Wethouder weg om verbaal grensoverschrijdend gedrag

De Amsterdamse wethouder Laurens Ivens (SP) stapt met onmiddellijke ingang op, nadat hij erop is gewezen zich meermaals schuldig te hebben gemaakt aan verbaal grensoverschrijdend gedrag richting ambtenaren. De ongepaste gedragingen zouden ‘licht’ zijn, maar een patroon vormen. ‘Daardoor is een onwerkbare situatie is ontstaan, op basis waarvan ik niet kan en wil aanblijven.’

Patroon
Ivens schrijft dat hij zich zelf niet bewust van zijn ‘grensoverschrijdende opmerkingen jegens vrouwelijke medewerkers’. Hij zegt er ‘ontzettend van geschrokken’ te zijn, toen de burgemeester hem op de hoogte stelde van verschillende meldingen hiervan. ‘Achteraf moet ik wel constateren dat deze klachten helaas terecht zijn’, aldus Ivens in zijn ontslagbrief. Hij schrijft verder dat de gedragingen variëren in ernst, maar ‘individueel gezien in objectieve zin licht zijn’. Verzwarende factor hierbij is dat het ongepaste gedrag een patroon vormde. ‘De klachten hebben in alle gevallen geen betrekking op fysiek contact, maar betreffen opmerkingen die overdonderend, grensoverschrijdend of zelfs seksualiserend zijn ervaren.’

Onwerkbare situatie
Ivens stelt dat hij zich onvoldoende rekenschap heeft gegeven van zijn positie als wethouder in de ervaren hiërarchie en beseft dat hij de bewuste medewerkers in een ongemakkelijke positie heeft gebracht ‘wat een behoorlijke impact op hen heeft gehad’. ‘Dat vind ik heel vervelend en dit grijpt mij zeer aan.’ Hij biedt hen zijn oprechte verontschuldigingen aan en geeft aan dat zijn handelswijze in strijd was met de richtlijnen voor integer bestuur. Omdat er nu een onwerkbare situatie ontstaan is, biedt Ivens per direct zijn ontslag aan, nadat hij 15 jaar onderdeel is geweest van het stadbestuur. Eerst als raadslid en daarna als wethouder. ‘Ik neem met pijn in mijn hart afscheid.’

Ongewenste e-mails
In een bijgaande brief schrijft burgemeester Femke Halsema dat gemeentesecretaris Peter Teesink al in 2019 een signaal ontving over ongewenste e-mails aan een ambtenaar, verstuurd door Ivens. Destijds wees Teesink hem al de ongepastheid van dat e-mailverkeer en het effect van zijn gedrag. In hetzelfde jaar ontving ook Halsema een signaal over mogelijk ongewenst gedrag, waar ze de wethouder op aansprak. Toen er in het najaar van 2020 nog vijf signalen bij de Centrale Vertrouwenspersoon van Bureau Integriteit binnenkwamen over ongewenst gedrag van de wethouder hebben Halsema en Teesink twee externe deskundigen gevraagd om onafhankelijk van elkaar ‘de signalen te duiden’. Een formeel onderzoek starten kon toen niet, want er waren geen formele meldingen.  

Afspraken
Na deze ‘duiding’ hebben Halsema en Teesink gesprekken gevoerd met Ivens en zijn er afspraken over zijn omgang met medewerkers gemaakt dat herhaling moest voorkomen. Die afspraken zijn ook gedeeld met de betreffende medewerkers. Maar begin 2021 deden vier medewerkers een formele melding die deels overlapten met de eerdere signalen. Daarop stelde Halsema een onafhankelijk extern onderzoek in dat begin maart begon en halverwege juni is afgerond. De burgemeester schrijft dat de beschrijving in Ivens’ brief aansluiten bij de conclusies van het onderzoek. Ze heeft na afronding van het onderzoek samen met Teesink gesproken met de melders en concludeert dat het gedrag van Ivens ‘negatieve impact’ op hen heeft. Er is daarbij ook stilgestaan bij eventuele steun en nazorg.

Lering trekken
Met de onderzoekers stellen Halsema en Teesink vast dat ook de gemeente lering moet trekken. ‘Sommige signalen zijn in de directe werkomgeving van de betrokken medewerkers niet snel en adequaat genoeg opgepakt.’ De (na)zorg voor medewerkers die signalen afgeven moet veel beter, met name bij het ontbreken van formele meldingen. Het handelingsrepertoire bij signalen van ongewenst gedrag wordt uitgewerkt en geïmplementeerd, zodat leidinggevenden in voorkomende gevallen weten hoe te reageren. Ook wil Halsema graag het gesprek met de raad aan over welke aanvullende afspraken wenselijk zijn als de bestuurlijke integriteit in het geding is.

Update 6 juli: De taken van Ivens worden waargenomen door wethouder Marieke van Doorninck (GroenLinks), meldt burgemeester Halsema in een brief aan de gemeenteraad. Dat zijn de portefeuilles Openbare ruimte en Groen, Bouwen en Wonen, Ontwikkelbuurten, Dierenwelzijn en Reiniging. Van Doorninck had Ruimtelijke ontwikkeling en Duurzaamheid al onder haar hoede.