Netbeheerder waarschuwt voor opstoppingen

Netbeheerders hebben moeite om de snelheid van de energietransitie bij te houden. Een tekort aan technisch personeel en het lange vergunningentraject zorgt daardoor dat het veel tijd kost om nieuwe infrastructuur te bouwen. Overheden moeten daar meer rekening mee houden, vindt netwerkbedrijf Alliander.

Investeringen

In zijn halfjaarverslag meldt Alliander het bedrijf in het eerste deel van 2021 al 60 miljoen euro meer (15%) heeft geïnvesteerd dan vorig jaar. Maar het is niet genoeg om de toenemende vraag naar elektriciteit, en de toegenomen levering van duurzame stroom bij te benen. Liander, het netbeheer-onderdeel van Alliander, beheert de elektriciteitsnetwerken in Noord-Holland, Friesland, Flevoland, Gelderland en een deel van Zuid-Holland.

Datacenters

Vooral in Noord-Holland moet het bedrijf de stroom leveren aan de grote datacenters. In het eerste half jaar lag het elektriciteitsverbruik van datacenters al op 1.725 GWh. Dat is het gemiddelde verbruik van ongeveer 630.000 huishoudens. Meer dan het aantal huishoudens in de provincie Utrecht. Die vraag zal de komende tien jaar naar verwachting nog vervijfvoudigen. Ook het aantal zonne- en windparken zal nog fors toenemen.

Vol

Het gevolg is dat het elektriciteitsnet vol raakt. Op sommige plekken is het al zover; In twee gebieden in Amsterdam en in een deel van Leeuwarden kan er geen stroomvraag meer bij. In andere gebieden, zoals een deel van Flevoland, vrijwel heel Friesland, de kop van Noord-Holland en de Achterhoek Is de grens van terugleveren van stroom op het net al bereikt.

Wachten

Alliander waarschuwt voor problemen op die volle plekken. Bedrijven en consumenten moeten langer wachten op een nieuwe aansluiting, of op een verzwaring van de bestaande aansluiting voor bijvoorbeeld een warmtepomp of laadpaal. Consumenten met zonnepanelen kunnen niet meer op elk moment van de dag stroom terugleveren aan het net. Dat komt dit jaar al 33% vaker voor dan vorig jaar.

Overheden

Volgens Alliander-directeur Maarten Otto wordt de vanzelfsprekendheid van de toegang tot energie stevig op de proef gesteld. ‘Wij breiden de elektriciteitsnetwerken flink uit en werken aan slimme oplossingen om vandaag en morgen aan de grote energievraag te voldoen. Dat voorkomt echter niet dat de samenleving hinder gaat ondervinden.’ Otto vindt dat er meer moet worden samengewerkt tussen alle betrokken partijen in de planning van de energietransitie. ‘Het is belangrijk dat overheden een regierol pakken om te komen tot een integraal ontwerp voor het energiesysteem, inclusief ruimtelijke keuzes en reserveringen.’