Het kabinetsvoorstel om de onafhankelijke welstandscommissies af te schaffen is van de baan. Een meerderheid in de Tweede Kamer keerde zich dinsdag tegen de kabinetsplannen om ambtenaren voortaan de bouwplannen te laten toetsen. Minister Van der Laan (PvdA, Wonen, Wijken en Integratie) heeft toegezegd het voorstel aan te passen.
Welstandcommisies blijven in stand
De verplichte welstandstoets blijft bestaan. Gemeenten bepalen voortaan zelf hoe nieuwbouwplannen worden getoetst.
De verplichte welstandstoets blijft bestaan, maar gemeenten bepalen voortaan zelf vooraf op welke manier zij nieuwbouwplannen op hun kwaliteit beoordelen. De gemeenteraad stelt de wijze van toezicht per wijk of straat vast. Er is een keuzemenu, zoals Van der Laan het in de Kamer verwoordde. De gemeente kan kiezen uit verschillende gerechten zoals een volledige commissie, een dorps- of stadsbouwmeester, gemandateerd toezicht of ambtelijke afdoening. Alle vormen ressorteren onder de onafhankelijke commissie.
Vakmanschap
Van der Laan motiveerde zijn besluit met een verwijzing naar het belang van vakmanschap en onafhankelijkheid. ‘Architecten oefenen dit vak uit en zij moeten dat in vrijheid kunnen doen. Sommige spelers in een bouwproces zullen en kunnen druk uitoefenen die niet mals is. De onafhankelijkheid moet gegarandeerd zijn vanwege de kwetsbare positie van de ambtenaar.’
Met uitzondering van de VVD, betoonden de andere vijf aanwezige partijen zich kritisch tot zeer kritisch over de kabinetsvoorstellen tijdens de commissievergadering. Zoals Esmé Wiegman van de ChristenUnie het formuleerde: ‘Voor welk probleem is dit voorstel nu een oplossing?’
Het tweede voorstel van het kabinet om de welstand te verhuizen van de Woningwet naar de nieuwe Wet ruimtelijke ordening en op te nemen in het bestemmingsplan, riep bij verschillende partijen vragen op. Het bestemmingsplan wordt globaal vastgesteld voor tien jaar, terwijl welstandregels gedetailleerd zijn en flexibiliteit behoeven. Van der Laan laat technisch uitzoeken of en hoe welstand in het bestemmingsplan kan passen.
De Kamer was onaangenaam verrast dat het kabinet al een voorschot had genomen op de behandeling van het welstandsvoorstel. Volgens planning zou staatssecretaris Heemskerk van Economische Zaken woensdag een convenant over vermindering van administratieve lasten ondertekenen met het MKB en circa dertig wethouders.
In dit convenant was reeds een zinsnede opgenomen dat het kabinet de welstandstoets afschaft. Om de regeldruk te verminderen zou ook de reclameverordening aangepast worden, beloofde het kabinet. Minister Van der Laan begreep dat de Kamer struikelde over deze zinnen en beloofde die direct te laten verwijderen. Commissievoorzitter Van Gent (GroenLinks) bevestigde woensdagmorgen dat de gewraakte zinnen uit het convenant zijn gehaald.
