Afspraken over aanpak winkelleegstand Brabant

Negen Brabantse gemeenten en de provincie Noord-Brabant hebben afspraken gemaakt om uitbreiding en nieuwbouw van winkelpanden beter af te stemmen. Een afspraak is dat als ze ergens niet uitkomen, ze naar de rechter stappen.

Afspraken tegen leegstand
De gemeenten in de regio Hart van Brabant hebben op verzoek van de provincie de winkelleegstand in kaart gebracht. Sinds 2008 is het aantal leegstaande winkelpanden met 5,6 procent is toegenomen. In winkelvloeroppervlakte groeide de leegstand met 2,4 procent. Volgens programmamanager Bas Kapitein van regio Hart van Brabant beperken ontwikkelingen als het vertrek van voorzieningen en toenemende leegstand zich niet tot de gemeentegrenzen en kozen gemeenten en provincie er daarom voor afspraken te maken. ‘De provincie heeft hierin een trekkende rol.’

Toename leegstand verwacht
De percentages leegstand zijn niet per se heel slecht en ook niet hoger dan in andere regio’s, zegt Kapitein. Het lag in de lijn der verwachting. Net als dat door demografische ontwikkelingen en het toenemend marktaandeel van online winkelen, de leegstand in Brabant nog verder zal stijgen. ‘Ook zonder de cijfers was er dus al voldoende reden afspraken te maken. Het gaat om vraagstukken of je een showroom met afhaalpunt op een bedrijventerrein kunt vestigen of dat je dit toch detailhandel noemt. De trend was om deze constructies toch in de binnenstad te houden. We gaan monitoren wat de ontwikkelingen zijn.’

Meer recreatief winkelen
De gemeenten en de provincie zien onder meer kansen het recreatief winkelen uit te breiden. Kapitein wijst het onderscheidende karakter van de regio in de leisure sector. ‘We hebben de Efteling, de Beekse Bergen, vestingstad Heusden. Dat zijn toeristische trekpleisters, maar vooral dagbezoekers. Een manier om ze langer te laten blijven is om de vrijetijdseconomie te koppelen aan het winkelen.’  Een andere afspraak is om bestaande winkelgebieden te versterken en niet nog meer nieuwe retailgebieden te creëren. Ook zullen overheden geen gebouwen of winkelgebieden overnemen.

Winkelrondje aantrekkelijker
Een laatste afspraak is om de koopkrachtafvloeiing naar omliggende regio’s en grote steden te verminderen. ‘Den Bosch, Eindhoven en Breda zijn sterke winkelsteden. We zien dat mensen in onze regio meer in buurregio’s gaan winkelen en we willen dit tij keren door bijvoorbeeld consumptieve uitbreiding in Tilburg. De lokale overheid kan het winkelgebied aantrekkelijker maken door kwaliteitsimpulsen als betere en gezelligere verlichting, maar bijvoorbeeld ook het koppelen van de kermis aan de horeca en het winkelen. Tilburg kent nu een ladderwinkelinfrastructuur. We hebben ons laten vertellen dat het maken van een winkelrondje beter is voor de aantrekkelijkheid.’

Geen nieuwe bestuurslaag
Het delen van nieuwe gemeentelijke plannen voor winkelgebieden en het bestuurlijk afstemmen bij bovenregionale plannen past in de hechtere samenwerking die de afgelopen drie jaar is ingezet. ‘Daarvoor werd minder samengewerkt. We krijgen natuurlijk ook de complexere taken van de rijksoverheid erbij en soms worden we gedwongen samen te werken, maar zaken als lokale economie of arbeidsmarkt stoppen niet bij de gemeentegrenzen. De wens is om met name samen te werken in dossiers en projecten. We creëren geen nieuwe bestuurslaag, maar gebruiken de zittende ambtelijke capaciteit. We werken alleen samen als het zo beter, goedkoper of efficiënter kan.’

Stap naar rechter
De afspraak naar de rechter te stappen als gemeenten en provincie er onderling niet uitkomen is een noviteit. ‘Natuurlijk wil je die stap voorkomen, maar de afspraak is gemaakt. We zitten regelmatig om tafel. Het is beter om te overleggen en afspraken te maken dan te wachten op een incident. We hebben wat dat betreft geleerd van de gebeurtenissen rond de geplande Mall bij Tilburg die er uiteindelijk na een referendum niet kwam.’