‘Gemeenten bezuinigen 258 euro per inwoner’

Tarieven
Dat blijkt uit onderzoek van onderzoeksinstituut Coelo in samenwerking met RTL Nieuws. De uitkomsten zijn gebaseerd op een enquête die in oktober en november is gehouden. Vooral de grote steden laten hun uitgaven flink dalen. Het meest lopen ze terug op het terrein van de volkshuisvesting en stadsvernieuwing.  In 2011 liggen ze 18 procent lager dan in 2010, in 2012 zelfs 27 procent. Als verklaring geldt de instorting van de woningmarkt, als gevolg waarvan gemeenten veel bouwprojecten hebben afgeblazen of uitgesteld.

Wegen

Ook aan wegen en openbare ruimte wordt aanzienlijk minder uitgegeven (- 16 procent in 2011, - 8 procent in 2012). Voor groenvoorziening wordt in die jaren zo’n 10 procent minder uitgetrokken. De uitgaven aan armoedebeleid lopen relatief gezien het minst terug: 4 procent in 2011 oplopend tot 6 procent in 2012.

Ambtelijke organisatie

Veel gemeenten bezuinigen op de ambtelijke organisatie en de bedrijfsvoering. Dat moet volgend jaar 19 euro per inwoner opleveren, oplopend tot 31 euro in 2012. Landelijk gaat het om achtereenvolgens 322 en 518 miljoen euro. Vooral gemeenten met een sterk stedelijk karakter bezuinigen veel op de eigen organisatie bezuinigen. Uit een eerdere steekproef van Binnenlands Bestuur (nr. 40) uit 43 willekeurige gemeentebegrotingen bleek al dat veel gemeenten (over vier à vijf jaar) tien procent minder medewerkers op de loonlijst willen zien. Uit de steekproef bleek ook al dat bij de grotere steden er relatief de meeste ambtenaren uit vliegen. De conclusie van het BB-onderzoek was dat de onderzochte gemeenten ruim één derde van de totale bezuinigingen halen op het eigen apparaat.

Belastingverhoging

Behalve minder uitgeven is belastingverhoging in theorie een manier om de financiële gaten te dichten. Gemeenten verwachten volgens het Coelo/RTL-onderzoek in 2011 gemiddeld een stijging van de ozb-opbrengst van 1,5 procent, oplopend tot 1,6 procent in 2012. Dat levert per inwoner komend jaar 2,70 euro op, oplopen tot 2,90 euro in 2012.

Sociale structuur

Gemeenten met een zwakke sociale structuur verhogen de ozb meer dan andere gemeenten. Het gaat ‘hoe dan ook om geringe bedragen’, aldus het Coelo. ‘De financiële problemen worden vooralsnog dus niet opgelost door de belasting te verhogen.’

Politiek

De onderzoekers keken ook naar de relatie tussen de politieke achtergrond van de wethouders van een gemeente en de uitgavenbeslissingen. Daaruit  blijkt dat onder linkse gemeentebesturen de uitgaven aan wegen, openbare ruimte en maatschappelijk werk naar verhouding minder teruglopen. Gemeentebesturen met een naar verhouding hoog VVD- en CDA-gehalte laten de uitgaven aan armoedebeleid minder dalen. De kanttekening die het Coelo plaatst is dat dit alleen geldt voor 2011 en niet voor 2012.