Overheid heeft meeste vakbondsleden

Ruim 29 procent van de werknemers in het openbaar bestuur is lid van een vakbond. Daarmee is deze bedrijfstak het best vertegenwoordigd bij de vakbonden. Op nummer 2 staan het onderwijs, met 27 procent. Gemiddeld is 16 procent van de werknemers lid van een vakbond. Dat meldt het CBS op basis van de Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden (NEA), uitgevoerd door het CBS en TNO.

Organisatiegraad neemt af

In de afgelopen vijf jaar is het aantal leden van vakbonden wel gestaag afgenomen, van 18 naar 16 procent. Ook daarin horen onderwijs en overheid bij de koplopers. In het onderwijs nam de organisatiegraad met ruim 5 procent af, in de publieke sector lag die daling op 4,3 procent. Die trend is overigens al langere tijd gaande. Het aantal mensen dat in Nederland is aangesloten bij een vakbond is sinds de eeuwwisseling sterk afgenomen. Hadden alle vakbonden in 2003 gezamenlijk nog zo’n 1,9 miljoen leden, in 2023 waren dat er een half miljoen minder. Vooral het aantal leden onder de 45 neemt af.

Vooral oudere werknemers zijn lid

Mannen zijn iets vaker lid van een vakbond dan vrouwen (17 en 15 procent) en oudere werknemers tussen de 55 en 65 jaar vaker dan hun jongere collega’s. Vooral ion het openbaar bestuur zijn het naar verhouding veel oudere werknemers met een vast arbeidscontract die lid zijn van een vakbond.

De meest genoemde reden om géén vakbondslid te zijn is dat werknemers er nooit serieus over hebben nagedacht om lid te worden. Met name jongere werknemers geven dat relatief vaak aan, net als werknemers in de bedrijfstakken openbaar bestuur, onderwijs en de zorg.