CBS krijgt toegang tot uw meterkast

Het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS) krijgt toegang tot de gegevens van de slimme energiemeters in Nederlandse huishoudens. Het onderzoeksinstituut kan hiermee veel nauwkeuriger het energieverbruik in kaart brengen. Tot nog toe werkte het bureau met schattingen.

Anoniem verwerkt

Het CBS gaat maandelijks de meterstanden van miljoenen huishoudens met een slimme meter opvragen bij de netbeheerders. Die gegevens worden anoniem verwerkt zodat deze niet zijn te herleiden tot individuele huishoudens. Met de actuele gegevens wil CBS een beter inzicht creëren in de voortgang van de inspanningen met betrekking tot de energietransitie. Het onderzoeksinstituut hoopt ook nieuwe inzichten te kunnen ontwikkelen, zegt CBS-onderzoeker energiestatistieken Mark Mangnus in een verklaring. Die helpen beleidsmakers om bijvoorbeeld betere beslissingen te nemen voor de Klimaat- en Energieverkenning.

Schattingen op basis van weerbeeld

Het leveren van de statische gegevens was tot nog toe een arbeidsintensieve klus. Van de huishoudens die op de peildatum nog niet hun jaarrekening hadden gekregen, moest een schatting worden gemaakt onder meer op basis van voorgaande jaren en het weerbeeld van de periode. Mangnus wil gelijk het beeld uit de wereld helpen dat de schattingen niet betrouwbaar waren. Toch ziet hij dat juist de afgelopen jaren het gedrag van veel consumenten is veranderd, onder meer door gestegen energieprijzen, het plaatsen van zonnepanelen en warmtepompen en veranderende financiële prikkels zoals de terugleververgoeding. “Het verbruik in het afgelopen jaar is daardoor een wat minder goede voorspeller geworden voor het verbruik in het lopende jaar.”

Straks data per kwartier

De zes regionale en twee landelijke netbeheerders maken gebruik van het IT-samenwerkingsplatform Energie Data Services Nederland (EDSN) dat de 14,2 miljoen meters uitleest. CBS heeft samen met EDSN een methode ontwikkeld om de data uit de slimme meters te doorgronden en de oude en nieuwe werkwijze met elkaar te kunnen vergelijken. De komende tijd gaat CBS aan de slag met maandelijks geaggregeerde data. Later kan de methode zelfs verfijnd worden door de cijfers per kwartier te analyseren.

Een slimme meter meet het elektriciteitsverbruik en gasverbruik per huishouden. De meter geeft de meetstanden 12 keer per jaar automatisch door aan de netbeheerder. De netbeheerder geeft deze meetstanden elke maand door aan de energieleverancier. Net als de stand aan het einde van het jaar. Een huishouden geeft met de installatie meestal meteen toestemming voor het uitlezen van de data, maar daar kan ook vanaf gezien worden.

Een slimme meter was tot nu toe niet verplicht. Met de nieuwe Energiewet (2025) zijn huishoudens wel verplicht om de analoge meter te vervangen. Dan kan gekozen worden tussen een slimme meter of een digitale meter. Met een digitale meter moet men zelf de meterstanden doorgeven aan de leverancier.

Dit artikel is ook gepubliceerd op iBestuur.