Platforms voor burenhulp

In steeds meer gemeenten komen digitale platforms voor burenhulp. Gemeentebesturen laten daarmee zien dat ze de participatiesamenleving serieus nemen, en hopen tegelijk dat het beroep op zorgvoorzieningen daalt. Of dat gaat gebeuren, is nog maar de vraag.

Geen cent te makken
Menig wethouder zorg en welzijn is er jaloers op: Gerard Joling en Gordon die in 2013 met hun programma Effe geen cent te makken zevenduizend nieuwe vrijwilligers voor het Nationaal Ouderenfonds wisten te recruteren. Net als het komische duo proberen ook gemeenten, met de decentralisaties en bezuinigingen in zicht, om op alternatieve wijze vrijwilligers te werven. Online ‘marktplaatsen’ voor burenhulp spelen daarbij een steeds grotere rol.

Simpel idee
Ze heten BUUV, Zorgvoorelkaar.com, Vraagelkaar.nl of WeHelpen.nl. Het idee is simpel: vrijwilligers bieden hulp aan, en mensen die hulp nodig hebben, vragen daarom. Vraag en aanbod staan overzichtelijk, gegroepeerd in rubrieken, op een website. Haarlem timmert met BUUV flink aan de weg: het initiatief haalde in 2013 een finaleplaats bij de Europese Sociale Innovatie Prijs van de Europse Investerings Bank, kreeg navolging van Zaanstad en later ook van andere gemeenten, en won begin dit jaar (samen met Zaanstad) de Best Gejat Prijs van KING.

Scoiaal makelaars
Bijzonder hoogleraar vrijwilligerswerk Lucas Meijs is enthousiast over BUUV, vooral omdat het een digitaal platform combineert met een menselijke component, de sociaal makelaars. ‘Dat is een voorwaarde voor het welslagen van een dergelijk initiatief, meent hij. ‘Om de betrouwbaarheid en de veiligheid te garanderen, én om de hulpvrager en de vrijwilliger te helpen hun vraag en aanbod zo te formuleren dat de kans op een match het grootst is.’

Effect op bezuinigingen?
Waar Meijs echter grote twijfels over heeft, is of de gemeente iets aan het platform heeft om bezuinigingen te realiseren. ‘Vrijwilligers bepalen nu eenmaal zelf wat ze willen doen. En dat zijn misschien wel heel andere dingen dan waar de gemeente op wil besparen.’ Wethouder Jack van der Hoek uit Haarlem geeft toe dat het effect op de gemeentelijke begroting lastig te meten is, maar is ervan overtuigd dat door BUUV het welzijnsniveau in de stad zal stijgen, en dat daarmee het beroep op gemeentelijke zorgvoorzieningen zal dalen.

Digitale buurtmarktplaats
Ook in Geldrop-Mierlo zien ze hun digitale buurtmarktplaats, Zorgvoorelkaar.com, vooral als iets waarmee op de langere termijn financieel voordeel geboekt wordt. Wethouder Ton Steenbakkers: ‘Het is een welzijnsvoorziening die voorkomt dat mensen later dure zorg nodig hebben, omdat ze door meer sociale contacten langer thuis kunnen wonen, minder eenzaam zijn en langer gezond blijven.’

Rechtstreeks hulp vragen
Zorgvoorelkaar, een landelijk concept, werkt niet met sociale makelaars, en is daardoor per inwoner goedkoper dan BUUV. Wel zijn allerlei welzijnsorganisaties actief betrokken. Een voordeel van een digitale marktplaats is volgens Steenbakkers dat je je buren niet rechtstreeks om hulp hoeft te vragen. ‘Dat is iets waar mensen steeds meer moeite mee hebben.’

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nummer 12 van deze week.