Te optimistisch Delft mist in met megaprojecten
Delft heeft jarenlang geen grip gehad op grote infrastructurele projecten als de Spoorzone en de Harnaschpolder. Onder andere daardoor hebben de tekorten van de gemeente tot meer dan 141 miljoen euro kunnen oplopen.
Delft heeft jarenlang geen grip gehad op grote infrastructurele projecten als de Spoorzone en de Harnaschpolder. Onder andere daardoor hebben de tekorten van de gemeente tot meer dan 141 miljoen euro kunnen oplopen.
Die conclusie trekt een onderzoekscommissie van de gemeenteraad van Delft. Die zocht de afgelopen maanden uit hoe de gemeente zo zwaar in de financiële problemen kon komen. Het gisteren gepresenteerde onderzoek maakt duidelijk dat de economische crisis niet de enige oorzaak was, maar dat veel meer factoren een rol speelden. Zo was er sprake van een verkeerde inschatting van de risico's van de projecten, vielen projecten duurder uit en liet ook het projectmanagement te wensen over.
Financiële reserves
De commissie onderzocht drie bouwprojecten, de Spoorzone inclusief het stadskantoor, de Harnaschpolder en de St. Sebastiaansbrug. Ze stuitte daarbij op een groot aantal terugkerende thema’s. De daling van het gemeentelijke eigen vermogen is grotendeels veroorzaakt door de projecten Harnaschpolder en Spoorzone. De kiem voor huidige financiële situatie is volgens de commissie echter al vóór de uitvoering van deze projecten gelegd. Uit het onderzoek blijkt ook dat de in 2005 gegeven aanbeveling van de afdeling Strategie & Control om de financiële reserves van de gemeente op termijn te verhogen, niet is opgevolgd.
Planningsoptimisme
Een andere opgespoorde valkuil is het planningsoptimisme. Daarvan was sprake bij de drie bouwprojecten. In alle projecten is sprake geweest van het uitlopen van de planning. De St. Sebastiaansbrug zou volgens de oorspronkelijke planning bijvoorbeeld eind 2007 klaar moeten zijn. Eind 2014 was de inschatting dat het project op zijn vroegst in 2019 klaar zou zijn. Volgens de Spoorzoneplanning in 2007, zou het project in 2019 afgerond moeten zijn. Door ontwikkelingen op de huizenmarkt en het verloop van het project is de ontwikkeling nu voorzien voor ongeveer 2025. Ook liepen veel deelprojecten binnen de Spoorzone vertraging op. Verder geldt voor de Harnaschpolder dat de oorspronkelijk geschatte einddatum van het project sterk afwijkt van de daadwerkelijke einddatum. Bij aanvang van het project werd gedacht dat de Harnaschpolder in 2011 af zou zijn. In 2009 werd dit bijgesteld naar 2012, waarna er in 2010 opnieuw een bijstelling volgde naar 2011. In 2012 werd de einddatum opnieuw verschoven, naar 2022, wat later is bijgesteld naar 2019.
Wensdenken
Er bleek in sommige gevallen ook sprake van (financieel) wensdenken. Bij de aanvang van het Spoorzoneproject zijn te rooskleurige inschattingen gemaakt, waardoor zaken voortdurend moesten worden bijgesteld. Zo bleek de tunnelvariant, waar in 2005 vanuit werd gegaan, te duur te zijn. In 2008 werd, na een externe studie, duidelijk dat het risico te hoog is voor de gemeente om dit zelf te dragen. ‘De gemeente mag zich gelukkig prijzen dat het rijk het uitvoeringsrisico van de tunnel overnam; in augustus 2015 is duidelijk geworden dat de totale kosten voor het Rijk inmiddels 552 miljoen euro bedragen en dit is veel hoger dan begroot. Als dit niet was gebeurd had de gemeente eerder (en heftiger) financiële problemen gehad’, aldus de commissie.
Onaangename verrassing
De commissie concludeert ook dat de raad niet in alle gevallen tijdig van de problemen op de hoogte is gesteld. ‘Ondanks zijn inzet, kreeg de gemeenteraad onvoldoende grip op de projecten en werd hij regelmatig onaangenaam verrast’, aldus de commissie. ‘Het uitlopen van de planning en het uit de pas lopen van de financiën, roept vragen op over de kwaliteit van de Delftse en externe projectorganisatie.’
De commissie adviseert de gemeenteraad een traject in gang te zetten om nog dit jaar te komen tot een Regeling Risicovolle Projecten. Daarin moet worden vastgelegd hoe besluitvorming over een groot project dient plaats te vinden, hoe de projectcomponenten tijd, geld, kwaliteit en risico’s daarbij kunnen worden beheerst en hoe de gemeenteraad daarover wordt geïnformeerd.
Reacties: 5
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Het smijten met geld gaat overigens gewoon door en plannen worden zonder degelijke onderbouwing gewoon doorgezet.
Een paar voorbeelden:
1. Een schilderij van Vermeer, dat overigens gewoon in het Rijksmuseum te bekijken is, moet zo nodig naar Delft komen. Extra kosten voor beveiliging 2,2 miljoen euro. Wordt als hamerstuk door de gemeenteraad gesluisd.
2. De Sebastiaanbrug. Besluit wordt genomen zonder dat alle onderliggende stukken, die met de begroting te maken hebben, bekend zijn. De financiële gevolgen zijn nog onbekend.
3. Een veel te duur systeem voor parkeren op kenteken wordt ondanks dat de rechtbank in verschillende steden dit om privacyredenen verboden heeft gewoon ingevoerd. Het in werking krijgen en houden kost veel geld waarover geen duidelijkheid wordt gegeven. Veel Delftenaren en toeristen ervaren dit systeem als slecht. Er volgt na een nietszeggende tussenevaluatie nog een evaluatie.
4. Lijm en Cultuur is een project wat de gemeente veel geld kost maar het is totaal onduidelijk hoeveel.
5. De verhuizing van de gemeente naar "de glasbak" boven het nieuwe station gebeurt in alle stilte. Nergens wordt duidelijk wat dit allemaal kost. Niet de verhuiskosten, niet de kosten van de leegkomende panden, niet de kosten van de inrichting van "de glasbak".
6. Het totale project rondom het spoor gaat ver over de begroting heen zonder dat duidelijk is wat daarvan de extra kosten zijn voor de gemeente Delft.
7. Een weliswaar geplande maar onnodige parkeergarage wordt gewoon gebouwd. De capaciteit van die garage wordt extra vergroot waardoor de kosten nog hoger uitvallen. Bewoners kunnen/moeten voor exorbitante bedragen een parkeerplek huren, waarbij niet duidelijk is of die plek dan ook gegarandeerd is.
Wel intimideert de gemeente iedereen die zich kritisch uitlaat. Denk daarbij bijvoorbeeld aan de gondelaffaire. Dit kostte de gemeente overigens ook veel geld.
Terug naar het begin laat onderzoeken of die financiële debacles te verhalen zijn op narcistische bestuurders van toen en nu.
Overschrijdingen waren (en zijn?) in Delft veelvuldig aan de orde . In december 1979 moest de gemeenteraad in een extra vergadering bijeenkomen omdat het rekening-courant krediet bij de gemeente door een delftse instelling in de loop der jaren tot het twintigvoudige werd overschreden.
Het is vaak een bewuste politieke keuze of bepaalde beslissingen er doorheen te krijgen om te scoren. De gevolgen zijn voor je opvolger. Het volk heeft besloten
Eigenlijk jammer dat de gevolgen konden worden overgedragen aan het rijk. Die heeft deze keuze noot gemaakt en plukt ook niet de vruchten van deze mooie tunnel. Maar ook dat was vast een bewuste politieke keuze van de gemeente om dit lijk in de kast aan een ander over te dragen.