De Bredase Rekenkamer hield de klimaatambities van de gemeente over de periode 2008-2018 tegen het licht. Het gaat op de meeste punten beter, maar het tempo blijft royaal achter bij de ambities. Wat zijn de voor andere gemeenten relevante lessen?
De tien klimaatlessen van Breda
De Bredase Rekenkamer hield de klimaatambities van de gemeente over de periode 2008-2018 tegen het licht. Het gaat op de meeste punten…
Gemiddelde gemeente
In veel opzichten lijkt Breda op een gemiddelde Nederlandse gemeente. Ja, Breda wil graag tot de groene koplopers behoren, maar kwam de afgelopen jaren niet verder dan de grijze middenmoot. Het is vooral het toegenomen (snelweg-)verkeer met bijbehorende CO2-uitstoot dat de gemeente parten speelt. Trouwens, ook het gemeentelijk bedrijfsvervoer wordt ondanks de duurzame ambities nog hoofdzakelijk met diesels gedaan. Maatregelen zijn hard nodig. Breda behoorde de afgelopen hete zomers tot de drie heetste gemeenten van Nederland.
Nog niet de helft
De Bredase Rekenkamer evalueerde tien jaar Bredaas klimaatbeleid over de periode 2008-2018. De ambities waren torenhoog, maar de realisatie bleef daar (ver) bij achter. De Rekenkamer evalueerde de doelen duurzame overheid, duurzame energie, mobiliteit, gebouwde omgeving, duurzame ondernemen en klimaatadaptatie. Voor elk daarvan werd nagegaan of Breda op schema lag. Afgezien van duurzaam ondernemen is het telkens ‘nee’. Vaak werd nog niet de helft van het voor 2018 verlangde resultaat gehaald. Hoe kan het beter? De Rekenkamer kwam tot tien lessen die ook andere gemeenten ter harte kunnen nemen.
Les 1: wees concreet
Hoe mooi en ambitieus ook de klimaatdoelen waren die Breda zich in 2008 stelde, zonder voortvarende gemeentelijke aanpak kom je er niet. Sterker nog: dan raken die doelen alleen maar uit zicht en verdwijnen achter de horizon. Maak de plannen zo concreet mogelijk.
Les 2: betrek de raad
De Bredase gemeenteraad schaarde zich in 2008 achter de lokale klimaatdoelen. Maar daar bleef het in veel opzichten dan ook bij. Zorg voor een goede monitoring, zodat de raad voortdurend in beeld houdt of de ambitieuze doelstellingen ook worden gehaald en, zo niet, kan bijsturen.
Les 3: vrijwilligheid schiet niet op
Breda begon het klimaatbeleid vooral met het informeren van bewoners en bedrijven, in de hoop dat die spontaan met duurzame initiatieven over de brug kwamen. Dat gebeurde ook wel, maar het resultaat zette per saldo toch te weinig zoden aan de dijk.
Les 4: trek het breed
Veel informatie over verduurzaming die via de gebruikelijke website en sociale media landt bij de mensen die je toch al mee hebt. Zorg dat je ook de doelgroep bereikt die weinig van klimaatbeleid moet hebben, anders schiet je er maar weinig mee op.
Les 5: zelf doen is duur
De gemeente moet zelf het goede voorbeeld geven, zoals bij de verduurzaming van het eigen wagenpark. Daar kan soms veel geld mee gemoeid zijn. Duurzaam beleid vergt financiële en andere investeringen en – bovenal – prioriteit.
Les 6: laat het niet ondersneeuwen
Eigenlijk een vervolg op les 5. In tijden van, bijvoorbeeld, tekorten op jeugdzorg of andere geld slurpende dossiers sneeuwen klimaatdoelen makkelijk onder. Dat is immers allemaal nog zo ver weg. Zorg dat het thema hoog op de agenda blijft, ook als de economische voorspoed straks wellicht voorbij is.
Les 7: weinig doen wreekt zich
Met een tandje minder kom je er niet, leert tien jaar klimaatbeleid in Breda. De risico’s die de gemeente daarmee neemt, worden voortdurend onderschat. Ook eenzijdige korte-termijnmaatregelen lijken leuk, maar het effect is na een paar jaar weer verdampt.
Les 8: ja, het is complex
De weg naar een duurzaam Breda is bochtig en soms in nevelen gehuld. Al was het maar omdat duurzame doelen soms haaks op elkaar staan. De ambitie om binnen de gemeentegrens meer groen (bomen, bos) te creëren komt makkelijk in de knel als ‘meer hout/biomassastook’ een ander doel is. Wat weegt dan het zwaarst?
Les 9: duurzaam kan vervelend zijn
Voor de groene, linkse ambtenaar is het helder: klimaatbeleid is nodig en mag een cent kosten. Maar voor bepaalde doelgroepen brengt het in eerste instantie alleen maar nadelen met zich mee. Automobilisten die zwaarder worden belast, huisbezitters met een smalle portemonnee die fors moeten investeren, bedrijven die met aangescherpte regels komen. Dat vereist van een gemeente actieve ontzorging van dergelijke doelgroepen en een eerlijke verdeling van lusten en lasten.
Les 10: blijf bij
De technologische ontwikkelingen gaan razendsnel. Je kunt van een gemeente niet verwachten de laatste trends als eerste te implementeren, maar wel dat je goed op de hoogte blijft van wat er qua technieken verandert. Alleen dan kun je vaart maken met de energietransitie.
Reacties: 1
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
En nu ook de boeren nog...