Overslaan en naar de inhoud gaan

Ambtenaar lijkt minder integer na crisis

Bijna een kwart van de ambtenaren vermoedt praktijken op de werkvloer die niet door de beugel kunnen. Dat blijkt uit onderzoek van…

Bijna een kwart van de ambtenaren vermoedt praktijken op de werkvloer die niet door de beugel kunnen. Regelrechte fraude of corruptie komt voor, maar vaker gaat het om wanprestaties, verspilling en vooral intimidatie, bedreiging, pesten en vrouw­onvriendelijk gedrag.

Vermoeden van integriteitsschendingen

Bestuurswetenschappers Gjalt de Graaf en Tebbine Strüwer van de Vrije Universiteit Amsterdam deden in opdracht van BIOS (Bureau Integriteitsbevordering Openbare Sector) onderzoek naar aard en omvang van integriteitsschendingen binnen de Nederlandse overheid. Zij deden dat door ruim 7.300 enquêtes over integriteitsschendingen, ingevuld door Nederlandse ambtenaren, te analyseren. Van deze respondenten hebben er ruim 2.000 aangegeven dat zij in de afgelopen twee jaar een integriteitsschending hebben vermoed – bijna 28 procent. De Graaf benadrukt dat het om percepties gaat. Of het in alle gevallen daadwerkelijk om integriteitsschendingen gaat, kon niet worden vastgesteld.

Ongewenste omgangsvormen

Als de aanwijzingen uit de enquête overeenstemmen met de werkelijkheid, is 2 procent van de Nederlandse ambtenaren getuige van corruptie geweest de afgelopen twee jaar. En zou 8 procent van de Nederlandse ambtenaren te maken hebben gehad met ongewenste omgangsvormen. Dat zou dus gaan om een fors aantal gevallen. ‘Op basis van eerder onderzoek hadden we een lager aantal verwacht’, aldus De Graaf.

Vergeleken met 2008, toen een soortgelijk onderzoek onder ambtenaren werd gedaan, gaf 12,8 procent aan vermoedens van ernstige misstanden te hebben gehad op het werk. In het nieuwe onderzoek is dat 28 procent, meer dan een verdubbeling. Dat kan volgens onderzoeker De Graaf en BIOS-opdrachtgever Marijn Zweegers onder andere te maken hebben met de financiële en economische crisis waarin Nederland na 2008 terechtkwam. Uit ander, kleiner BIOS-onderzoek kon volgens Zweegers diezelfde conclusie worden getrokken over slechter wordende omgangsvormen. ‘Als er overal wordt gekort en er moeten mensen uit, dan heeft dat invloed op wat er op de werkvloer gebeurt. In het bedrijfsleven is dat niet anders’, vult De Graaf aan.

Sfeer grimmig

De sfeer op sommige plekken binnen de Nederlandse overheid is er volgens de bestuurswetenschapper door de vele misstanden op het gebied van ongewenste omgangsvormen de laatste jaren bepaald niet gezelliger op geworden. Hier en daar is hij zelfs eerder grimmig te noemen.

Het belangrijkste overheidsnieuws van de dag

Schrijf je in voor de Binnenlands Bestuur nieuwsbrief

Het grote verschil in aantallen waargenomen integriteitsschendingen tussen beide onderzoeken kan volgens De Graaf overigens voor een niet onaanzienlijk deel te verklaren zijn door een andere manier van vragen stellen. Die van 2008 waren ‘strenger’ geformuleerd, namelijk als ernstige schendingen zoals ernstig strafbare feiten en misleiding van Justitie.

Geen rooskleurig beeld dagelijkse praktijk

Of integriteitsschendingen nu meer of minder voorkomen in Nederland dan in de ons omringende landen, valt volgens hem moeilijk te zeggen. Vergelijkend onderzoek is er niet of nauwelijks. De onderzoeken van Transparancy International bijvoorbeeld zeggen hem wat dat betreft niet zoveel, omdat daarin vooral wordt gevraagd naar indrukken en beelden die mensen hebben over hoe vaak fraude en corruptie voorkomen en niet naar waarnemingen. Op de Transparancy-ranglijsten staat Nederland vrijwel standaard in de top tien van de meest integere landen. Hoewel De Graaf geen aanwijzingen heeft dat het in ons slechter is dan in andere landen, geven de uitkomsten van zijn onderzoek  geen rooskleurig beeld van de dagelijkse praktijk van het openbaar bestuur. ‘Er gaat nog wel eens iets mis’, stelt hij.

Lees het hele artikel in Binnenlands Bestuur nr. 8 van deze week.

(Zie ook: www.integriteitoverheid.nl/integriteitsschendingen)

 

Reacties: 16

U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.

Henk van den Berg AA 74 jaar

Gepleegde fraude / misdragingen hebben nagenoeg weinig van doen met de crisis.
Veelal is de reden: over de rug van de Nederland bewijzen dat je een meer dan uitstekend ambtenaar ben, mede middels tunnelvisie en cirkelredeneringen. Tegen 5 belastingdienstambtenaren is aangifte gedaan wegens gepleegde fraude / meineed enz bij het tioc / om. Het OM is bezig met een onderzoek. De termijn, zoals aangegeven door hen OM, voor het onderzoek is al verlopen. Indien gewenst kan ik u een kopie van de aangifte toezenden

Op 24 april 2014, 10:43
joop luster

Als je van de samenleving een jungle gaat maken moet je het niet vreemd vinden als de bewoners zich er naar gaan gedragen.

Op 24 april 2014, 22:43
loe

Alle vertrouwen!!
Geen prikklok meer!
Ik maak mijn uren en zie in mijn omgeving dat zeker meer dan de helft van mijn collega's minder uren maken dan waar ze voor worden betaald. En dit aantal groeit! Het privé internetten gebeurt allemaal onder werktijd!

Op 25 april 2014, 07:33
Theo Stam Middelburg

De reactie van S. Taal 24 April 2014 22:43 "Als je van de samenleving een jungle gaat maken moet je het niet vreemd vinden als de bewoners zich er naar gaan gedragen." slaat de spijker volledig op zijn kop. In aanvulling daarop,
kijk maar als zeer recent voorbeeld naar de in opspraak geraakte particuliere TBS kliniek De Rooyse Wissel.
Investeerde Justitie in Justtiële klinieken nog zo'n 11.000 Euro aan opleiding van personeel per persoon. In de vrije marktwerking worden onervaren zo jong en zo goedkoop mogelijk personeel zonder enige kennis of levenservaring neergezet, die ook net zo makkelijk weer afgedankt worden. Men dacht te besparen, maar dit is het resultaat, de belastingbetaler betaald het gelach.
Integriteit, is voor de huidige generatie zoiets als kun je dat eten? Het wordt alleen nog maar erger, met "dank" aan het neo-liberalisme, die zelf ook niet het juiste voorbeeld gegeven hebben, gezien de toenemende corrupte politici die het toneel moeten verlaten... Als je van de samenleving een jungle gaat maken moet je het niet vreemd vinden als de bewoners zich er naar gaan gedragen.

Op 25 april 2014, 10:18
Criticus - NL

Als de politiek je dagelijks afvalt, als je het management zichzelf vol ziet vreten, terwijl er voor de ambtenaren financieel al jarenlang niets bij kan. Dan ga je voor ze zelf zorgen.
Vakinhoudelijk is het merendeel van de ambtenaren naar mijn mening meer integer, dan politiek en management bij elkaar. Als het gaat om integriteit/loyaliteit richting de werkgever kan ik mij vinden in deze cijfers. Daarbij gaat het volgens mij overigens hoofdzakelijk om kleinschalige zaken als internetten in de baas zijn tijd, kopieren voor thuis en 'flexibel' omgaan met de uren.
'Alle waar is naar zijn geld'

Op 25 april 2014, 10:31
Pieter

Als een gemeente een bureau Horizon training inhuurt voor betere communicatie binnen de gemeente per afdeling en voor het tot de slotsom komt dat de teamleider niet functioneert trekt men snel de stekker eruit en zoekt men een slachtoffer wie de schuld in de schoenen geschoven krijgt! zelfs een vertrouwensman van de ARBO unie en Bedrijfsartsen krijgen het niet tussen de oren van de leiding maar wel wordt een medewerker volledig de grond in geboord tot PTSS toe hoe zielig! en waarom hebben wij in dit land nog wetgeving als er in de bananen republiek toch niets mee wordt gedaan.

Op 25 april 2014, 10:39
Wim Vreeswijk

Het wordt dan ook hoogtijd dat de onschendbaarheid van alle ambtenaren afgeschaft wordt en er meer rechtsgelijkheid komt tussen ambtenaren en niet-ambtenaren. Macht corrumpeert en met name als je je goddeloze gangetje kunt gaan als ambtenaar met burgers

Op 25 april 2014, 10:55
Sjoerd Visser

Volgens mij is men in de bovenstaande titel de letter B vergeten voor het woord LIJKT.
In dat wereldje dekt iedereen elkaar...bang om de baan te verliezen. In Almelo is bijvoorbeeld een gemeentesectretaris in eerste instantie ontslagen nadat hij bepaalde schimmige zaken in de openbaarheid bracht !!!

Op 25 april 2014, 12:31
Sjoerd Visser

Zulk handelen helpt dan echt niet: http://www.telegraaf.nl/binnenland/22550933/__Fr …
Fraudeambtenaren mogen toch blijven
Assen -
Twee ambtenaren van de provincie Drenthe die strafontslag kregen voor frauduleus handelen, mogen tóch bij de provincie blijven werken. Wel krijgen ze een andere functie.
De twee maakten deel uit van een groep van vier ambtenaren die begin dit jaar werd geschorst op verdenking van plichtsverzuim. RTV Drenthe meldde dat zij werden verdacht van het doorverkopen van gekapt hout van de provincie en het zonder toestemming gebruiken van afgedankte spullen, zoals kapotte abri's en oude lantaarnpalen.
Het duo dat in dienst mag blijven, moet zich houden aan strenge voorwaarden. Zo mogen ze niet met de pers praten. Doen ze dat wel, dan krijgen ze alsnog de bons.
Het onderzoek naar de twee andere ambtenaren gaat door.

Op 25 april 2014, 13:09
Dirk Maatman

TOPJE-JE-JE van de ijsberg!
Van 100% strafrechtelijk foute ambtenaren wordt slechts 11% in rechte betrokken!! 89% komt er keer, op keer mee weg. EN DAAR BETAALD DE BURGER BELASTINGGELD VOOR!? Lees rijks/overheidsonderzoeken en je weet dat het vele malen hoger is. En dit al jaren echter men dekt elkaar, waardoor er voor een fatsoenlijke burger geen doorkomen aan is. Pas bij de Hoge Raad gaan ambtenaren reageren en moeten ze fouten/fraude/misstanden erkennen. Enschede, idem dito je meld strafrechtelijk te vervolgen ambtelijke fraude en opeens is iedereen stil en krijg je geen totaal reactie meer.Zit totaal geen karakter in. Als ambtenaren stil worden heb je goed beet en moet je doorgaan, je gelijk krijg je uiteindelijk maar dit kan wel enkele jaren duren. Zie het maar als een strategisch spel heb je er ook geen last van.

Op 25 april 2014, 13:44
Pak ze als je kan

2017 is toch het uur van de waarheid van ambtenaren? Dan verliezen ze toch de te dure ambtenaren status? Dan kunnen burgers toch ambtenaren via de leidinggevende aansprakelijk stellen? En oude zaken dient men nu al te stuiten? Ik voorspel zeer veel procedures alleen al van de vele burgers die afgelopen decennia zijn genaaid door ambtenaren. En ook na het pensioen zijn ambtenaren nog een paar jaar in rechte te betrekken en te bereiken, al wanen zij zich in de hemel.

Op 25 april 2014, 13:53
Paul

Werkgevers en feitelijk leidinggevenden die doelbewust pesten, intimidatie en andere stress veroorzakende managementinstrumenten inzetten tegen hun eigen medewerkers overtreden artikel 32 van de Arbowet en kunnen daarvoor strafrechtelijk worden veroordeeld tot een gevangenisstraf van zes jaar, waarbij een verjaringstermijn geldt van twaalf jaar. Is er van opzet geen sprake dan kan de werkgever of feitelijk leidinggevende een straf van een jaar krijgen. Hierbij geldt dat men ook worden veroordeeld wanneer er in de praktijk geen of slechts een lichte psychische of lichamelijk gezondheidsschade of stress is veroorzaakt.
Zes jaar brommen is lang, maar ook een kortere gevangenisstraf voor de verantwoordelijke portefeuillehouder of leidinggevende zou ertoe kunnen bijdragen dat paal en perk wordt gesteld aan intimidatie en andere ongewenste omgangsvormen binnen overheidsorganisaties. Dat zoiets hard nodig is blijkt niet alleen uit het rapport van BIOS, maar ook uit de recente zelfdoding van Arthur Gotlieb van de Nederlandse Zorgautoriteit en de Tweede Kamerbrieven van minister Asscher van 20 december 2013 en 9 april jl.
Intimidatie en psychische terreur binnen overheidsorganisaties is niet integer en moet een keer worden gestopt. http://bit.ly/1mBcmMX

Op 25 april 2014, 15:49
Piet van Noort

De oorzaak van deze ambtelijke problemen ligt hoofdzakelijk bij bestuurders met aanzien. Neem het advies aan Den Haag om de kust enkel met los zand te verdedigen. Zelfs ambtenaren weten dat zand langs de kust weg blijft spoelen en worden door dit (belangen verstrengelende) advies op verkeerde gedachten gebracht. Dank dus aan de heer Cees Veerman en Koos van Oord, goed voorbeeld doet goed volgen. www.kustverdediging.nl

Op 27 april 2014, 17:21
henk

Laten we een voorbeeld nemen aan oud burgemeester de graaf van apeldoorn.........

Op 27 april 2014, 18:32
Ambtenaarschaal

lijkt mij logisch.
If you pay peanuts you will get monkeys!!

Op 28 april 2014, 13:53
farebellafigura

Echt bijzonder hoe negatief hier wordt gereageerd.Het van je afschrijven van frustratie is kennelijk "lekker" . Ben heel benieuwd hoe recht in de leer respondenten zelf zijn en wat zij dan bijdragen aan een positief en goed klimaat waarin in een overheid kan doen wat zij moet doen.

Op 29 april 2014, 08:47

Melden als ongepast

Door u gemelde berichten worden door ons verwijderd indien ze niet voldoen aan onze gebruiksvoorwaarden.

Schrijvers van gemelde berichten zien niet wie de melding heeft gedaan.

Bevestig jouw e-mailadres

We hebben de bevestigingsmail naar %email% gestuurd.

Geen bevestigingsmail ontvangen? Controleer je spam folder. Niet in de spam, klik dan hier om een account aan te maken.

Er is iets mis gegaan

Helaas konden we op dit moment geen account voor je aanmaken. Probeer het later nog eens.

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heeft u al een account? Log in

Maak een gratis account aan en geniet van alle voordelen:

Heeft u al een account? Log in