Wat hebben Godert van Capellen, Eduard Douwes Dekker en Erik Gerritsen met elkaar gemeen? Het zijn, of in de eerste twee gevallen wàren, ambtenaren in dienst van het Koninkrijk der Nederlanden. Nog een overeenkomst: ze zijn opgenomen in het boek Ambtenaren!, een geschiedschrijving over de Nederlandse ambtenaar. Honderd publieke functionarissen, bekende en onbekende, worden hierin geportretteerd. Dat begint bij de oprichting van ons koninkrijk in 1815, dus ambtenaar Dirk Jansen komt er ook in voor. Hij had de twijfelachtige eer de laatste staatsbeul te zijn.
'Dankzij ambtenaren een welvarend Nederland'
Honderd portretten van ambtenaren die een belangrijke rol hebben gespeeld in de geschiedenis van Nederland. Door het boek Ambtenaren!…
Eer
‘Je krijgt door dit boek vooral een goed beeld van de verschillende werelden en tijden waarin ambtenaren zich door de jaren heen hebben bewogen,’ vertelt Jeroen Pepers, die samen met Davied van Berlo het document samenstelde. ‘Die Jansen bijvoorbeeld, wilde erg graag beul worden. Hij deed dat naast zijn vak als laarzenmaker. Het was ook echt een eer als je er voor gevraagd werd, niet iedereen kon dat zomaar doen.’
Borrelen na drieën
Een groot verschil met de ambtenaren van toen en nu is toch wel de status en het arbeidsethos. ‘In de 19e eeuw was een gemiddelde topambtenaar na drieën voornamelijk aan het borrelen in Sociëteit de Witte,’ vertelt Pepers. ‘Maar dat gold natuurlijk niet voor iedereen. De meeste lagere ambtenaren waren vooral veel aan het schrijven de hele dag, dat was namelijk nog voordat er typemachines waren.’
Geuzennaam
De titel van het boek verwijst naar een door sommigen gebruikt scheldwoord. Maar wie de verhalen over de ambtenaren leest, komt tot de conclusie dat het eigenlijk een geuzennaam is. De hoofdpersonen in het boek vervulden allemaal een cruciale rol bij de ontwikkeling van ons land. Ze stonden bijvoorbeeld aan de wieg van Europa (Godert van der Capellen-1778-1848), waren kritisch over Nederland in Indië (Eduard Douwes Dekker-1820-1887) of gaan de decentralisaties in goede banen leiden (Erik Gerritsen – 1962).
Beter beeld
Minister Plasterk, die het eerste exemplaar van het boek ontving, hoopt dat de burger en de ambtenaar zelf een beter beeld krijgt van de beroepsgroep. ‘We associëren de historische momenten in onze geschiedenis meestal met politici, maar het is vaak de ambtenaar achter de minister die een oplossing verzonnen heeft en tot stand gebracht,’ aldus de minister.
Welvaart en geluk
Ambtenaren stonden aan de basis van de aanleg van spoorwegen en kanalen, de afschaffing van slavernij en doodstraf. Onder leiding van overheidsfunctionarissen komt de verzorgingsstaat tot stand en worden grote stappen gezet in onderwijs, gezondheidszorg en economie. Historicus Maarten van Rossem, aanwezig bij de uitreiking van het eerste exemplaar, is positief over het boek: 'Ambtenaren hebben een belangrijke rol gespeeld in de Nederlandse geschiedenis.Telkens weer blijkt uit onderzoek dat de landen met een grote overheid het hoogste scoren in welvaart en geluk. Een goed werkende overheid is een zegen op aarde,' aldus Van Rossum.
Meer info: ambtenarengeschiedenis.pleio.nl/boek
Reacties: 16
U moet ingelogd zijn om een reactie te kunnen plaatsen.
Wat een mooie tegenhanger voor al die negatieve reacties op het ambtenaarschap.
Één ding, wat ik lees in het stuk, doet alle possitiviteit over de ambtenaren Helaas.... 100% compleet verbleken, en wel de zin: "Ze stonden bijvoorbeeld aan de wieg van Europa (Godert van der Capellen-1778-1848)". Want van het Europa, zeker zoals het nu, 2015 is... ? Moeten we zo snel mogelijk af !!!
Flipper
@Flipper "...van het Europa... zo snel mogelijk af."
Want? Wat lost dat op? Of bent u gewoon van de tegenpartij omdat dat momenteel in is?
Lady op 16 juni 2015 09:28. Het lijkt me niet dat we hier een hele discussie met elkaar over moeten aangaan. Maar als u wat Europa betreft, de EU- en alles wat daar heden ten dage mee te maken heeft, nog niet ziet hoeveel schade dit de gewone burgers aandoet (buiten het feit dat het overal betalen met één munt niet slecht is), dan heeft u (e.a. misschien ?), nog een lange weg te gaan.
Lees kranten, volg nieuws- en laat de info maar tot u komen. Stel u er open voor. Dan kan het niet anders of je moet het afwijzen. Behalve dan als u hierdoor elke maand natuurlijk een vorstelijk salaris door ontvangt. Dan liggen voor u de dingen anders natuurlijk.
Flipper
@Lady: Nee, mooipraten en meelullen, dat helpt....
We steken overal op de wereld onze vinger op naar anderen, maar zelf een keer een discussie voeren over dat ondemocratische en geldverslindende baantjesapparaat voor gelijkgezinden in Brussel (en dan weer in Straatsburg) ho maar.
Overigens goed dat het ambtenaarschap door de tijden heen met dit boek de aandacht krijgt die het verdient.
@Boris en @Flipper: Ik stelde slechts een vraag, waarop de bekende clichématige reacties volgen van het type 'als je het niet ziet, dan heb je nog een lange weg te gaan', tamelijk teleurstellend. In ieder geval een te magere argumentatie om Europa om zeep te helpen, en dan druk ik me heel netjes uit.
@Lady: Niet met je naamkaartje gooien.
In ieder geval lijken de argumenten tegen het huidige Europa minder mager dan (het gebrek aan) argumenten om Europa in de huidige vorm in de lucht te houden en zelfs verder uit te bouwen (nog los van de uitkomsten van het referendum dat pardoes opzij werd geschoven...misschien omdat de "argumentatie" voor de meepraters niet duidelijk was?).
@Boris: Argumenten, Boris, argumenten wil ik horen! En Lady is geen europees ambtenaar en zeker geen naprater.
@Lady: Voor de argumenten misschien toch het advies van Flipper volgen: zet de teevee of radio een keer aan, koop een krant...een weekblad, kom uit het hok! ;-)
@Boris: Ik geef het op. Dit is zinloos.
Lady je hebt gelijk. Diit soort domme argumentatie van Boris en Flipper (verwijzing naar enkele mediaberichten zonder zelf met argumentatie te komen) kan je beter negeren.
In beginsel is Europa goed en brengt o.a. veel financieel/economische voordelenvoordelen voor Nederland.
Dat betekent niet dat je niet kritisch moet zijn t.a.v. bepaalde zaken in de EU, die achterwege blijven (bijv. zeer matige afspraken voor gemotoriiseerd vervoer) of niet goed zijn geregeld (collectieve financiering van collectieve taken),.
Van Rossem vergeet de Europese monetaire unie, ook zo'n juweeltje van vooruitgang, een zegen op aarde..
@Lady:
Eens met u.
@Plafond:
Helaas, de monetaire unie zou wel een juweel hebben kunnen zijn, maar de politiek heeft er dit van gemaakt.
Jammer trouwens dat de meeste opmerkingen niet meer over het onderwerp gaan. Zeker in deze tijden is het goed dat duidelijk wordt gemaakt dat ambtenaren meer zijn dan een last, dat ze de basis van deze samenleving zijn.
Mooie presentatie en een leuk stuk. Het is Van Rossem, niet Van Rossum. Maarten van Rossum was iemand anders: http://nl.wikipedia.org/wiki/Maarten_van_Rossum
Leuk dat dit boek geschreven/gepubliceerd is. Uiteraard zijn er grote staatspersonen geweest in het verleden die veel voor ons land en/of Europa hebben gedaan. Overigens ben ik het niet eens met dhr. van Rossem dat landen met een grote overheid het hoogste scoren in welvaart en geluk. Kijk naar Griekenland, Rusland, China. Helaas is het ook echt zo dat incompetentie langer kan voortduren binnen de ambtenarij dan binnen de commerciele wereld. De overheid/ambtenarij kan niet failliet en geeft over het algemeen het geld uit. Deze wereld maakt de kans op "lui gedrag" groter. Er is een andere prikkel. Die soms pervers is. Kijk nu naar grote faalprojecten, o.a. ICT en de Fyra en zo kan je nog wel doorgaan. Kost miljarden. Dit boek is vast geschreven door een ambtenaar.
Ben blij dat zelfs de heer H. Wiersma inziet dat toch niet alles 'koek en ei' is in Europa.
De gewone arbeider in de maakindustrie, is niets opgeschoten met Europa, de EU enz. vanaf einde vorige eeuw. Als het voor bedrijven het Walhalla geweest zou zijn, zou het er daarvoor (en voor hun werknemers) ook toch wel ff net wat anders hebben uitgezien.
En verder: waarom moeten Europarlementariërs met giga geldsbedragen per maand naar huis ??? En ach, ik kan nog zo ontzetten veel meer opnoemen...
Flipper