‘Voer regie op bouw containerterminals’

Provincie of rijksoverheid moet regie voeren op de bouw van containerterminals door gemeenten. Als iedere gemeente een terminal bouwt zonder te kijken naar de vraag, ontstaat juist welvaartsverlies, zegt hoogleraar Lori Tavasszy van de TU Delft.

Capaciteit groter dan vraag
Verschillende gemeenten hebben al een containerterminal, zijn er een aan het bouwen of hebben het plan er een aan te leggen. ‘Er zijn heel veel verschillende terminals, maar er is geen vraag’, stelt hoogleraar Lori Tavasszy bijzonder hoogleraar Goederenvervoer en Logistiek en senior adviseur Mobiliteit & Logistiek bij TNO in Delft. ‘De totale capaciteit is groter dan de voorziene vraag naar containeroverslag. Uit extrapolatie van de groeiaannames blijkt dat het beter is terminals te sluiten, want dan kunnen de overgebleven terminals meer genieten van schaalvoordeel.’

Verandering goederenstromen
Tavasszy wijst erop dat er al minder toevoer is als gevolg van de crisis, maar dat er ook verandering is in goederenstromen en vraagpatronen, ook in ruimtelijke zin. Op basis van onderzoek van een van zijn promovendi kwam dit naar voren. ‘Dat krijg je niet te zien als je alleen de huidige stromen extrapoleert, zoals de rijksoverheid nu doet.’ Het laat volgens hem zien dat het zeker op korte termijn niet verstandig is om te beginnen aan subsidieaanvragen voor de bouw van containerterminals. ‘Wellicht trekt de markt na 2015 aan, maar dan moet een grote inhaalslag volgen en of dat gebeurt is geenszins zeker.’

Welvaartsverlies
Volgens Tavasszy is er een verzadigde markt waar de ene gemeente de vraag uit de andere gemeente opslokt. ‘Is dat verstandig? Ik pleit voor coördinatie op provinciaal of nationaal niveau.’ Waar Tavasszy zich het meest over verbaast is dat nu al nationale subsidies worden uitgedeeld, maar er geen coördinatie is. ‘Dat zou je dan toch juist verwachten. Terminals kun je beter benutten gebeurt als je uitgaat van de capaciteit die je hebt. Nu is er een terminalnetwerk dat met elkaar concurreert, maar het haalt geen vrachtwagens van de weg. Er is welvaartsverlies, geen winst.’

Maak goede vraaganalyse
Hij wil er zeker niet voor pleiten maar geen terminals meer te bouwen. ‘Je moet het per situatie bekijken. Laat het afhangen van de vraag. Als je die analyse van de vraag niet maakt, trek je andere gebieden leeg.’ Hij wijst op een rapport van een paar jaar terug: Acupunctuur in de hoofdstructuur. ‘Dat ging over bedrijventerreinen. Iedere gemeente wilde er een hebben, maar er zijn nu eenmaal niet genoeg bedrijven voor.' Het goederenvervoer groeit en er zijn mogelijkheden om te investeren, stelt hij, maar maak dan eerst een goede analyse van de vraag. 'Voer discussie over de bovengemeentelijke meerwaarde en stem af. Daarop kun je dan lokaal, regionaal, landelijk of Europees subsidie afleiden.’