Eerlijk (ver)delen

Het is maar zelden dat een van bovenaf opgelegd besluit naar ieders zin is. Maar als iedereen zich er in ongeveer dezelfde mate ontevreden over toont, een beetje bromt en mort, dan is het besluit vaak zo slecht nog niet. Het is geen wetmatigheid, maar toch komt menig bestuurder een heel eind door die tegeltjeswaarheid als leidraad te nemen bij moeilijke beslissingen.

Er is wat anders aan de hand als zelfs bij een voornemen tot besluit het gemopper aanzwelt tot het schreeuwen van moord en brand. De herverdeling van het gemeentefonds is zo’n kwestie. Miljoenen aan rijksgelden worden niet eerlijk en dus niet goed verdeeld: sommige gemeenten krijgen te veel, andere te weinig. Om die scheefgroei te corrigeren, worden al jaren complexe berekeningen gemaakt. En telkens bevalt de uitkomst niet. Vorig jaar trapte toenmalig minister Knops (CDA, Horst aan de Maas) op de rem toen bleek dat kleine(re) gemeenten er hard op achteruit gingen bij de nieuwe verdeling, terwijl bij de grote(re) steden de kassa juist rinkelde.

De ingehuurde bureaus konden opnieuw gaan rekenen. De vorige week bekendgemaakte uitkomst heeft ongeveer iedere gemeentegroep de gordijnen ingejaagd. Veel nadeelgemeenten bevinden zich in het noorden met verliezen van soms meer dan 100 euro per inwoner. Van commissaris van de koning René Paas (CDA, Groningen) moet het ‘moreel onaanvaardbaar’ voorstel van tafel.

De G4 – die samen 142 miljoen inleveren – stellen dat de berekening rammelt. De VNG zegt niet met de herijking in te stemmen als het rijk niet eerst meer geld in het gemeentefonds pompt om zo de miljoenentekorten in het sociaal domein weg te werken. Het is alsof ik de Top 2000 hoor, met altijd weer diezelfde platen.

Hoe scherp is dan de blik van beste bestuurder 2020, wethouder Johan Hamster (CU, Stadskanaal), in dit nummer: ‘Den Haag zou het ons een stuk makkelijker maken als mensen van het sociale minimum zouden kunnen leven. Je zult zien dat het dan ook beter gaat met de Wmo en de jeugdzorg.’ In twee zinnen de echte scheefgroei in dit land teruggebracht tot een verdelingskwestie.