Burgermetingen voor beter gemeentelijk beleid

Het meten van neerslag, vervuiling of herrie door inwoners en bedrijven gaat naar een volgend niveau met de ontwikkeling van nieuwe methoden. Burgermetingen moeten beter vergelijkbaar worden. Groepen burgers die nu nog niet meten, moeten worden gemotiveerd om dat ook te doen. Daardoor zouden smart cities democratischer worden.

De democratische benadering van smart cities, is een onderdeel van de City Deal ´Slimme stad zo doe je dat´ van de Agenda Stad van Binnenlandse Zaken. Met geld van de Europese Unie wordt dat een Europees project. ´Inwoners, bedrijven en overheden in de Europese Unie moeten straks meer tevreden zijn over de metingen van neerslag of vervuiling´, zegt Jan-Willem Wesselink, namens de Future City Foundation projectmanager van de City Deal ‘Een Slimme stad zo doe je dat.’

Fijnmaziger
Instanties als het RIVM meten vanouds neerslag en vervuiling. Maar inwoners doen dat steeds meer zelf. Bijvoorbeeld bij Lelystad Airport waar ze er de officiële metingen mee controleren, aldus Wesselink. ´Met burgermetingen, werk je met meer sensoren. Bijvoorbeeld op fietsen of aan woningen. Zo kun je fijnmaziger dus preciezer meten en een beter omgevingsbeleid maken.´ ‘Burgermetingen’ staan echter nog in het beginstadium. Uitkomsten zijn nu vaak niet goed vergelijkbaar en dat moet met de City Deal veranderen. Verder wordt onderzocht hoe inwoners goed kunnen worden betrokken bij metingen en hoe kan worden voorkomen dat groepen burgers worden uitgesloten.

Beter beleid
Hoofdaannemer van de democratische benadering van smart cities is Eurocities. Zij schalen de Nederlandse vragen over burgermetingen op naar Europees niveau en bouwen een Europees kenniscentrum op het gebied van burgermetingen, want de kennis moet ook met Europese lidstaten worden gedeeld. Lodewijk Noordzij van Eurocities noemt het belangrijk dat digitalisering burgers en overheden meer in contact brengt om zo tot beter beleid te komen. Dat is hard nodig, vindt bijvoorbeeld Amersfoort, dat het meten een belangrijke vorm van participatie vindt. Wethouder Economie en Smart City Fatma Koser Kaya: ‘Onze samenwerking met inwoners voor het initiatief ‘Meet Je Stad’ van broedplaats De WAR is erg waardevol. In de City Deal werken we samen om de data die we met inwoners verzamelen, nog beter te kunnen gebruiken en de lessen uit Amersfoort te delen met anderen. Onder de deelnemers aan burgermetingen mag soms nog wat meer diversiteit ontstaan. Met dit nieuwe project wordt dat gestimuleerd.’

Energietransitie
Zwolle hoopt uit de metingen meer informatie te krijgen voor het beleid. In de wijk Assendorp meten bewoners bijvoorbeeld samen met de Hogeschool Windesheim de energie-efficiëntie van woningen. Volgens Henk Vonk van de gemeente Zwolle wordt data-gedreven naar de woning gekeken, naar de werking van de installatie en de het comfort en gedrag. Op basis van het inzicht daarin kunnen inwoners goedkoper uit zijn. Tegelijkertijd krijgt de gemeente informatie om voor haar energietransitie-programma het zogeheten verbeterpotentieel te kunnen bepalen en inwoners beter te kunnen informeren en stimuleren. ‘Het schort nu aan adequate informatie. De betrokkenheid van inwoners bij het meten van allerlei aspecten die de kwaliteit van de leefomgeving bepalen is juist belangrijk om een beweging te krijgen in het oplossen van maatschappelijke vraagstukken´, zegt hij.