‘Misschien moet de klap voor winkels nog komen’

Van Hees: ‘Daarvan is pas sprake als deze ontwikkeling de komende jaren doorzet. Om de effecten goed te beoordelen moet je weten waar die nieuwe winkels zitten. Zijn ze echt de kern aan het versterken? Dat kan ik nog niet afleiden uit dit eerste CBS-materiaal. Wat ik zelf opvang, is dat je in de centra vooral meer kleine verkooppunten van supermarkten en ‘daghoreca’ ziet. Een bakkerij waar je ook koffie kunt drinken, bijvoorbeeld. Op die manier wordt de levendigheid van de centra gediend, mits de invulling op den duur niet te eenzijdig wordt.’

‘De terugloop zat de afgelopen jaren vooral bij non-food. Daar is ook nu nog helemaal geen trendbreuk zichtbaar. Uit de laatste CBS-cijfers blijkt dat het aantal winkels daar nog verder achteruit gaat. De boekwinkels, de schoenenwinkels – dat gaat echt niet meer worden wat het vroeger was.’

‘Ja, en dat is door corona enorm aangejaagd. Ook dat zie je in de getallen, want het aantal webwinkels is nog veel sterker gegroeid dan het aantal fysieke winkels. Er komen overigens ook steeds meer kruisverbanden tussen fysiek en online. Bij heel veel ondernemers past de stap naar online goed in het eigen businessmiddel, zeker als je over de non-food praat.’

‘Dat zou kunnen. Ook in de retail leven veel zorgen over de toekomstige belastingaflossingen. Heel veel winkeliers hebben nauwelijks nog vlees op de botten. Kijk ook naar de kostenstijgingen als gevolg van de oorlog in Oekraïne.  De marges worden in een aantal domeinen ontzettend onder druk gezet. Misschien moeten winkels die de afgelopen jaren mede dankzij de steun overeind zijn gebleven de komende tijd alsnog stoppen.’

‘Dat is zeker onder de aandacht gebracht van de consument. Uit onderzoek blijkt dat mensen zich dat sinds corona ook meer realiseren.  Maar dat ze daar vervolgens niet altijd naar handelen is ook weer des mensen. Want ze willen ook het gemak  van het bestellen vanaf de bank, of meteen profiteren van een online aanbieding. Het is een paradoxale mix van invloeden waar consumenten aan bloot staan.’

‘Dat is het bekende probleem bij percentages. Als je zes winkels hebt en je gaat naar zeven, heb je een enorme procentuele  toename. Maar als je van 60 naar 601 gaat niet. De sterkste stijgingen zie je bij kleine gemeenten, waar het aantal winkels niet zo heel erg groot is. Een toevoeging van een of twee leidt dan tot een grote verschuiving. Desalniettemin is het juist voor die kleine kernen ook heel fijn als er een winkel bij komt.’

‘Die signalen krijg ik wel. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat heeft voor vier jaar, totaal 100 miljoen beschikbaar om te investeren in de transformatie van winkelgebieden, de zogeheten Impulsaanpak. Dan zie je dat er grote interesse is vanuit gemeenten om daar samen met de private marktpartijen projecten voor te formuleren. Projecten die ruimte kunnen bieden aan retail maar ook aan wonen en andere functies zoals horeca, cultuur, zorgvoorzieningen of versterking van de publieke ruimte met groen en speelplekken. Er waren de afgelopen tijd voorlichtingsbijeenkomsten waarvan 43 gemeenten gebruik hebben gemaakt. Ik heb zeker het idee dat voor lokale bestuurders zichtbaar is dat de vitaliteit van stads- en dorpskernen  ook een zaak van publiek belang is. En dat de markt dat niet in zijn eentje oplost.’