Bezuinigen op afval hoeft niet tot vervuiling te leiden

Verschillende gemeenten weten op creatieve manieren afvalbeheer en de zorg voor de openbare ruimte op een hoog niveau te houden terwijl ze tegelijkertijd bezuinigen. In Haaren (NB) worden minder chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt op het verhard oppervlak en gaan bewoners zelf schoffelen en zwerfvuil verwijderen.

Machines uitlenen
´En we stellen maaimachines, onkruideggen en bosmaaiers ter beschikking  uit aan de drie voetbalverenigingen in onze gemeente. Tot ieders tevredenheid houden vrijwilligers de velden bij en is de kwaliteit van de velden aanzienlijk verbeterd´, zegt beleidsmedewerker Ad van de Ven van de gemeente. Minder vegen, minder onderhoud aan plantsoenen of minder afvalbakken hoeft niet per se tot een slonzige en vervuilde openbare ruimte te leiden.

Afvalbakken op drukke punten
In Arnhem haalde de gemeente op weinig gebruikte plaatsen afvalbakken weg, en plaatste ze op drukke punten bij. Per saldo verdwenen er bakken en kon de gemeente besparen. ´Goed kijken waar het bakken nodig zijn, scheelt veel geld´, zegt afvaladviseur Henk Klein Teeselink. Ook de gemeente Leeuwarden bespaart op deze wijze 100 duizend euro per jaar.

Slim reinigen
Bij Gemeente Schoon, een VNG-kenniscentrum dat gemeenten helpt bij de aanpak van zwerfafval, hamert ook coördinator Addie Weenk op ‘slim reinigen’. Niet langer domweg rondjes rijden en routinematig afvalbakken ledigen, maar goed kijken en monitoren. ´Om vervolgens op plekken waar het nodig is veel mensen in te zetten. Terwijl de veegwagens aan het werk zijn, kan de gemeente tegelijk zichtbaar communiceren met de omgeving. Dat wil zeggen mannen in hesjes met opschrift "samen houden we de stad schoon" pakken met grijpertjes zwerfvuil uit de groenstrook. Zij kunnen ook mensen aanspreken´, aldus Weenk.

Burger als mede-eigenaar
Wat erg helpt, is een aantal burgers als het ware ‘mede-eigenaar’ en ‘mede-beheerder’ te maken van de openbare ruimte, zo constateert Weenk. “Participatie is hot, zo blijkt uit onze contacten met gemeenten. Sluit deals met bewoners, voorzie ze van hulpmiddelen om een plantsoen schoon te houden. Beloon ze door ze een buurtfeestje te laten organiseren of compenseer ze eventueel met planten of extra speeltoestellen voor hun kinderen. En maak ze vervolgens ook medeverantwoordelijk voor dat speelplaatsje.” In de gemeente Bronckhorst en in Zoetermeer is daar ervaring mee gedaan.