De Friese gemeente besloot enkele jaren geleden OpenOffice in te voeren, mede als gevolg van het streven van de overheid het gebruik van open standaarden en open source software te bevorderen. Begin dit jaar keerde Heerenveen echter op zijn schreden terug en koos weer voor Microsoft Office.
Heerenveen onderschatte complexiteit rond OpenOffice
De invoering van OpenOffice, een 'open source' tegenhanger van Microsoft Office, mislukte in Heerenveen omdat de gemeente de complexiteit…
Uit een onderzoeksverslag van Frans Nauta, ambassadeur open source voor NOiV, komt naar voren dat (het open source karakter van) de software zelf niet zozeer het probleem was, maar een combinatie van factoren. Het netwerk en het bestaande besturingssysteem bleken technische knelpunten en tegelijkertijd werd andere software ingevoerd. Maar vooral 'een taaie historische afhankelijkheid van leveranciersspecifieke koppelingen met andere gemeentesystemen bleek een niet te nemen horde. Als ook nog de helpdesk geen antwoord heeft op vragen van een flinke groep zware Office-gebruikers, valt het draagvlak voor de invoering weg.
Het meest persistent bleken de problemen met de koppelingen naar andere gemeentesystemen. Het kunnen genereren van documenten vanuit die systemen is immers noodzakelijk. NOiV noemt in het bijzonder Centric, dat zou zorgen dat zijn pakket DOC4all ook OpenOffice zou ondersteunen, maar dat kwam uiteindelijk neer op ondersteuning van een verouderde versie van OpenOffice, waarna Heerenveen zelf maar koppelingen ging maken.
NOiV beveelt aan geen genoegen te nemen met verbale garantie van leveranciers en pas te migreren als alle koppelingen in een pilot succesvol getest zijn. NOiV overweegt ook een rol te spelen in het aanmaken van een overzicht van beschikbare koppelingen met OpenOffice.
Diverse gemeenten overwegen momenteel de invoering van OpenOffice, om de afhankelijkheid van Microsoft te beëindigen. Gouda nam olangs de beslissing nog dit jaar met de invoering te beginnen.
Reacties: 11
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Uit de rapportage blijkt dat Heerenveen de complexiteit heeft onderschat.
Dat wekt wel een heel erg vriendelijk beeld van Heerenveen. Men is kennelijk onvoldoende op de hoogte geweest van de eigen situatie: zowel de hardware- als de software-omgeving bleken ongeschikt te zijn voor de invoering van Open Office, met als uiteindelijk gevolg het mislukken van het project. Dit wijst m.i. op verregaande incompetentie bij de eigen ICT afdeling, die toch dit soort inschattingen had moeten kunnen maken, dan wel de gevolgen voor de eigen omgeving in een pilot had moeten testen.
Ook blijkt dat de communicatie met de (power)gebruikers onder de maat is geweest. Een euvel dat ik in meer gemeenten heb mogen meemaken. Al te gemakkelijk worden het eigen enthousiasme en de zelfoverschatting van de ICT afdeling over gebruikers heengestort, zonder ook maar enig bewustzijn van de consequenties.
En in termen van leveranciersmanagement: hoe bestaat het dat er genoegen wordt genomen met mondelinge toezeggingen over koppelingen van leveranciers? Het schetst een onthutsend beeld van een naïeve club ambtenaren die niet opgewassen zijn tegen het gedrag van hun commerciële partners. Verbijsterend, omdat het zo langzamerhand wijd en zijd bekend is in gemeentelijk ICT-land dat een boel leveranciers soms nauwelijks in staat zijn hun eigen componenten succesvol te koppelen....
Het is alles bij elkaar een treurigstemmend verhaal over de verregaande incompetentie bij een gemeentelijke ICT-afdeling, en de naïveteit waarmee deze afdeling wordt aangestuurd.
En het allertreurigste is dat het model staat voor menige andere gemeentelijke ICT-dienst: dit verhaal kan zo maar opgaan voor willekeurig welke andere kleinere of middelgrote gemeente.
Overigens trekt het rapport ook nog eens de conclusie dat de mislukking niet ligt aan het karakter van open source software of aan het gebruik van open standaarden. Dat lijkt me een nogal voorbarige conclusie. Op betrekkelijk onzuivere politieke gronden wil de Nederlandse overheid het gebruik van OS en OSS afdwingen, zonder rekening te willen en kunnen houden met wat inmiddels de facto gebruiksstandaarden zijn geworden. Het is kinderlijk naïef om te verwachten dat dat zonder pijn zal gaan, en Heerenveen is daardoor slachtoffer geworden, en heeft naar alle waarschijnlijkheid een klein kapitaal verspild. Niet haar eigen kapitaal natuurlijk: het is uiteindelijk geld van de Heerenveener burgers.
Wat word ik ongekend moedeloos van zo'n bericht. Wie kan me eens een ambitieus project noemen, van laten we zeggen meer dan € 1.500,--, dat de Overheid wel aankan. Ja, hun eigen toeslagen verwerken maar dan houdt het echt helemaal op. Tjonge, tjonge: wat raar dat burgers ons niet meer vertrouwen en gillend weglopen als de overheid weer iets briljants bedenkt. Dag C2000, dag HSL, dag Noord-Zuid etc. etc.
U zegt: "Dit wijst m.i. op verregaande incompetentie bij de eigen ICT afdeling", volgens mij staat er nochtans duidelijk dat gemeentelijke systemen waaronder Centric geen open standaarden ondersteunen. Dat heeft niets met de kwaliteit van het eigen personeel te maken en is eerder een tekortkoming van Centric. Eigenlijk zou de leverancier gewoon de bons moeten krijgen als tie geen standaarden ondersteunt maar zo veel keus heeft de gemeente helaas niet.
@Nerdmeisje: dat Centric geen open standaarden ondersteunde was allang duidelijk. Dat mondelinge toezeggingen van leveranciers als Centric weinig waard zijn was allang bekend. Wie als ICT-er dan alsnog willens en wetens OO gaat implementeren valt in een zelfgegraven kuil: incompetentie dus.
@Nerdmeisje....hoe naïef. Je kan wel gaan willen schreeuwen dat je iets wil, zoals Heerenveen doet, iets modieus vooral, wat geld kost... maar daarbij hoort dat je eerst de consequenties in kaart brengt. En dat is inclusief de gevolgen van de invoering van OS voor de bestaande applicaties.
Dat Centric nog niet zo ver is, is niet relevant. Heereneveen besluit om zijn besturingssysteem in te wisselen, en moet dus zelf de kosten berekenen alvorens de gemeente op pad gaat.
Wel eens een gemeente met informatieplanning tegengekomen? Of een gemeente, die er een informatiehuishouding op nahoudt, die niet meer dan 20 jaar achterloopt op de ontwikkelingen?
De gemeente betoont zich inderdaad weer eens buitengewoon amateuristisch. Heerenveen staat hierbij zeker niet alleen.
In het verhaal over migratie naar een nieuwe versie van de Kantoorautomatisering wordt vaak (en dan meestal vanuit de afdeling ICT / I & A) te weinig aandacht besteed aan training van de gebruikers om vlot met de nieuwe versie uit de voeten te kunnen, ongeacht of het MS of OO is. En dat geldt ook vaak voor de koppeling met een DMS, het uittesten van alle gemeentelijke sjablonen en de printerondersteuning.
Hexspoor IT Opleidingen neemt dit soort aandachtpunten standaard op in haar offerte en advies als het gaat om migratietrajecten. Onze docenten zijn bereid ter plekke een en ander uit te testen, mee te denken, etc. Wellicht een punt van aandacht voor de volgende gemeente die wilt gaan migreren?
Zie onze website: http://hexspoor-hcd.nl/html/Cursusoverzicht/Office2007.htm
Waar staat eigenlijk dat de IT-afdeling verantwoordelijk is voor de keuze (!) om OpenOffice te implementeren. Het zou mij niets verbazen als de keuze voor OpenSource heel goed een bewuste politieke (!) en geen technische keuze is van de organisatie. Lang niet altijd heeft de IT-afdeling zelf weinig invloed op dergelijke beslissingen.
De problemen die worden veroorzaakt door een politieke keuze, moeten dan door de IT-afdeling worden opgelost. Als dat om een of andere reden niet kan, krijgt de IT-afdeling vaak de schuld van de mislukking van het complete traject.
Soms is dat terecht, soms ook niet. In het artikele is niet duidelijk in hoeverre de keuze voor OpenOffice door de IT-afdeling zelf is gemaakt. Ik zou dan ook geen conclusie willen trekken over het falen van de IT-afdeling.
Ik schreef: "Lang niet altijd heeft de IT-afdeling zelf weinig invloed op dergelijke beslissingen."
Dat had natuurlijk moeten zijn: "Lang niet altijd heeft de IT-afdeling zelf voldoende invloed op dergelijke beslissingen."
Excuses voor het misverstand
@Robert: mijn reactie is gebaseerd op het rapport, en niet uitsluitend het artikel.
Daarnaast heb ik mijn eigen ervaringen met het gemeentelijke ICT-veld, en heb ik vrij veel contacten in de gemeentelijke IT-wereld.
Je kunt het ook vanuit een een ander kant bezien, eindelijk iemand die het probeert. Succes komt alleen maar voort uit ervaring en dus ook fouten. Met de ervaringen van Heerenveen kan een ander zijn voordeel mee doen.
Ik ben het eens met Morsnova. Er zullen veel gemeentes en andere organisaties zijn die niet het overzicht over hun hardware/software en geen inzicht hebben over de consequenties van zo'n keuze.
En ik verwacht dat dat dus nog voor veel gemeentes/organisaties voorlopig een hoge drempel zal zijn, zeker na zo'n voorbeeld.