Gemeenten voorop in Deens herstelplan

Hoe de tot stilstand gekomen economie weer vlot te trekken? Tal van Europese landen bereiden daar plannen voor. Denemarken en Italië geven vooral gemeenten daarin een grote rol. 

Honderden miljoenen naar Italiaanse regio’s voor herstel economie

De versoepeling van de lockdown begon in Denemarken weliswaar twee weken eerder dan in Nederland, maar dat laat onverlet dat de economie er door de corona-crisis flink onder druk is komen staan. Die economie stond er, net als in Nederland, voor de crisis goed voor, en de staatsfinanciën waren op orde. Alle delen van zowel de publieke en private sector worden nu ingeschakeld voor het behoud van de economie. De focus ligt daarbij vooral op de bestrijding van de werkloosheid.

Gemeenten worden bij die bestrijding volop ingezet. Een van de maatregelen is dat Deense gemeenten in 2020 worden bevrijd van het afgesproken maximum aan gemeentelijke investeringen. Om lokale bedrijven en werkplekken te ondersteunen, kunnen gemeenteraden overgaan tot kapitaalinvesteringen ter ondersteuning van de werkgelegenheid.

Een van die gemeenten is Faxe, een grote plattelandsgemeente met 35.000 inwoners. ‘We hebben goede mogelijkheden om de renovatie van gebouwen en wegen, enzovoort te bevorderen. Dit betekent dat wij – en de andere gemeenten – vrijelijk de gelegenheid krijgen om investeringen te vervroegen. Het gaat om investeringen die sowieso in de komende jaren zouden moeten worden gedaan. Door ze naar voren te halen, kan de werkgelegenheid hier en nu worden ondersteund’, zegt gemeentesecretaris Ib Ostergaard Rasmussen desgevraagd. Hij is tevens bestuurslid van IK, de Deense evenknie van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten. De investeringen kunnen volgens hem ook bijdragen aan andere zaken, zoals energierenovaties van het gemeentelijke gebouwenbestand en maatregelen die het energieverbruik kunnen verminderen.

Uitstel belastingen
Verder stimuleert de Deense regering gemeenten de belastingbetaling van het particuliere bedrijfsleven uit te stellen. Dat moet helpen op eventuele liquiditeitsproblemen van het lokale bedrijven op te lossen. In Faxe is de inning van veel lokale belastingen uitgesteld. Om lokale bedrijven te helpen, vragen gemeenten vooraf te factureren. Ze betalen dan vooraf voor latere diensten.

Extra financiële hulp van de rijksoverheid krijgen de Deense gemeenten niet. ‘We gebruiken het financiële instrument [de vrijheid om extra te investeren/red.] om onze begrotingsprioriteiten te wijzigen. De investeringen worden gefinancierd door een toename van de geldstroom uit onze liquide middelen. De gemeente kan ook een deel van haar aandelen verkopen, maar dat is niet nodig. Op dit moment verlagen we wel ons gemeentelijk budget met 3 procent’, zegt Rasmussen.

Italië kiest er voor om extra geld richting lokale overheden te sturen voor het herstel van de economie. Zo stelt Lombardije voor de financiering van investeringen en de ontwikkeling van de infrastructuur 400 miljoen euro beschikbaar voor gemeenten en provincies. Dat is een onderdeel van een pakket van 3 miljard euro dat Lombardije in de gewestelijke economie wil pompen.

De provincie Cremona krijgt bijvoorbeeld 17 miljoen euro uit die pot van 400 miljoen euro. De economie daar is gebaseerd op landbouw, de productie van snoep en snaarinstrumenten, met name violen. Het bedrag wordt verdeeld over alle 113 gemeenten in de provincie, op basis van het aantal inwoners, met een minimum van 100.000 euro per gemeente. De gemeente Cremona – 72.000 inwoners – mag 1 miljoen euro investeren. Dat geld steekt de gemeente in de veiligheid van schoolgebouwen (asbestsanering), volkshuisvesting en fietspaden. Een flink deel komt ten goede aan het cultureel erfgoed, zoals de renovatie van het hoofdtheater en de renovatie van het ‘Vioolmuseum.’ Cremona was de geboorteplaats van Stradivarius en trekt veel bezoekers.