Natuurlijke regio
Bestuurders die met herindeling bezig zijn, zijn geneigd te denken vanuit bestuurlijke argumenten, terwijl ze beter naar de argumenten van hun inwoners kunnen luisteren, volgens Hospers. ‘Ze moeten aansluiting zoeken bij het dagelijks leven van mensen. De plek waar zij boodschappen doen, sporten en uitgaan is hun natuurlijke regio, die zit in hun hoofden’, zegt Hospers.
‘Kijk bij herindeling naar koopgedrag’
Gemeenten moeten bij herindelingsplannen beter kijken naar de oriëntatie van burgers. Koopgedrag maakt duidelijk op welke dorpen en steden…
Problematisch
Als gemeenten daaraan voorbij gaan, kun je een problematische herindeling verwachten. Zoals in Friesland, waar diverse dorpen zich verzetten tegen voorgenomen herindelingsplannen. Inwoners, maar ook raadsleden, zullen zich straks niet makkelijk kunnen interesseren voor gemeenschappelijke belangen, voorspelt Hospers, omdat ze zich niet in de gemeenschappelijkheid herkennen. ‘Mensen die het idee hebben dat er niet naar hen geluisterd wordt, zouden dwarsliggers kunnen worden in de politiek.’
Krimp
Hospers publiceerde onlangs zijn boek Krimp! Hij behandelt daarin de vier B's van krimpbeleid: bagatelliseren, bestrijden, begeleiden en benutten en concludeert dat de overheid het krimpproces het beste kan begeleiden. Het belangrijkste is dat gemeenten over hun grenzen heen kijken en op regionale schaal gaan denken waar het gaat om nieuwbouw en voorzieningen.
Roerei
‘Bestuurders zien hun gemeente vaak als een hardgekookt ei, met een schaal waarbinnen alles plaats vindt. Maar mensen leven hun dagelijks leven in een straal van twintig kilometer van hun woonplek. Ze sporten in een buurgemeente, doen de boodschappen op weg naar huis en stappen in de auto naar de dichtstbijzijnde Ikea. Hun leefgebied is veel groter dan hun eigen kern. Het is beter te vergelijken met een roerei.’
Koopstromenonderzoek
Gemeentelijks schaalvergroting is volgens Hospers dan ook geen bezwaar, wanneer bestuurders maar kijken naar het natuurlijk, vaak historisch gegroeide leefgebied van hun inwoners. ‘Koopstromenonderzoek maakt duidelijk op welke kernen en steden inwoners zich oriënteren. Benut die kennis.’
Reacties: 6
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Ach professor, dan kan je veel gemeenten wel opheffen. In mijn regio sluiten de kroegen in de weekends al om 12.00 uur of middernacht. In het dichtstbijzijnde stadje
is geen bioscoop te vinden. Willen we écht naar de kroeg of bioscoop of naar een keur van theatervoorstellingen, moeten we als burgers naar een grote stad; 45 km. verderop. En vwb koopgedrag proberen gemeenten hier in de regio elkaar nog de loef af te steken ook! Zegt u het maar: Fuseren?
Dat ze daar nu al achter komen! De burger roept dat al sinds de eerste herindelingen. Jammer genoeg wordt er bijna nooit naar de burger geluisterd.
Wat een onzin. Je moet eerst de vraag stellen waarom er moet worden gefuseerd. Het is toch duidelijk dat het takenpakket voor kleine gemeenten niet meer vol te houden is. Hoofdzaak is dat de gemeente goed op zijn bestuurlijke taak is berekend. De boodschappen doen we toch wel, ook al is het in de buurgemeente. Waar wel op moet worden gelet is dat de leefbaarheid wordt gehandhaafd.
Criterium is nog steeds dat her in te delen gemeenten in hun nieuwe samenhang een eenheid gaan vormen; zéker niet alleen administratief-bestuurlijk (alhoewel provincies daar nog wel eens overheersend op focussen).
De Tweede Kamer heeft alleen zin in herindelingen die 'duurzaam' zijn; dat betekent dat het altijd moet gaan om samenvoegingen van gemeenten die te zamen zicht hebben op een eenheid.
Dat betekent nog veel meer dat er geen enkele herindeling mag plaatsvinden als niet op basis van voorafgaand onderzoek een strategische visie is ontwikkeld waarin samenhangend de sociaal-economische, demografische, culturele, distributieplanologische, ruimtelijke en infrastructurele plannen of visies voor de nabije of verdere toekomst van het herindelingsgebied en de aanpalende omgeving zijn neergelegd.
De reden om te fuseren kunnen dan wel verschillend zijn, maar ik vind het niet zo verkeerd om te kijken waar de mensen boodschappen doen, in welk ziekenhuis ze terecht komen indien... waar de kinderen naar de middelbare school gaan enz. enz.
De strijd tussen stad en platteland waar het gaat om gemeenten noemen deze voorzieningen zelden. Wat raadsleden wel noemen zijn de nadelen van de stad: regionaal horecacentrum met alle ellende van dien, spoorwegstation met alle ellende van dien, regionale zwerversopvang met alle ellende van dien.
Nee, dat hebben wij in ons dorp niet en willen het ook niet. Laat dat maar lekker in de stad. Het gevolg is dat de argumentatie wordt gebruikt van "de groene buffer" en het gevolg daarvan weer enorme grote plattelandsgemeenten waar de zo bejubelde "eenheid" ook niet zo 123 te bekennen is. Conclusie, ik zie wel wat in het verhaal van Hospers. En dan @de bruin, ik heb niet de illusie dat provinciestadjes waar het gaat om kunst en cultuur een rol van enige betekenis kunnen spelen. Je kunt inderdaad al blij zijn met een bios of een theatertje. Maar een fatsoenlijke poptempel of grote producties tref je daar niet aan. Gelukkig hebben we Groningen, Amsterdam en Den Haag nog.
Het belangrijkste punt aspect noemt hoogleraar Hospers vreemd genoeg niet, namelijk dat je als gemeentebestuur via klankbordgroepen burgers al veel eerder serieus bij zo'n proces moet betrekken. Juist via klankbordbijeenkomsten kun je als bestuurder leren hoeveel kennis en ervaring er onder burgers aanwezig is. Uitgangspunt is dat je er geen vrijblijvende avondjes van maakt, maar discussieert aan de hand van een agenda en een stappenplan, met de afspraak dat je aan het eind van de avond een lijstje hebt met afspraken en voortgangsonderwerpen.
Als gemeentebestuur moet je in de discussienota (maximaal 5 pagina's) aangeven op welke punten je als kleine gemeente tegen je grenzen aanloopt en waarom een fusie, of een samenwerkingsverband nodig is. Vervolgens bereid je dan een aantal scenario's voor en bied je de klankbordgroepen de kans om er 1 of 2 extra varianten - mits goed onderbouwd - aan toe te voegen. Maak ook in grote lijnen inzichtelijk wat de kosten-/batenanalyse van de verschillende varianten is.
Helaas, het zal niet gebeuren, want dit vraagt een heel andere vorm van politiek bedrijven. Je hebt het dan over politiek waarbij egogedrag (Dikke nekkengedrag zoals ze in Vlaanderen zeggen) niet langer de boventoon voert.