Gemeente Alkmaar wijst kritiek oud-wethouder af

De gemeente Alkmaar verwerpt de kritiek van oud-wethouder Victor Kloos, nu fractievoorzitter van Onafhankelijke Partij Alkmaar (OPA), de grootste partij in de raad, dat in 2006 niemand wilde horen dat er iets mis was met het AZ-stadion. In een brief aan de raad van eind maart 2006, noemde het college het rapport waar Kloos zich op baseert al ‘ondeugdelijk, niet relevant en dus onbruikbaar’.

Kritische vragen
Eerder deze week liet Kloos door het AD optekenen dat hij als wethouder Veiligheid in 2006 van zijn stoel viel, toen hij het rapport-Suurenbroek over de brandveiligheid in het nieuwe AZ-stadion, onder ogen kreeg. Het stadion was toen al bijna af. Het rapport, voor intern gebruik, circuleerde destijds in het gemeentehuis. ‘Heel bijzonder dat ik dat als wethouder Veiligheid niet had.’ Omdat het kort na de verkiezingen was, was Kloos wethouder en raadslid. Het AD schrijft dat Kloos vervolgens van de burgemeester en collega-wethouders de wind van voren kreeg, omdat hij zijn fractie kritische vragen over de stevigheid van de hoofddraagconstructie van het nieuwe stadion had ingefluisterd. Hij mocht daarna niet meer meedoen in de collegeonderhandelingen. OPA gaf zijn eenzame weerstand op.

Spaghetticonstructie
In het rapport, dat hij op verzoek van de brandweer had gemaakt, plaatst bouw- en brandexpert Ynso Suurenbroek vraagtekens bij de brandwerendheid en de stevigheid van de constructie. Met dikker staal zou de constructie steviger zijn en de brandwerendheid verbeteren. In een reactie in Het Parool toont Suurenbroek zich deze week niet verbaasd over het instorten van een deel van het stadiondak. ‘Dat dak is een spaghetticonstructie. Ik verwacht al 13 jaar dat het instort.’

'Constructie te zwak'
Volgens Suurenbroek is het instorten het resultaat van de extra belasting van de zonnepanelen die een paar jaar geleden zijn aangebracht en harde wind vanuit een bepaalde hoek. ‘Met onderdruk en bovendruk, krijg je dit. Maar dat gebeurt alleen als de constructie te zwak is. Die voldeed niet aan de eisen van het bouwbesluit en niet aan de eisen van de brandveiligheid. Er was in die tijd een hoop gerommel met de controle door de gemeente. De gemeente, dat durf ik gerust te zeggen, werd aangestuurd door Dirk Scheringa.’ Die zou (onder)aannemers hebben aangezet goedkoper materiaal te gebruiken. De toenmalige eigenaar en voorzitter van AZ wijst dit in dezelfde krant van de hand en stelt dat bouwkundigen het ontwerp hebben goedgekeurd en de gemeente meeliep of alles klopte conform bouwvoorschriften. En ook volgens aannemer Midreth zijn geen bezuinigingen toegepast.

'Robuust genoeg'
Toenmalig hoofdingenieur Andries Broersma wijst erop dat Scheringa en Midreth hem destijds niet meer nodig hadden en het ontwerp voor het stadion door een derde partij werd ‘geoptimaliseerd’. Het stadion dat ongeveer 40 miljoen euro kostte, moest 10 miljoen euro minder gaan kosten. Op die bezuiniging moest Broersma van de gemeente wel toezien. Het zat tegen de grens van de wet, maar het mocht, stelt hij in Het Parool. Hij wijt het instorten van het dakdeel aan een fout bij het monteren van de staalconstructie en stelt dat het stadion wel robuust genoeg was.

'Zeer veilig bouwwerk'
De gemeente Alkmaar stelt in de brief van 2006 dat het onderwerp van het rapport Suurenbroek niet zozeer het mogelijke gevaar voor de bezoekers was, maar of brandweerlieden bij de mogelijke uitvoering van bluswerkzaamheden in gevaar zouden kunnen komen. ‘Deze opdracht is echter niet door ons college verstrekt. Wij hadden en hebben geen enkele twijfel aan de veiligheid van het stadion.’ Het college baseert zich daarbij op gemeentelijke toezichthouders en een onderzoek van Corus naar de kwaliteit van het staal en de cruciale verbindingselementen. ‘Het stadion is volledig volgens voorschrift gebouwd. Het is niet alleen een mooi, maar vooral een constructief zeer veilig bouwwerk.’

Rapport-Suurenbroek 'onbruikbaar'
Het rapport-Suurenbroek is volgens de gemeente gebaseerd op zeer beperkte informatie. ‘De onderzoekers hebben slechts een klein deel van het hele bouwdossier onderzocht, kennen het constructiedossier niet en zijn nooit op het bouwwerk geweest. De bevindingen en conclusies zijn navenant. Het uitgebrachte rapport kan in geen enkel opzicht de toets der kritiek doorstaan. Vandaar dat wij het rapport niet hebben geaccepteerd en dus terzijde hebben geschoven. Voor ons maakt het geen deel uit van het dossier. Dat betekent ook niet dat het rapport geheim is, maar ondeugdelijk, niet relevant en dus onbruikbaar.'

Onafhankelijk oordeel
Wel liet de gemeente in juli nog een onafhankelijk oordeel geven door ingenieur Van Overveld. Die concludeerde dat het stadion voldoende brandveilig is en voldoet aan de eisen van Bouwbesluit 2003. ‘Het college heeft de juiste brandveiligheidsnormen opgelegd.’ Enkele aanbevelingen worden integraal overgenomen, waarna de afdeling bouwen op 1 augustus 2006 een nieuwe bouwvergunning verstrekt voor het stadion met een capaciteit van 17.000 toeschouwers. Een paar dagen later verstrekt de gemeentelijke brandweer een gebruiksvergunning en nog een dag later is de officiële stadionopening.

Plaatsing zonnepanelen vergunningsvrij
In 2016 werden 1700 zonnepanelen op het dak van het stadion geplaatst. Volgens Suurenbroek kan dat extra gewicht meegespeeld hebben bij het instorten van het dak. De gemeente Alkmaar laat weten dat de plaatsing van zonnepanelen vergunningsvrij is. ‘AZ heeft met de plannen van de constructeur wel advies bij ons ingewonnen. De panelen zijn heel dun en wegen weinig. In de hoofdberekening voor het gewicht van het dak is een veel groter gewicht gerekend dan wat het dak in werkelijkheid weegt en dus hebben wij geen bezwaar gehad tegen het plaatsen.’ 

Geen onderzoek andere gebouwen
Uit de Veiligheidsverklaring voor de KNVB voor voetbalseizoen 2019/2020 blijkt dat de afdeling bouw- en woningtoezicht van de gemeente in april 2018 voor het laatst de ‘constructieve veiligheid’ van het stadion heeft geïnspecteerd, meldde het AD deze week. De gemeente Alkmaar wacht de resultaten van lopende onderzoeken af voordat eventuele vervolgstappen worden gezet. ‘Er worden dus op dit moment geen andere gebouwen onderzocht.’ Intussen heeft de Onderzoeksraad voor Veiligheid het onderzoek donderdag afgerond en het stadion vrijgegeven. De raad beslist waarschijnlijk volgende week of een vervolgonderzoek wordt geopend. AZ begint pas met de opruimwerkzaamheden als het sloopplan is goedgekeurd door de gemeente Alkmaar en Royal HaskoningDHV, dat namens de club onderzoek doet. De club wacht dat onderzoek en de uitkomsten van de Onderzoeksraad voor Veiligheid af en wil nog geen inhoudelijke mededelingen doen.