Boemerangboetes

Sinds enkele jaren kan het rijk de gemeenten veel boetes opleggen. Dat is raar, want de gemeenten krijgen hun geld vooral van het rijk. Als een boemerang komt dat boetegeld dan terug bij het rijk. 

Zo kunnen de gemeenten een boete krijgen als de onroerende zaakbelasting te veel stijgt. In 2018 mag die 3,1 procent stijgen. De inflatie volgend jaar is 2,6 procent, en de bevolking groeit 0,6 procent. Dus de belasting mag niet eens meestijgen met de inflatie en de bevolkingsgroei.

De gemeenten kunnen ook een boete krijgen als ze meer geld uitgeven dan ze binnenkrijgen. Dus als ze veel investeren, in extra wegen, extra bedrijven-terreinen, nieuwe sportvelden. De gemeenten krijgen een boete als ze hun boekhoudcijfers te laat aanleveren. Computerproblemen en ziekte gelden niet als goede reden voor vertraging.

De gemeenten kunnen een boete krijgen als veel mensen met een bijstandsuitkering eerst een baan vinden en daarna ziek of werkloos worden. Want dat is erg vervelend. Vervelend voor die mensen, maar dat is niet de reden.

Het rijk vindt die ziekte en werkloosheid vooral vervelend voor zichzelf. Want het rijk moet de uitkeringen bij ziekte en werkloosheid betalen, terwijl de gemeenten de bijstandsuitkeringen betalen.

De gemeenten krijgen verder een boete van het rijk als ze te weinig mensen beschut werk aanbieden.

Het rijk heeft nog nooit een boete aan de gemeenten opgelegd. Vaak gedreigd, maar nooit gedaan. Toch heeft het rijk de laatste jaren veel nieuwe boetes mogelijk gemaakt. Blijkbaar heeft het rijk onvoldoende vertrouwen in de gemeenten. En onvoldoende vertrouwen in zichzelf om op een ander manier te kunnen zorgen dat de gemeenten doen wat ze moeten doen. Onvoldoende vertrouwen in de eigen overtuigingskracht. Onvoldoende flexibiliteit om een oplossing te vinden als er bij de gemeenten iets misgaat. De mensen vertrouwen hun eigen gemeente steeds minder, deels omdat het rijk dat gevoel voedt met die boetewetten.

Dat gebrek aan vertrouwen keert ooit als een boemerang terug bij het rijk. Want de mensen zien niet gemeenten of rijk, maar zien ‘overheid’. En dat gebrek aan vertrouwen zal erger worden als het rijk die boetes echt gaat opleggen aan de gemeenten. Niet alleen het geld komt dan als een boemerang terug bij het rijk, ook het gebrek aan vertrouwen.