IPO: ‘Vertrouw op afspraken over Omgevingswet’

Provinciekoepel IPO heeft na de moeizaam tot stand gekomen afspraken met gemeenten, waterschappen en het rijk liever geen inmenging van het parlement over de bestuurlijke verhoudingen in de Omgevingswet. GGD GHOR Nederland is juist blij met de inbreng van de Tweede Kamer over het onderwerp gezondheid.

Vertrouwen

“Heb vertrouwen in samenwerking en afspraken tussen overheden”, drukt het IPO de Kamerleden op het hart die zich bezighouden met de Omgevingswet. De provincies maken zich ernstige zorgen over een aantal amendementen over de Omgevingswet die zijn ingediend, zo opent het IPO een brief die de leden van de vaste Kamercommissie Infrastructuur en Milieu ontvingen, kort voor het tweede wetgevingsoverleg van maandag. Het gaat over drie amendementen van PvdA, VVD en CDA waarin nader wordt omschreven wanneer provincies mogen ingrijpen in de gemeentelijke autonomie.

Begripsverwarring en juridisering

Het IPO ontraadt de voorstellen, wat minister Melanie Schultz (Infrastructuur en Milieu) tijdens het debat overigens ook al deed. “Aanvaarding van deze drie amendementen zal de complexiteit van de wet verhogen, doordat nieuwe regels en begrippen worden geïntroduceerd die slechts tot doublures en begripsverwarring leiden. Het leidt tot onnodige juridisering.”

Broos akkoord

Volgens Schultz zou elke verandering aan de wettekst op dit punt het “broze akkoord” tussen de decentrale overheden overhoop kunnen gooien. Juist over de bestuurlijke verhoudingen botsten IPO en VNG twee jaar geleden nog. Inmiddels, na vier jaar samenwerken, zijn er goede afspraken gemaakt over de bestuurlijke werkwijze. Zo is juridisch dichtgetimmerd dat provincies terughoudend en voorspelbaar omgaan met de reactieve aanwijzing, het instrument waarmee ze gemeenten kunnen terugfluiten. De minister en het IPO wijzen op de bestuurlijke werkwijze en bestuurscultuur die met de nieuwe wet worden beoogd. “Een werkwijze die uitgaat van professioneel gedrag van overheden en vertrouwen”, aldus het IPO.

De Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) ziet de inbreng van de fractiespecialisten als positief. ‘We zijn blij met de steun van de Kamer dat zeggenschap over de fysieke ruimte in principe op lokaal niveau ligt; de bestuurlijke afwegingsruimte maakt maatwerk mogelijk’, meldt VNG-woordvoerster Liane ter Maat.

Blij met aandacht gezondheid

GGD GHOR Nederland is blij dat in het Kamerdebat veel aandacht is voor gezondheidsrisico's die bij ruimtelijke beslissingen kunnen spelen, zegt directeur Hugo Backx. ‘Gezondheidsrisico's zijn niet altijd voorspelbaar en in omlijnde normen te vatten. Dat hebben wij als GGD'en sterk gemerkt bij de Q-koorts epidemie.’ Het gaat de koepelorganisatie erom dat het lokale bestuur de mogelijkheid krijgt om gezondheidsbedreigingen, die niet te herleiden zijn tot normen in de wet, een rol gaan spelen bij de afweging van haar besluit, legt Backx uit. ‘We hebben de nieuw voorgestelde tekst van de minister om gezondheid nog explicieter een plaats te geven in de Omgevingswet, nog niet gezien. We kunnen nog niet beoordelen of deze toezegging voldoende is dat hiermee ook daadwerkelijk gezondheidsrisico's bij vergunningen kunnen worden meegewogen.’

VNG bezorgd

Het expliciet betrekken van het aspect gezondheid bij de indeling van de ruimte, baart de VNG juist zorgen, reageert Ter Maat. ‘Het is namelijk vaak onduidelijk wat wel en niet moet worden onderzocht, wat wel en niet schadelijk is voor de gezondheid en wat de effecten zijn van cumulatie van verschillende milieubelastingen. Gemeenten kunnen dan in een lastige discussie tussen voor- en tegenstanders komen of te maken krijgen met eindeloze onderzoeken naar allerlei mogelijke gezondheidseffecten. Dat leidt tot vertraging in de besluitvorming.’ In de Algemene Maatregelen van Bestuur (AMvB's) moet hierover duidelijkheid komen, hoopt de VNG.

Geen basisregels in de wet

Namens de werkgeversorganisaties VNO-NCW en MKB Nederland volgt Omgevingswetspecialist Jan van den Broek de ontwikkelingen in de Tweede Kamer. Hem valt op dat de Tweede Kamer zich afvraagt of in de Omgevingswet niet een aantal basisregels van omgevingsrecht horen. ‘Denk aan het Verdrag van Aarhus, Europese beginselen en een fossielvrije economie. De minister antwoordt terecht dat het voor de rechter niet uitmaakt of iets in de wet of in een AMvB staat.’ Volgens Van den Broek moet de Tweede Kamer daarom geen fundamentele regels en normen gaan toevoegen aan de huidige wettekst. ‘We hebben al vijftig jaar goede resultaten gehaald met milieuwetten die in AMvB’s worden uitgewerkt. Bovendien heeft de wet het oog op een duurzame ontwikkeling. Daarmee haalt de Tweede Kamer de hoofdprijs binnen.’