'Als je communicatie goed is, heb je de WOR helemaal niet nodig'

Een bijdrage van MZ Services

Als ondernemingsraad heb je allerlei rechten. Eén daarvan is het informatierecht; samen met Paul Smarius, trainer en adviseur bij MZ Services, nemen we dit recht onder de loep.  

De Wet op de ondernemingsraden (WOR) is volgens Paul de basis voor iedere ondernemingsraad, het ‘spelregelboekje’. “Voor wie nieuw is in de wereld van ondernemingsraden en/of de wet nog niet goed kent: de WOR bevat vijf ‘grote rechten’ voor ondernemingsraden. Het overlegrecht, initiatiefrecht, adviesrecht, instemmingsrecht en tot slot het informatierecht. Daarbij is die laatste een ondergeschoven kindje; het informatierecht wordt vaak een beetje vergeten. In de praktijk gaat de OR vaak af op de informatie die de bestuurder uit zichzelf verstrekt. En dat terwijl goede, volledige informatie een essentiële voorwaarde is om als OR je werk goed te kunnen. Als je niet de juiste informatie tot je beschikking hebt, is het heel lastig om – bijvoorbeeld – beredeneerd advies of instemming te geven.”   

Het informatierecht en haar 2 pijlers

Artikel 31 in de WOR schrijft voor dat de ondernemer verplicht is om tijdig alle gegevens die de ondernemingsraad nodig acht voor de vervulling van haar taak te delen.  

1.Het passieve informatierecht 

Onder het passieve informatierecht valt informatie die sowieso gedeeld moet worden met de ondernemingsraad, zonder dat leden daar om moeten vragen. Denk aan basisinformatie over de onderneming, zoals statuten. Financieel-economische informatie, zoals de jaarrekening. Informatie over sociaal beleid, beloningsbeleid en pensioenen. Paul: “Dit zijn redelijk basale informatiestromen, die organisaties vaak heel goed op orde hebben.”   

2. Het actieve informatierecht 

Het is niet aan de ondernemer/bestuurder om te bepalen welke informatie wel of niet nodig is, vertelt Paul. “De ondernemingsraad bepaalt, in alle redelijkheid, en mag dus ook zelf informatie opvragen.” Dit valt onder het actieve informatierecht. OR-leden kunnen dit recht inzetten als ze vinden dat ze gegevens missen om ergens advies of instemming over te kunnen geven, of simpelweg om een gesprek met bestuurders goed voorbereid in te gaan.   

De OR stapt in dit geval naar de ondernemer of bestuurder met de vraag: wil je deze informatie delen? De ondernemer mag dit verzoek niet zomaar weigeren. Wil hij dat wel? Dan moet hij dat in het slechtste geval aanvechten bij de kantonrechter.

Vertrouwen is de sleutel tot goede besluitvorming

“In de organisaties waar medezeggenschap goed geregeld is, is de WOR eigenlijk overbodig”, stelt Paul. “Ik ben van huis uit jurist, en dan klinkt dit misschien wat gek uit mijn mond”, lacht hij. Maar hij meent het. “De spelregels van de WOR heb je niet nodig als de communicatie en het vertrouwen onderling goed is. Als er structureel overleg plaatsvindt. Als je zowel vanuit de ondernemer als vanuit de ondernemingsraad écht gelooft in de toegevoegde waarde van medezeggenschap. Dan wíl je informatie met elkaar delen en samen sparren over bepaalde onderwerpen. Zo wordt besluitvorming vanzelf beter. En til je samen de organisatie naar een hoger plan.” 

Maar niet alle organisaties en ondernemingsraden zijn al zover, weet Paul. Er zijn verschillende valkuilen in de toepassing van het informatierecht. In het blog ‘De struggles binnen het informatierecht’ vertelt Paul daar meer over.