Cybersecurity-bewustzijn gemeenteambtenaren nog zwak

Zelfoverschatting op het gebied van digitale veiligheid ligt op de loer, waarschuwt de overheid. Vooral gemeenteambtenaren laten steken vallen, blijkt uit een nieuw onderzoek.

Nieuwe strategie
"We moeten de stap maken van bewust naar bekwaam", zegt Wil van Gemert, directeur Cyber Security van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV). Hij stond aan de wieg van de nieuwe Nationale Cyber Security Strategie, die na die van 2011 al aan vernieuwing toe bleek. De strategie is vandaag door minister Opstelten geopenbaard, tegelijke met de landelijke bewustwordingscampagne Alert Online. Waarom nu al weer een nieuwe Nationale Cyber Security Strategie? Van Gemert: "De eerste was nogal gericht op het realiseren van organisatieonderdelen zoals de Cyber Security Raad en het Nationaal Syber Security Centrum. Die zijn er nu. De nieuwe strategie is veel meer gericht op het vormen van coalities en samenwerking." Burgers, bedrijven, organisaties en overheden moeten acteiver participeren in een gezamenlijke benadering van digitale veiligheid. Ook wordt geinvesteerd in onderwijs en onderzoek op dit gebied.

Private sector
'Privaat-publieke participatie' heet de nieuwe aanpak. "We hebben geconstateerd dat er wel bewustwording heeft plaatsgevonden, maar dat de verantwoordelijkheden vaak nog niet duidelijk zijn. Bij de DDOS-aanvallen bijvoorbeeld probeerden de banken elk voor hun eigen onderneming daarop voorbereid te zijn. Maar de veiligheid van de hele keten blijkt belangrijker te zijn, dus daar moeten we wat aan doen." Van de overheid wordt darbij ook actie verwacht. "De infrastructuur is vaak in handen van de private sector. Daar waar marktfalen optreedt hoort de overheid actie te ondernemen." Van Gemert zegt daarnaast niet alleen meer naar de bedreigingen te willen kijken, maar ook naar de (economische) kansen in cyberspace.

Gemeenteambtenaren
Met name voor overheden is aandacht voor digitale veiligheid belangrijk, zegt hij. "De dienstverlening zal steeds digitaler worden. Het bewustzijn op dat gebied vergt nog meer aandacht. Er is bij de lagere overheden wel bewustzijn, maar men kan dat kennelijk niet vertalen in wat dat dan betekent." Dat gemeenteambtenaren nog wel een stap te zetten hebben als het gaat om bewustzijn op het gebied van cybersecurity, blijkt uit de eveneens verschenen Rapportage Cyber Security van Intomart GFK. Gemeenteambtenaren scoren op de meeste deelonderwerpen (zoals bewustzijn, omgang met wachtwoorden, et cetera) lager dan medewerkers bij Rijksoverheid, vitale sectoren en bedrijfsleven.

Zelfoverschatting
Uit de rapportage: "Net als vorig jaar is de cyber security awareness van gemeenteambtenaren qua kennis over veilig digitaal gedrag op het werk en gedrag zelf lager dan bij andere professionals en vaak op een tamelijk laag niveau. [...] Net als vorig jaar weet een aanzienlijk deel van de gemeenteambtenaren (en meer dan bij andere doelgroepen) niet of er een organisatiebeleid voor diverse aspecten van de digitale veiligheid is. Ook zijn gemeentemedewerkers minder goed dan andere professionals op de hoogte van welke informatie gevoelig is, wat te doen bij een incident, waar ze op moeten letten bij een link in een e-mail, welke websites al dan niet te bezoeken en van de zwakke plekken in de organisatie." De bevindingen staan volgens de onderzoekers enigszins in contrast met de perceptie van medewerkers over zichzelf. De meerderheid van de gemeenteambtrenaren vindt zichzelf voldoende 'cyber aware'; nog iets vaker dan voorheen.