Creusen: ‘Dat beeld zit enorm in de weg, zo bleek uit bijna al onze gesprekken. Al de initiatieven die om meer mensen roepen, roepen eigenlijk meer om meer mannen. Er is helemaal niks mis met die mannen, hè? Maar ze zijn op, ze zijn vaak al aan het werk en er is een groot tekort aan mensen in de uitvoering. En ook die uitvoering is divers, en zeker niet altijd alleen maar fysiek zwaar werk. Dat maakt het heel belangrijk om ook andere groepen, niet de usual suspects, aan het werk te gaan helpen.’

BB Hoe bereik je die?

AC 

‘Niet via de vacatures zoals ze nu vaak online staan. Dat je een rijbewijs moet hebben en bereid bent om elke ochtend om zeven uur ergens in een busje te stappen. Dan zijn er dus andere arbeidsvoorwaarden van belang, zoals lokaal werk en een urental dat werkbaar is in combinatie met zorgtaken thuis.’

Het plaatsen van zonnepanelen kun je in een leer-werktraject gewoon leren

BB Niet iedereen is voor elk werk geschikt, toch?

AC 

‘Er zit een grote gradatie in. Voor sommige beroepen moet je gewoon een opleiding  hebben. Maar het plaatsen van zonnepanelen kun je in een leer-werktraject gewoon leren. Daar heb je niet noodzakelijk een voorafgaand educatietraject voor nodig. En je hebt ook ontzettend veel werk dat je on the job kunt leren, zoals het tochtvrij maken van woningen. Het is heel waardevol maar ook laagdrempelig werk, instroomwerk. En de energierekening gaat meteen omlaag.’

BB Gemeenten zouden het ondernemers makkelijker moeten maken om zo te werken, schrijven jullie. Hoe?

AC 

‘De wereld van de techniek is conservatief. Het is een sector die behoorlijk vastzit aan werkweken van veertig uur en zoveel mogelijk Nederlandstalige werknemers. Als je die principes los wil laten, dan word je voor gemeenten meteen een ondernemer die niet in een bepaald bakje past. Dan ben je een organisatie die mensen aan het werk zet binnen die verduurzamingsopgave. Het zou enorm helpen als gemeenten vaker domeinoverschrijdend zouden werken, bijvoorbeeld door de armoede-opgave te verbinden aan de energietransitie. En dan niet vanuit de gedachte dat armoede een gebrek aan tochtwerende middelen is, maar door het vooropzetten van bestaanszekerheid.’

Blik studenten

Volgens Creusen gaat het onder andere regelmatig mis bij de aanbestedingsregels die gemeenten (noodgedwongen) hanteren. ‘Dan kan je het dus gebeuren dat er een commerciële organisatie er met de opdracht vandoor gaat, die een blik studenten opentrekt. Nou kunnen studenten dit werk natuurlijk prima uitvoeren, maar dat maakt het niet tot duurzame werkgelegenheid of een opleidingstraject. Het gaat soms ook mis op stupide dingen, zoals de definitie van een sociale onderneming, die heel in het aanbestedingsrecht iets heel anders betekent dan aangehouden wordt door  andere bestuursorganen en organisaties. Je zou het dan beter kunnen inbesteden. Zoals de gemeente Groningen doet met basis banen in de groenvoorziening.’

BB En dat wijkbedrijf in Rotterdam?

AC 

‘Dat voert opdrachten in de verduurzaming uit in samenwerking met bedrijven en de overheid. Er worden zo nieuwe lokale groepen ingezet in de uitvoering van de energietransitie. Een deel leert zonnepanelen leggen, en een deel stroomt uit naar grotere bedrijven. Het belangrijkste is dat mensen die werken gewoon betaald worden.’

BB Verspreidt die aanpak zich inmiddels over de rest van Rotterdam?

AC 

‘Nee, helaas. Het is vorig jaar zelfs gebeurd dat het wijkbedrijf uiteindelijk niet mee heeft gedaan aan de aanbesteding. Ze zeiden: wij kunnen niet voor een dubbeltje op de eerste rang zitten. Dat is nou precies het probleem. Kijk, gemeenten hebben en krijgen allerlei potjes en korte financiering om de energietransitie vlot te trekken. En ze hebben een budget en een opgave op gebied van armoedebeleid. Dus dat geld is er wel, maar het zit verkokerd in twee verschillende domeinen. Terwijl als je die budgetten samenvoegt, hè, dan ben je minder geld kwijt en dan heb je allebei je doelen bereikt. Meer zelfs, want naast arbeidsparticipatie groeit ook de wijkeconomie en verbetert de leefomgeving.’

Reacties: 5

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Bert Bakker
Dus het is nu conservatief (een heel vies woord) om Nederlandstalig personeel te willen hebben. Wat voor complete wappies krijgen toch altijd een podium hier om een grotere greep uit de pot te kunnen doen. Waarom.
R. D.
Jij leest ook alleen maar wat je wilt lezen zeg, cherry picking. Man man man...
Er staat toch nog meer dan alleen dat, namelijk ook het vastzitten aan werkweken van 40 uur, dat werd zelfs als eerste benoemd.
Maar nee, rechtsconservatief (of xenofoob) meneertje Bert Bakker leest dit en is meteen op zijn pik getrapt. Ben je bang?
Bert Bakker
Er staat dat en dat is belachelijk. Ik noem jou ook niet elke keer bolsjewiek. En ja die dames worden niet buitengesloten die kunnen gewoon een bedrijfje starten vol met werknemers die op komen dagen wanneer het ze uitkomt en geen Nederlands spreken. Moet je zien hoever je komt. Daarom doen ze dat ook niet.
Bert Bakker
Het is natuurlijk helemaal niet xenofoob om in Nederland Nederlands te willen verwachten en mensen die dat wensen te veranderen aan de kaak te stellen. Dat heef niets met angst te maken maar met beschikking.
Bert Bakker
En inderdaad ben ik rechts en conservatief en zijn jullie de greep op de taboe onderwerpen kwijt geraakt. Als de meerderheid iets vind kun je niet meer stellen dat het onfatsoenlijk is dus reken er maar op dat het hek van de dam is. Eerst langzaam en dan ineens. En eeuwig drammen over het klimaat erfschuld en de boeren is geen tegenwicht. Afleiding van totale leegte. Want taboe onderwerpen.
Advertentie