Feiten en Cijfers: Over werk

Dit artikel verscheen eerder in het jaarboek JONG & ambtenaar 2018 - Alles over werken bij de overheid. Lees hier het jaarboek.

Bij de waterschappen bleef het aantal ambtenaren vrij stabiel op zo’n 10.000. In de provincies lag in 2016 opnieuw minder werk voor ambtenaren (-1,6 procent). Bij de gemeenten is echter sinds 2016 sprake van een omslag, er is weer een lichte groei van het aantal medewerkers. Eind 2016 werkten 157.621 personen bij gemeenten, 0,8 procent meer dan in 2015. In de vier grote steden (G4) is zelfs een toename van 3,4 procent. In de overige gemeenten is het aantal ambtenaren in 2016 ongeveer gelijk gebleven. Van alle gemeenten verwacht 80% in 2017 een gelijke of grotere formatie.

30.000 Vacatures
In 2016 had de overheid zo’n 28.000 vacatures. In 2014 waren dat er 21.000. Het aantal vacatures zit dus in de lift. Vooral hoger opgeleiden maken meer kans op een baan, voor deze categorie was de vacaturegroei zelfs 57%. Er is vooral behoefte aan juristen, financieel specialisten, technische grond-
weg- en waterbouwwerkers, adviseurs bodemsanering en ict’ers. Voor de komende jaren worden nog steeds veel nieuwe vacatures bij de overheid verwacht, zo’n 30.000. Veel overheidsmedewerkers gaan binnenkort met pensioen. Daarnaast ontstaat er meer behoefte aan andere soorten medewerkers, vanwege nieuwe taken en digitalisering van werkprocessen. Aan economisch-administratieve functies zal minder behoefte zijn, veel repeterende taken zijn vatbaar voor digitalisering, denk aan de financiële- en
salarisadministratie.

Kansen voor jongeren

Belangrijk voor gemeenten is de werving van jongeren om verdere vergrijzing in de toekomst tegen te gaan. In 2016 steeg het aandeel jongeren dat bij de overheid aan de slag ging naar 43%. In 2014 was dit nog 36%. De stijging vond vooral plaats in de leeftijdsgroep 25-35 jaar, maar ook de instroom van jongeren tot 25 jaar steeg. Toch wordt slechts 11% van de vervulde vacatures bij de overheid gegund aan iemand jonger dan 25 jaar. Dit is het laagste percentage van alle sectoren in Nederland. Een goede instroommogelijkheid voor jongeren is het traineeship bij een gemeente of provincie. In 2016 had 40% van de gemeenten trainees in dienst. De meeste gemeenten bieden daarnaast studenten de gelegenheid binnen de organisatie stage te lopen. Het gaat dan vooral om stages op hbo- of mbo-niveau.

Lager opgeleiden

Voor lager opgeleiden biedt de overheid minder kansen. Slechts 10% van de medewerkers is lager opgeleid. Landelijk ligt dit percentage op 22. Toch zijn er voor lager opgeleiden kansen op een baan bij de overheid, er is vooral behoefte aan medewerkers groenvoorziening, vuilnismannen, verkeersregelaars
en schoonmakers.

Vrouwen en mannen
In 2015 is 39% van de medewerkers bij de overheid vrouw. Hiermee biedt de overheid verhoudingsgewijs minder werkgelegenheid aan vrouwen dan gemiddeld in Nederland (47%). Bij de waterschappen is het aandeel van de vrouwen het laagst (28%), wel zit daar sinds 2011 een stijgende lijn in. Alleen bij de rechterlijke macht werken meer vrouwen dan mannen (57%).

Oudere collega's

Iets meer dan een kwart van het personeelsbestand van de overheid is 55 jaar of ouder (26%). Dit is flink hoger dan gemiddeld in ons land (17%). Slechts 20% van het overheidspersoneel is jonger dan 35 jaar. Bij de provincies werken de minste jongeren (8%). Bij het rijk, de gemeenten en de provincies is tussen de 30 en 35% van de medewerkers ouder dan 55 jaar.