Monumentaal schoolgebouw getransformeerd tot moderne leeromgeving

De Tobiasschool in Zeist, opgericht in 1982, biedt onderwijs aan leerlingen met een extra zorgvraag in zowel het basisonderwijs als het voortgezet onderwijs. Het oorspronkelijke gebouw dateert uit 1918 en is een gemeentelijk monument. De school kwam in aanmerking voor nieuwbouw gezien de leeftijd en staat van het gebouw, maar wilde graag in het eigen gebouw blijven. Het monumentaal onderwijs­gebouw is geschikt gemaakt om in de toekomst klimaat­neutraal te functioneren.

De Tobiasschool verzorgt onderwijs voor kinderen in het speciaal basisonderwijs en voortgezet onderwijs. De Tobiasschool is sinds 2011 onderdeel van de Stichting Scholengemeenschap voor Vrijeschoolonderwijs te Nijmegen. De school kwam in aanmerking voor nieuwbouw gezien de leeftijd en staat van het gebouw, maar wilde graag in het eigen gebouw blijven. Directeur Maarten Blokker: ‘Het gebouw ligt op een goede plek en heeft een goede sfeer en mooie ruimten, waar medewerkers en leerlingen zich thuis voelen. De Tobiasschool is een kleinschalige, veilige en warme school waar leerlingen hun kwaliteiten optimaal kunnen ontwikkelen. Om die reden hebben we met de gemeenten en onze adviseurs gekozen voor vernieuwbouw en renovatie van het bestaande gebouw.’ Het ontwerp van het gebouw is gebaseerd op de behoeften van de leerlingen. Een school moet een thuisgevoel bieden en een veilige omgeving creëren, vooral voor kwetsbare en beïnvloedbare leerlingen in ontwikkeling. Om ervoor te zorgen dat het gebouw nog eens 40 jaar als schoolgebouw kan dienen, heeft er in 2022-2023 een grondige renovatie plaatsgevonden die het monumentale karakter heeft behouden. Daarnaast zijn er extra onderwijsruimten gecreëerd op de zolder van het gebouw.

Bijna energieneutraal gebouw

Bij de renovatie is veel aandacht besteed aan duurzaamheid en energie-efficiëntie. Ondanks dat het een oud gebouw betreft, voldoet de Tobiasschool grotendeels aan de eisen van Frisse Scholen klasse B en BENG. Warmte- en koudevraag zijn tot een minimum gereduceerd door rekening te houden met de externe warmtelasten en bezetting van het gebouw en het optimaal toepassen van het principe van Trias Energetica. Het gebouw is gasloos en maakt gebruik van warmtepompen die warmte en koude opwekken via bodemenergie. Er is ook CO2-gestuurde balansventilatie met warmte­terugwinning geïnstalleerd, evenals energiezuinige ledverlichting met daglichtregeling. De dichte geveldelen zijn geïsoleerd en voor de ramen zijn hoogwaardige geïsoleerde voorzetramen geplaatst. Bovendien is het gebouw voorbereid op toekomstige zonnepanelen voor hernieuwbare elektriciteits­opwekking. HEVO heeft het Programma van Eisen geschreven en het projectmanagement en kostenmanagement verzorgd. Directeur Winifred van den Bosch: ‘Door bestaande materialen opnieuw te gebruiken en waarde toe te voegen in de vorm van slimme verbeteringen verlagen we het energieverbruik, verminderen we de CO2-uitstoot en verbeteren we de gebruikskwaliteit.’

Hergebruik van bestaand vastgoed is het toppunt van circulariteit, maar het vraagt wel om durf én visie van de opdrachtgever.

Klimaatneutraal monumentaal onderwijs­gebouw

HEVO gelooft in het transformeren en renoveren van bestaande gebouwen naar levendige en functionele ruimten, waardoor karakteristieke gebouwen met emotionele waarde en historie behouden blijven én door hergebruik materialen een tweede leven krijgen. Het hergebruik van bestaand vastgoed biedt ook een kans om de banden van organisaties met de omgeving te behouden. Het is een manier om de unieke verhalen en herinneringen van een gebouw te koesteren en te verweven met (nieuwe) functies en mogelijkheden. Het geeft een gevoel van continuïteit en identiteit, terwijl we tegelijkertijd vooruitkijken naar een duurzame toekomst. Het verminderen van sloop- en bouwafval, het besparen op grondstoffen en het efficiënt benutten van bestaande infrastructuur leidt tot een verstandige investering die de planeet ten goede komt. Met dit energieconcept voldoet de Tobiasschool vrijwel aan de huidige nieuwbouweisen en dient als voorbeeld voor andere scholen in Nederland. Het toont aan hoe een monumentaal onderwijsgebouw geschikt gemaakt kan worden om klimaatneutraal te functioneren in de toekomst. Winifred ten slotte: ‘Hergebruik van bestaand vastgoed is het toppunt van circulariteit, maar het vraagt wel om durf én visie van de opdrachtgever.’

Dit artikel is eerder gepubliceerd in het blad Schooldomein, oktober 2023.