De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) wil de verdeling van het geld uit het gemeentefonds over de gemeenten niet meer alleen overlaten aan het rijk. Uit de achterban klinkt kritiek dat er te veel middelen naar ‘het Westen’ gaan.
VNG trekt verdeling rijksgeld naar zich toe
De onvrede over de achterstelling van regio’s buiten de Randstad door het rijk – qua middelen en aandacht – is het bestuur van de…
De onvrede over de achterstelling van regio’s buiten de Randstad door het rijk – qua middelen en aandacht – is het bestuur van de gemeentekoepel duidelijk geworden tijdens provinciale bijeenkomsten. Mede op basis daarvan wil de VNG haar koers de komende jaren wijzigen, zo is vastgelegd in Gemeenten 2024. De gemeenten wordt gevraagd daar volgende maand op de Algemene Ledenvergadering in Barneveld mee in te stemmen.
Volledig afhankelijk
De VNG-lijn was altijd de verdeling van het rijksgeld in het algemeen over te laten aan de ‘verdelende rechtvaardigheid’ van het rijk. ‘We spreken er wel over maar laten de fondsbeheerders beslissen’, aldus de VNG. De constatering is nu dat de vereniging zich door die opstelling ‘volledig afhankelijk’ gemaakt van het rijk. ‘Dat schuurt met onze uitgangspunten van een krachtige vereniging en een krachtig lokaal bestuur’, aldus het VNG-bestuur. ‘We moeten daarom onderling meer de dialoog aangaan over verdelingsvraagstukken en goede verbindingen zoeken waar scheidslijnen gaan ontstaan. Waar mogelijk zoeken we zelf oplossingen in plaats van de moeilijke kwesties uit handen te geven.’
Windmolens
Het voorstel is om een pro-actievere rol te pakken bij verdelingsvraagstukken en regio-specifieke aangelegenheden. Zo is er volgens de VNG een duidelijke spanning voelbaar rond de opwekking van hernieuwbare energie. ‘Omdat verstedelijkte gebieden meer energiegebruiken dan ze zelf kunnen opwekken, vrezen bestuurders en inwoners van het platteland dat zij ‘de problemen van de stad’ moeten oplossen ten koste van ruimte voor landbouw en met aantasting van landschappelijke waarden’, aldus de toelichting.
En de pijn zit niet alleen in de manier waarop de plaatsing van windmolens de afgelopen jarenzijn beslag kreeg, maar ook in de constatering dat bij de verdeling van geld voor mobiliteit en infrastructuur het rijk overwegend investeert in economisch interessante gebieden. Daardoor hebben krimpregio’s te weinig mogelijkheden om noodzakelijke aanpassingen en ingrepen te doen in woningvoorraad, infrastructuur, leefbaarheid en mobiliteit.
Belastinggebied
Verder wil de VNG de komende jaren de financiële afhankelijkheid van het rijk kleiner maken. Nu is zo’n 60 procent van de gemeentelijke middelen afkomstig van het rijk. Die financiële afhankelijkheid compliceert de samenwerking tussen overheden die nodig is om de maatschappelijke opgaven succesvol uit te voeren. Door een groter gemeentelijk belastinggebied kan daarin volgens de VNG een verschuiving worden aangebracht. Uitbreiding van dat gemeentelijk belastinggebied wordt zelfs een belangrijkvoorwaarde genoemd om samen met het rijk – en andere overheden – grote maatschappelijk opgaven aan te pakken. ‘We gaan – op basis van wederkerigheid – de condities aanscherpen waaronder we met het rijk en andere overheden samenwerkingsprogramma’s uitvoeren’, klinkt het resoluut.
Reacties: 7
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Prima voorstel op basis van goede en werkelijke argumenten. Top!
Logisch standpunt, maar eerlijke verdeling (is gelijktrekken) matcht niet met meer eigen belastinggebied (er zijn rijke en minder rijke gemeenten)
""...vrezen bestuurders en inwoners van het platteland dat zij ‘de problemen van de stad’ moeten oplossen..."
Dit is toch nooit anders geweest? Kolenmijnen in Limburg, aardgaswinning in Groningen (en vlak Drenthe in de toekomst niet uit).
Dus: waarom nu pas? Waarom niet al decennia eerder?
Waar komt deze brainwave bij de VNG nu opeens vandaan en vooral: wat was nu opeens de aanleiding?
De verdeling van de rijksmiddelen dient zo objectief mogelijk plaats te vinden. Of er thans naar verhouding meer middelen naar het westen gaan kan ik zo niet goed beoordelen. De vier grote steden krijgen wel extra middelen uit het Gemeentefonds i.v.m. grotestedenproblematiek. Daar is, meen ik, al een keer naar gekeken door een onafhankelijk bureau. Ik ben en blijf voorstander van een verdeling van de rijksmiddelen op basis van het uitgangspunt dat elke gemeente in staat moet zijn een gelijkwaardig voorzieningenpakket te realiseren bij een gelijke belastingdruk. Elementen als (gemeentelijke) samenwerking en economische ontwikkeling horen voor mijn gevoel hier niet in thuis. Een groter belastinggebied maakt de gemeenten wat minder afhankelijk van het rijksbeleid en lijkt mij een goede zaak.
Lekker Sinterklaas gaan spelen met de centjes van het Rijk, om dat de VNG dat zoveel rechtvaardiger kan?
Hier probeert een lobbyclubbestuur uit te maken wat wel en niet rechtvaardig is. Welke griezels met grootheidswaan zijn daar nou weer bezig?
Meer invloed van de VNG/gemeenten op de verdeling van Rijksgeld is een goede zaak. Verruiming van het belastinggebied daarentegen niet. De rupsjes nooit genoeg moet je kort houden. Daarmee voorkom je dat teveel geld naar statussymbolen en hobbyisme gaat.
De VNG is zelfs al niet in staat namens de gemeenten tot een eerlijke/redelijke CAO-afspraak voor haar werknemers (uiteindelijk toch "het kapitaal" van de gemeente) te komen.....
En dan moeten we de VNG vertrouwen op een eerlijke/redelijke verdeling van Rijksgeld zoals het gemeentefonds?? Ik denk het niet.