Miljonairs ontwijken belasting via eigen anbi's

Vermogenden misbruiken de anbi-status om de belasting te ontwijken. Vooral onder de vrijgevigste donateurs zitten veel fraudeurs.

Wegsluizen

Deze frauderende gulle gevers doneren geld aan een anbi-organisatie die zij zelf hebben opgericht. Over het op deze manier weggesluisde vermogen hoeven ze geen inkomensbelasting te betalen. Bovendien kunnen ze de 'gift' aftrekken van de belasting.

Nul belasting

Dat meldt de NOS op basis van een onderzoeksrapport van verschillende ministeries, toezichthouders, planbureaus en het Centraal Bureau voor de Statistiek. In sommige gevallen zou het zelfs gaan om miljonairs die dankzij het wegsluizen van geld via een eigen goede-doelen-organisatie helemaal geen belasting hoeven te betalen.

Miljonairs

Van alle miljonairs die regelmatig schenken aan een goed doel, doneerde 66 procent in 2017 volgens de NOS aan een eigen anbi-organisatie. Bij de donerende miljonairs met een vermogen van meer dan 25 miljoen euro zou het zelfs gaan om 94 procent.

Controle

Het probleem van fraude via ‘algemeen nut beogende instellingen’ - oftewel goede-doelen-organisaties met een anbi-status - is al langer bekend. Volgens het recent verschenen rapport van de Commissie Anbi’s Toezicht op algemeen nut heeft dit vooral te maken met gebrek aan controle. ‘We constateren dat het toezicht op het grootste deel van de ANBI’s in Nederland gebrekkig is door beperkte capaciteit en gebrek aan gegevens bij de Belastingdienst’, aldus de door de staatssecretaris van Fiscaliteit en de Belastingdienst ingestelde commissie. 'Het is onbekend hoeveel fraude ANBI’s plegen omdat het ANBI-team nauwelijks toekomt aan opsporing van fraude.' 

Papieren tijdperk

Om het misbruik tegen te gaan moet volgens de commissie onder meer de digitalisering van de anbi-registratie ingrijpend worden verbeterd. De huidige registratie zou verlopen via een ‘verouderde procedure uit het papieren tijdperk’. Ook zou het ‘anbi-team’ bij de belastingdienst fors moeten worden uitgebreid.

CBF

De kans op fraude bij de ‘maatschappelijk meest zichtbare anbi’s’ is volgens de commissie klein. Zij beschikken ook over een CBF-erkenning of zijn lid van één van de brancheverenigingen in de filantropische sector, zoals Fondsen in Nederland (FIN). Hierdoor is er bij hen wel sprake van toezicht.