Van de aanbesteding tot de inhuur van te veel externen: op alle vlakken gaat het mis met ICT-projecten bij de overheid. Dat schrijft de SP op basis van de meldingen die binnen kwamen bij het Meldpunt ICT-verspilling.
ICT-verspilling door gebrekkige kennis
Van de aanbesteding tot de inhuur van te veel externen: op alle vlakken gaat het mis met ICT-projecten bij de overheid. Dat schrijft de SP…
De SP kreeg 350 meldingen, sinds de start van het meldpunt begin dit jaar. De meldingen gingen over uiteenlopende overheidsdiensten, van de Belastingdienst tot de jeugdzorg en de medische wereld, zo staat in het SP-rapport ‘ICT bij de overheid: wondermiddel of hoofdpijndossier?’.
In het rapport worden geen specifieke projecten benoemd, wel staan er geanonimiseerde uitspraken in van meldingen die bij de SP binnen kwamen. “De grootste verspilling neem ik waar in de aanstelling van managers die moeten beslissen over zaken waar zij totaal geen verstand van hebben, of zeg maar gerust: ongeschikt voor zijn”, luidt een van de meldingen. Een ander zegt: “Door een bedrijf werd geld in rekening gebracht voor meerwerk gedurende de opdracht. Dat meerwerk was echter helemaal geen meerwerk, maar was werk dat gewoon in de offerte was opgenomen. Dat is gewoon betaald.”
Eén externe op twee medewerkers
Gebrek aan kennis is een van de problemen bij ICT-projecten van de overheid, aldus het rapport. Omdat de benodigde kennis niet in huis is, worden vaak externen ingehuurd. “Deze externen brengen ook weer hun eigen mensen mee die bij het project betrokken worden”, schrijft SP-Kamerlid Arda Gerkens, opsteller van het rapport. “We hebben gehoord dat dit soms zo ver gaat dat de verhouding 1 op 2 is binnen een project: één externe op de twee medewerkers; een derde van het totaal. Dat de kosten van projecten hierdoor enorm worden verhoogd, lijkt geen verrassing.”
Daarom wil de SP dat waar nodig intern personeel in vaste dienst wordt genomen en beter gekeken wordt wat de overheid aan ervaring en kennis in huis heeft, voordat een extern bedrijf wordt ingeschakeld. “Daar zit vaak al de nodige kwaliteit.”
Wetgeving
Een ander probleem is dat bij het maken van nieuwe wetten pas laat wordt gekeken naar welke gevolgen dat heeft voor de ICT, aldus het rapport. “Vaak wordt de wet gemaakt, moet hij in werking treden en pas dan gaat men naar de ICT kijken. Soms blijkt dan dat technisch niet kan wat wettelijk gewenst is. Al aan het begin van een wetgevingtraject moet bekeken worden of en welke plaats de ICT hier inneemt, ook al zal er gedurende het traject nog heel wat veranderen. Dit zorgt ervoor dat de politiek zichzelf niet overvraagt.”
Ook wil de SP dat het hergebruik van templates, toepassingen en andere informatie verplicht wordt. De reden: producten kunnen veel vaker “van de plank” worden gekocht, maar dat gebeurt niet “omdat bouwen voor een bedrijf lucratiever is. Opnieuw geldt hier dat kennis van zaken dit kan voorkomen.”
Verder moet één minister verantwoordelijk worden voor de inrichting en opzet van ICT-projecten, volgens de SP ligt het voor de hand dat dat de minister van BZK wordt. Daarnaast moet er een tussenevaluatie en exitstrategie in elke aanbesteding komen, om onder meer te voorkomen dat te lang wordt doorgegaan met een project dat toch niet haalbaar is.
De SP is nog niet klaar met de meldingen, een deel wordt de komend tijd verder onderzocht. (MH)
