De provincie Zuid-Holland laat onderzoek doen naar de financiën bij gemeenten in de provincie. Het onderzoek richt zich op de vragen welke ruimte de lokale overheden nog hebben om zelfstandig plannen te maken en hoeveel geld zij daaraan kunnen uitgeven.
Zuid-Holland onderzoekt financiële vrijheid gemeenten
De provincie Zuid-Holland laat onderzoek doen naar de financiën bij gemeenten in de provincie. Het onderzoek richt zich op de vragen welke…
Sinds 2015 zijn de jeugdzorg en huishoudelijke hulp (Wmo) van het rijk overgeheveld naar gemeenten. Daarnaast werd een nieuwe wet ingevoerd om mensen met een beperking of uitkering aan de slag te krijgen. Het geld voor die veranderingen blijkt volgens de provincie niet genoeg. ‘Daar komt bij dat het kabinet steeds met nieuwe spelregels komt. Zo is dit jaar een Wmo-abonnementstarief ingevoerd. Gebruikers van extra hulp betalen een kleine eigen bijdrage, terwijl de rest door gemeenten betaald moet worden. De financiële gevolgen van de corona-crisis zijn daar nu bijgekomen’, aldus de provincie Zuid-Holland.
Ook verwacht het rijk dat gemeenten financieel meedoen aan de energietransitie, de overgang van vervuilende brandstoffen naar schonere alternatieven.
Zwembad dicht
Volgens Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland komen gemeenten in financiële problemen zonder dat ze daar voldoende zelf inhoudelijk of financieel op kunnen sturen. Het gevolg is dat de gemeenten harde keuzes moeten maken waaraan zij hun geld uitgeven. Dit kan ertoe leiden dat de lokale overheden tot een besluit moeten komen om bijvoorbeeld een bibliotheek of zwembad dicht te doen. Het is niet de eerste keer dat de provincie aandacht vraagt voor de problematiek. Gedeputeerde Staten deden dat in een brief aan het kabinet, evenals de commissaris van de koning Jaap Smit en gedeputeerde Floor Vermeulen.
Extra geld
Het kabinet heeft inmiddels aangekondigd 777 miljoen euro extra uit te trekken. Dat gaat om incidentele compensatie voor kosten die te maken hebben met de maatregelen tegen corona. Volgens Gedeputeerde Staten is dat echter geen oplossing voor een aantal structurele tekorten. Die hebben vooral te maken met knelpunten in de Wmo.
Het onderzoek bij de Zuid-Hollandse gemeenten is naar verwachting begin volgend jaar klaar. Dit najaar wordt een eerste tussenrapportage afgeleverd. Daarin wordt ingegaan op de financiële tekorten van de afgelopen jaren van gemeenten en wordt geprobeerd te laten zien hoe deze zijn opgevangen. Gedeputeerde Staten verwachten dat de resultaten kunnen helpen in het debat over de positie van gemeenten, zowel financieel als bestuurlijk.
Reacties: 5
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Het vraagstuk is veel fundamenteler. Het rijk maakt van gemeenten uitvoeringsorganisaties, waarbij de democratische beleidsruimte van gemeenten wordt gemarginaliseerd. De TK gaat daarmee steeds meer op de stoel van de raad zitten. Dat doet geen recht aan de diversiteit binnen Nederland, de verschillen in het dna van de streken, en gemeenten en de wens om lokaal en regionaal te kunnen wegen wat het best is voor de inwoners. Een van de effecten hiervan is een financiële uitholling van de gemeenten. En mijn vrees is dat het vertrouwen in de overheid afkalft. Ik hoop dat het rapport inzicht biedt op deze fundamentele vraag. Het effect is wel manifest.
Blij met het onderzoek. Dat is steun voor onze actie Radeninverzet, want we staan in de gemeenten met de rug tegen de muur. Het is niet zo dat er hier of daar een bibliotheek of een zwembad dicht moet. Het gaat véél verder. Een wijkbieb kost een ruime ton per jaar, de tekorten lopen in de miljoenen voor één gemeente. Zie ook www.zoetermeer.nl/radeninverzet
De vraag is inderdaad fundamenteler, het gaat om de zelfstandige rol van gemeenten als overheid. eerder dit jaar drong VNG Gelderland bij de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties aan op verhoging van de bijdragen voor de gemeenten in een verhouding die recht doet aan de grote opgave waar gemeenten in Nederland als eerste overheid, voor staan. Dan blijven er mogelijkheden om de andere gemeentelijke taken en de komende grote opgaven (energietransitie, klimaat, omgevingswet en betaalbare woningen) op te pakken.
Het gaat daarbij ook om een sterk en vitaal lokaal bestuur dat in staat is als nabije overheid te werken aan de ontwikkeling van de samenleving. De financiële last die nu in toenemende mate op gemeenten gaat drukken leidt tot aantasting van de rol van de gemeente als lokale overheid. Hoe kunnen gemeenten de grote uitdagingen, die door het Rijk gevraagd worden, aan zonder de middelen daartoe? Wat gaat dat betekenen voor onze inwoners?
Tja wel de lusten niet de lasten...beste operatie van het Rijk ooit.
Eigenlijk zouden gemeenten, net zoals andere uitvoeringsorganisaties hun íntegrale kosten' moeten offreren in Den Haag, krijgen ze daar de schrik van hun leven.
Wat mij in de gehele discussie over financiele problemen bij de gemeenten opvalt is dat het de gemeenten in meerderheid ontbreekt aan zelfreflectie. Waarom hebben in de afgelopen10 jaar de omvang van gemeenten alleen maar kunnen groeien? Nu wordt de Corona crisis gebruikt als "excuus truus"voor het verkrijgen van meer financiële armslag. Zeer bijzonder allemaal. De gemeenten gaan voorbij aan hun hun verantwoordelijkheid voor kostenbeheersing