Tien gemeenten zakken door ondergrens

Tien gemeenten komen volgend jaar onder verscherpt toezicht van de provincie omdat ze hun financiën niet op orde hebben. Mogelijk dat het preventief toezicht voor nog meer gemeenten gaat gelden, want in Utrecht en Brabant lopen de gesprekken nog.

Er is sprake van een lichte stijging van het aantal gemeenten in financiële problemen. Dit jaar stonden acht gemeenten onder curatele, waaronder vier in de provincie Zeeland. In 2019 ging het nog om in totaal drie gemeenten.

Gevarenzone

In Zeeland stelt het college van Gedeputeerde Staten Borsele en Vlissingen onder het preventieve begrotingstoezicht, omdat de begroting 2021 niet structureel sluit en ook de meerjarenbegroting tekorten laten zien. In Borsele loopt het tekort op van ruim acht ton volgend jaar tot 1,2 miljoen euro in 2024. De begroting van Vlissingen laat in 2021 een tekort zien van ruim 10 miljoen euro.

In Utrecht staan Montfoort en Woudenberg vanaf januari onder verscherpt preventief toezicht van de provincie. Zij krijgen hun begroting voor de komende vier jaar niet rond. Woudenberg bijvoorbeeld komt ondanks forse bezuinigingen van de afgelopen jaren toch nog rond de negen ton tekort. Ook gemeente Vijfheerenlanden verkeert in de gevarenzone. De gemeente heeft weliswaar een sluitende begroting, maar kreeg vorige week te horen dat ze een schadeclaim van tachtig miljoen euro moet betalen als gevolg van een verloren rechtszaak. Verantwoordelijk gedeputeerde Robert Strijk moet voor de jaarwisseling een oordeel geven over hoe de gemeente de tegenvaller gaat opvangen.

Brandbrief

In Zuid-Holland wordt Delft in 2021 om financiële redenen onder verscherpt financieel toezicht geplaatst. De gemeenten komt 6 miljoen euro tekort. Delft werkt intussen aan een herstelplan waarover de provincie zich in het voorjaar buigt. Ook in andere gemeenten komt de ondergrens in zicht. Gouda, Krimpenerwaard, Zuidplas, Bodegraven-Reeuwijk en Waddinxveen schreven om die reden een brandbrief naar Den Haag. Vlaardingen is met ingang van komend jaar van het verscherpt toezicht verlost.

Noord-Holland telt in 2021 één gemeente die onder preventief toezicht van de provincie komt te staan omdat de begroting een tekort vertoont: Castricum. De reden is een tekort op de begroting ein het meerjarenperspectief, grotendeels als gevolg van het sociaal domein.

Op eigen verzoek

In Gelderland komen Brummen en Westervoort in 2021 onder preventief toezicht van de provincie wegens forse tekorten op hun begroting. De oorzaken liggen voornamelijk in de uitgaven in het sociaal domein. Die slaan gaten in de reserves.

In Groningen komt de gemeente Stadskanaal onder preventief toezicht van de provincie te staan wegens oplopende financiële tekorten. Komt de gemeente dit jaar al bijna 7 miljoen euro tekort, in 2021 wordt het tekort op nog eens miljoen euro geraamd. De gemeenteraad besloot onlangs niet nog meer te gaan bezuinigen.

Bijzonder is de situatie in Overijssel. Alle 25 Overijsselse gemeenten hebben een begroting voor 2021 of meerjarenraming vastgesteld die voldoet aan de wettelijke eisen. Ondanks dat, valt de gemeente Haaksbergen volgend jaar opnieuw onder het preventief toezicht. Het financiële evenwicht is daar dermate fragiel, dat de gemeenteraad zelf Gedeputeerde Staten heeft verzocht het verscherpte toezicht te handhaven. De provincie heeft daarmee ingestemd.

Brabant

In Noord-Brabant is het voor een aantal gemeenten nog even spannend. De provincie voert momenteel nog afrondende gesprekken met naar verluidt in elk geval Grave en Bergen op Zoom. Uiterlijk 24 december velt de provincie een definitief toezichts-oordeel.

Het college van Gedeputeerde Staten van Friesland zag zich in eerste instantie genoodzaakt Smallingerland onder verscherpt toezicht te plaatsen, maar de gemeente wist die dreiging op het allerlaatste moment af te wenden. Wel gaat de provincie komend jaar ‘intensief’ meekijken.

De provincies Drenthe, Flevoland en Limburg hoeven volgend jaar om financiële redenen geen enkele gemeente onder verscherpt toezicht te stellen.