Bij verkiezingen moeten geen stemcomputers worden ingezet, maar papieren stembiljetten. De op papier uitgebrachte stemmen kunnen wel elektronisch worden geteld.
'Schaf stemcomputers af'
Bij verkiezingen moeten geen stemcomputers worden ingezet, maar papieren stembiljetten. De op papier uitgebrachte stemmen kunnen wel…
Dat heeft een commissie onder leiding van Frits Korthals Altes donderdag geadviseerd aan staatssecretaris Ank Bijleveld van Binnenlandse Zaken. De oud-minister heeft de afgelopen maanden onderzoek gedaan naar het verkiezingsproces in Nederland.
Verkiezingen met stembiljetten krijgen de voorkeur omdat ze goed te controleren zijn. Bij twijfel over de uitslag van een elektronische telling kunnen de stemmen alsnog handmatig worden geteld, aldus Korthals Altes. Dat is beter dan de opslag van stemmen in het elektronisch geheugen van een stemcomputer, dat niet of moeilijk controleerbaar is. Voor verkiezingen via internet vindt de adviescommissie de tijd nog niet rijp, al moet dat vanuit het buitenland wel kunnen.
Staatssecretaris Bijleveld zei in een reactie dat de huidige stemcomputers niet meer worden ingezet. De eerstvolgende verkiezingen staan gepland in 2009 en gaan over het Europees parlement. Volgens Bijleveld is de kans groot dat dan in alle stemlokalen het rode potlood wordt gehanteerd.
Korthals Altes bepleit in zijn advies ook dat mensen elk stemlokaal in hun gemeente moeten kunnen gebruiken. Experimenten hiermee zijn succesvol verlopen. Op een later ogenblik kan zelfs worden gekeken of kiezers ook naar stemlokalen buiten hun gemeente kunnen.
Het flexibele gebruik van stemlokalen vereist wel een verbetering van de stempas. Die moet grondiger worden beveiligd tegen namaak, vervalsing en misbruik. Om misbruik tegen te gaan, zou elke kiezer zich ook moeten legitimeren in het stemlokaal, aldus Korthals Altes. De Kiesraad heeft daar eerder dit jaar ook al op aangedrongen.
Mensen die door een lichamelijke beperking niet in het stemlokaal kunnen stemmen, zouden dat volgens de commissie via de telefoon moeten kunnen doen. De toegankelijkheid van verkiezingen weegt dan zwaarder dan de eis dat ze geheim moeten zijn en in vrijheid moeten plaatsvinden.
Wanneer het nieuwe stemproces kan worden ingevoerd, is nog niet te zeggen. De meeste componenten die nodig zijn, zijn volgens Korthals Altes algemeen verkrijgbaar. De vermoedelijk hoge kosten van beveiligingsmaatregelen tegen stralingsrisico’s, waardoor apparaten ‘afgeluisterd’ zouden kunnen worden, zijn echter nog niet in het advies meegenomen.(ANP)
