Duurzaamheid speelt kleine rol in aanbestedingen

In openbare aanbestedingen wordt door opdrachtgevers als gemeenten en provincies nauwelijks gegund op duurzaamheid. In grofweg driekwart van de gevallen speelt duurzaamheid geen enkele rol. Van de overgebleven kwart zijn duurzame oplossingen slechts een klein onderdeel van de beslissingscriteria.

Aanbestedingen

Dat blijkt uit een onderzoek van de stichting Aanbestedingsinstituut Bouw en Infra in opdracht van aannemerskoepel Bouwend Nederland. Daarin is gekeken naar openbare aanbestedingen uit 2018 die op Tendernet zijn gepubliceerd, en is een Top-25 samengesteld van de meest duurzame publieke opdrachtgevers. Door duurzaamheidseisen mee te nemen in hun aanbestedingen, kunnen aannemers zich onderscheiden op de manier waarop ze materialen recyclen, of hun CO2-uitstoot verminderen. In de meeste gevallen is het belangrijkste criterium nog steeds de prijs van de aannemer.

Criterium

Het beste voorbeeld geeft de provincie Noord-Brabant, zegt Jos van Alphen van het Aanbestedingsinstituut. ‘Zij hebben bij enkele grote wegenbouwprojecten duurzaamheid als doorslaggevend criterium mee laten wegen bij de gunning van de opdracht. Hierdoor konden ondernemers zich op duurzaamheid onderscheiden en innovaties aanbieden.’ De gemeente Amersfoort eindigde op de tweede plek omdat ze erg consistent is in het toepassen van duurzaamheidsambities in haar aanbestedingen. ‘Er werd flink ingezet op duurzaam circulair materiaalgebruik en de reductie van CO2 uitstoot.’

Verantwoordelijkheid

Bouwend Nederland grijpt het onderzoek aan om publieke opdrachtgevers te wijzen op hun verantwoordelijkheden. Als Nederland in 2050 energieneutraal en circulair moet zijn, dan zijn dure innovaties vanuit de markt noodzakelijk. Maar dan moet er niet alleen op prijs worden gegund, zegt Helen Visser van de branchevereniging. ‘Vanuit onze achterban horen we al geruime tijd dat duurzame innovaties vaak niet gerealiseerd worden, omdat hier binnen de aanbesteding geen ruimte voor is. Ook horen we dat contracten met langjarig onderhoud en beheer steeds minder worden toegepast. Dergelijke contractvormen stimuleren juist het maken van doordachte duurzame keuzes, waarvan zowel opdrachtgevers en opdrachtnemers langjarig profiteren.’